WRU 26.04.2012
Usługi logistyczne
1.Pojęcie i złożoność usług logistycznych
Usługi te są realizowane przez zewnętrzne firmy na zasadzie outsourcingu logistycznego i dotyczą one pewnych obszarów w zakresie zaopatrzenia i zbytu w określone produkty, a także innych związanych z tym zadań. Usługi te nie są tożsame z usługą transportową czy spedycyjną. Są znacznie szersze. Związane są z szeroko rozumianym sterowaniem, przepływem dóbr od produkcji do konsumpcji i obsługą klienta. Zajmują się obsługą wszystkich zamówień (w jakimś okresie czasu czy na jakiejś przestrzeni), a nie pojedynczych transakcji. Są bardziej kompleksowe pod względem jakości, zakresu, dostosowania podaży do popytu i generalnie harmonizacji dostaw. Logistykę określa się często jako proces zarządzania całym łańcuchem dostaw, które integruje dwa lub więcej rodzaje działalności i obejmuje organizacje dostaw surowców koprodukcji, a także wyrobów gotowych do finalnych odbiorców, a niekiedy zajmuje się również organizacją utylizacji zużytych produktów. Logistykę coraz częściej traktuje się jako odrębną dyscyplinę praktyczną w zakresie nauk ekonomicznych, podobnie jak marketing czy finanse. Podobnie jak w przypadku marketingu mówi się o podejściu marketingowym (swoistej filozofii), tak coraz częściej mówi się o podejściu logistycznym w zarządzaniu.
Procesy logistyczne obejmować mogą:
-obsługę klientów przewidywanie popytu
-prognozowanie zaopatrzenia i kontrolowanie poziomu zapasów (surowców, materiałów, towarów)
-dokonywanie zamówień
-zaopatrzenie, magazynowanie
-zasilanie stanowisk pracy materiały, surowce, podzespoły
-pakowanie, konfekcjonowanie
-gospodarkę opakowaniami
-transport
-gospodarkę odpadami produkcyjnymi
-przepływ informacji wiązanych z powyższymi czynnościami
-serwis
W ramach usług logistycznych mogą znajdować się pakiety usług cząstkowych:
-usługi fizyczne – związane z przemieszczaniem, składowaniem, dystrybucją, konsolidacją, dekompozycją, konfekcjonowaniem towarów, etykietowanie, produkcją na czas, pakowaniem, obsługą zaopatrzenia itp.
-usługi serwisowe – doradztwo, inwentaryzacja zapasów, kontrola jakości, promocja, obsługa zwrotów, uszlachetnianie towarów
-usługi finansowe – ubezpieczeniowe, factoring, wstępne finansowanie, kontrola płatności
-usługi informacyjne – informacyjne w zakresie cen, terminów, wielkości sprzedaży i potrzeb odbiorców, zamówień, przepisów i regulacji prawnych
Factoring- system instytucji finansowych zajmujących się pośrednictwem w zakresie należności, w tym trudno ściągalnych, a nabywanych na drodze cesji praw do należności.
Pakiety usług logistycznych nie są na ogół ujednolicone, zestandaryzowane, ale kompletowane indywidualnie na potrzeby konkretnych odbiorców, w taki sposób, aby były dla nich jak najbardziej atrakcyjne. Wymagania wobec logistyki są duże, coraz większe i często ilustruje się je przy pomocy japońskiej formuły „pięciu zer”:
-zero błędów i pomyłek
-zero wad i usterek
-zero opóźnień
-zero zapasów
-zero papierków, czyli biurokracji
2.Rynek usług logistycznych
Jest to rynek pochodny w stosunku do innych rynków dóbr i usług, czyli uzależniony od innych rynków, jeśli inne rynki się rozwijają to rynek usług logistycznych także. Rynek ten podlega segmentacji i często wyodrębnia się różne usługi logistyczne, np. w zakresie towarów o dużej rotacji towarów, np. ryby, warzywa i owoce, lub o małej rotacji, np. meble. Wzrasta zapotrzebowanie na kompleksowość oferty logistycznej i usługi towarzyszące, wraz z rozwojem gospodarczym i wzrostem dochodów firm. Rozróżnia się na tym rynku dwie grupy podmiotów:
-zleceniodawców, czyli kupujących te usługi
-zleceniobiorców, czyli sprzedających, oferujących te usługi
Nabywcami są różne firmy, produkcyjne, handlowe, usługowe, różnego typu. Natomiast o nabywaniu tego typu usług logistycznych decyduje przede wszystkim dążenie do specjalizacji w zakresie określonych czynności dystrybucyjnych i w konsekwencji wzrostu efektywności swoich działań i obniżki kosztów. Jest to możliwe ze względu na to, że usługi logistyczne w formie outsourcingowej pozwalają:
-na uwolnienie się od niestrategicznych działań, a koncentrację na podstawowych umiejętnościach, kompetencjach
-na poprawę konkurencyjności i obsługi klienta, a także zwiększenie skali działania
-na uproszczenie procedur i struktur organizacyjnych
-na ograniczenie ryzyka
