88. Jakie procesy poznawcze zaangażowane są w toku czytania? (wykład 7)
Na kształtowanie się tej umiejętności wpływają:
· Umiejętności językowe
· Percepcja wzrokowa
· Percepcja słuchowa
· Procesy pamięciowe
· Rozwój intelektualny dziecka
89. W jaki sposób czynność czytania zależy od funkcji wzrokowych? (wykład 7)
Zdolności wzrokowe (i językowe) uznaje się za najbardziej istotne w procesie czytania. Czytane informacje wprowadzane są do systemu nerwowego poprzez kanał wzrokowy (droga sensoryczna). Najstarsze określenie trudności w czytaniu nazywane było „ wrodzona ślepotą słowną”. Historycznie najwcześniej czytanie łączono z spostrzeganiem wzrokowym.
W badaniach nad rolą układu wzrokowego w czytaniu wyróżnić dwa główne nurty:
· Specyfika ruchów oczu
· Rola dwóch niezależnych kanałów odpowiedzialnych za przenoszenie informacji z siatkówki do kory mózgowej (kanał: drobnokomórkowy i wielokomórkowy).
90. Jakie znaczenie dla czytania mają ruchy gałek ocznych? (wykład 7)
Ruchy oczu w czasie czytania:
a. Ich kontrola pozostaje poza naszą świadomością.
b. Ruchy gałek ocznych i czytanie rozwijają się prawie równolegle.
c. Nieprawidłowości ruchów gałek ocznych nie są przyczyną czy efektem trudności w czytaniu.
d. Mają te same neurologiczne przyczyny lub są objawem niezależnych lub równoległych uszkodzeń mózgu.
e. Funkcja ruchów gałek ocznych wykracza poza udział w procesie widzenia
f. W ruchach gałek ocznych znajdują swoje odbicie uszkodzenia czy dysfunkcje mózgu.
g. Zmiany w integracji funkcjonalnej mózgu także wpływa na zmianę ich aktywności (w czasie snu, pod wpływem alkoholu i leków)
h. Nieskoordynowane ruchy obu gałek ocznych i niestabilność widzenia obuocznego powodują w konsekwencji charakterystyczne błędu w czytaniu.
91. W jaki sposób czytanie zależy od sprawności fonologicznych? (wykład 7)
Sprawności fonologiczne-umiejętność wyodrębniania cząstek składowych wyrazu a także manipulowanie nimi. Nazwane świadomością fonologiczną i taktowane jest jako podtyp świadomości językowej.
Istnieją dwa poziomy tej sprawności:
1. epijęzykowy- wcześniejszy rozwojowo, dotyczy umiejętności wyodrębniania i manipulowania cząstkami wyrazu, które rozwijają się spontanicznie i wykorzystywane są w inny sposób intuicyjny, autonomiczny, bez udziału świadomych procesów umysłowych np. idzie raczek nieboraczek…J
2. metajęzykowy- wyższy rozwojowo poziom zdolności fonologicznych, który rozwija się na bazie podstawowych sprawności epijęzykowych i obejmuje czynności wyodrębniania i manipulowania cząstkami wyrazu w sposobów intencjonalny, refleksyjny, świadomy.
92. Co to jest świadomość fonologiczna? Podaj etapy jej rozwoju wg Jeana Gomberta. (wykład 7)
Świadomość fonologiczna:
· Czy decyduje o nauce czytania?
· Czy odpowiedni poziom tej świadomości warunkuje powodzenie w nauce czytania?
Tylko tyle było na wykładzie tzn. tyle mam spisane. To znalazłam w necie:
Rozwinięta świadomość fonologiczna ujawnia się w wykonywaniu zadań wymagających pogłębionej analizy języka. Dotyczy ona świadomego rozpoznawania i manipulowania elementami fonologicznymi:
- porównywanie struktury słów – otło – odło / wskazanie różnicy t-d /;
- analiza podobieństw – tort – kwiat – kort / wskazanie wyrazu, który się nie rymuje /;
- przestawianie i inne manipulacje na głoskach – rok + s = sok, mak + ryba = rak.
Rozwój świadomości fonologicznej według poznawczego modelu rozwoju języka
J. Gomberta przebiega od umiejętności rozpoznawania i wyodrębniania sylab i elementów śródsylabowych / rymy, aliteracje / po świadomość fonemową warunkującą postępy w nauce czytania i pisania.
Już dzieci trzyletnie aktywnie eksperymentują w zabawach językowych rozwijając umiejętność tworzenia rymów, rozpoznawania rymów w kontekście sytuacyjnym.
We wczesnym okresie / trzeci – piąty rok życia / pojawiają się także umiejętności segmentacji – dzielenie na sylaby wynikające bardziej z intuicji niż z refleksji.
Te zdolności mają charakter, epi, ale są niezbędne do pojawienia się aktywności metafonologicznej.
1
migotka1313