Podjęcie decyzji o korzystaniu z usług w zakresie outsourcingu logistycznego wynikać jednak powinno z wnikliwej analizy korzyści i kosztów takich usług. Zanim się podejmie decyzję powinno się odpowiedzieć na kolejne pytania:
-jaki zakres usług zlecać
-czy jakość będzie lepsza niż własnej obsługi- czy zewnętrzny podmiot zapewni lepszą jakość niż nasza własna
-czy cena będzie adekwatna do oferty
-jak mają wyglądać relacje z usługodawcą logistycznym:
*długofalowe czy doraźne
*podmioty będą niezależne czy powiązane kapitałowo
Podsumowując trzeba powiedzieć, że o wyborze usługi logistycznej, podobnie jak każdej innej decyduje jakość, cena, dyspozycyjność i wiarygodność wynikająca często z opinii dotychczasowych klientów. Natomiast druga strona – podmioty świadczące te usługi, czyli tzw. operatorzy logistyczni, których rola polega na harmonizowaniu dostaw i takim działaniu, aby zapewnić wysoką jakość, którą charakteryzuje zasada 7W:
-Właściwe dobro
-trafiło we Właściwe miejsce
-do Właściwego odbiorcy
-we Właściwym czasie
-we Właściwej ilości
-we Właściwym stanie (jakości)
-po Właściwym koszcie
Profesjonalizm operatorów logistycznych uzależniony jest od 2 podstawowych czynników:
-posiadanego kapitału materialnego
-rozwiniętego systemu informatycznego
Operatorzy logistyczni mogą działać bazując na własnym majątku, sprzęcie, magazynach, dźwigach, itd., ale mogą też być niekiedy tzw. operatorzy wirtualni, których zadanie sprowadza się głównie do koordynowania i posiadania rozwiniętego systemu informacyjnego, w tym informatycznego i podzlecaniu różnych funkcji innym podmiotom w zakresie magazynowania, transportu, itp.
Można wyodrębnić 4 podstawowe strategie firm logistycznych:
-szeroka gama usług dla różnych branż, są to często duże formy o zasięgu globalnym
-wąski zakres usług dla nielicznych odbiorców, np. koncentracja na obsłudze konkretnych, często specyficznych usług z konkretnej branży
-kompleksowa, zróżnicowana usługa, ale dla wąskiej grupy odbiorców, częste są tu długoterminowe powiązania – umowy
-ograniczony zakres działalności do wybranych funkcji świadczonych dla szerokiego grona nabywców.
Specyficzną cechą współczesnego rynku jest wykształcanie się centrów logistycznych, które stanowią jak gdyby samodzielne podmioty, realizujące funkcje zaopatrzenia i dystrybucji na określonym obszarze, ale skupiające różnych oferentów, różnych operatorów logistycznych. Znajdują się one w takich specjalnych miejscach, najczęściej dużych miastach, metropoliach, węzłach obsługi gospodarki, portach różnego rodzaju itp., przy czym też mogą się one specjalizować w pewnym zakresie usług. Cechą charakterystyczną tego typu centrów logistycznych jest wysoki stopień standaryzacji, a automatyzacji, informatyzacji w zakresie koordynacji, a także w zakresie obsługi magazynowej i usług terminalowych, czyli rozliczeń finansowych. Takie duże centra najczęściej obsługują dystrybucję w skali globalnej.
3.Tendencje i czynniki rozwojowe w zakresie usług logistycznych.
Takim bardzo istotnym czynnikiem rozwoju tych usług jest globalizacja ekonomiczna, tj. wzrost powiązań międzynarodowych oraz zakresu przestrzennego jakie obsługują poszczególne podmioty. Przy rozszerzającym się zasięgu przestrzennym rynku, jaki ma współcześnie miejsce, koordynowanie w zakresie dystrybucji jest coraz trudniejsze i aby nią sprawnie zarządzać niezbędna jest informatyzacja. Wykształca się swoistego rodzaju e-logistyka. Obok konkurencji jaka ma miejsce na tym rynku coraz większe znaczenie odgrywa współdziałanie różnych podmiotów, partnerstwo w organizowaniu tego łańcucha dostaw. Konkurencja na tym rynku nie jest doskonała, m.in. ze względu na znaczną specjalizację i segmentację tego rynku, a także różną wielkość podmiotu. Rynek tych usług bardzo dynamicznie się rozwija, stale rośnie, w miarę jak wzrastają oczekiwania w stosunku do jakości usług dystrybucyjnych. Na rynku UE występują głównie wielcy operatorzy logistyczni działający najczęściej w skali świata. Powstają duże centra logistyczne budowane w partnerstwie publiczno-prywatnym, najwięcej tego typu centrów działa w Niemczech, Hiszpanii, Francji. W Polsce do tej pory działa kilkunastu operatorów logistycznych konkurujących między sobą, w tym kilku o kapitale zagranicznym. Jest to konkurencja typu oligopolistycznego. Firmy te zasilają rynek usług w kapitał i wiedzę.
drester