MIKOŁAJ REJ.doc

MIKOŁAJ REJ

• 1505-1569
• Wybitny polski poeta i prozaik epoki renesansu, polityk, muzyk i teolog ewangelicki.
• Uznany za „ojca literatury polskiej”, uważany za mistrza opisu literackiego.

Biografia

• Urodził się 4 lutego w Żurawnie, w zamożnej rodzinie szlacheckiej.
• Nie był zbyt pilnym uczniem, lata młodzieńcze spędził w nieograniczonej swobodzie na wsi, polował, łowił ryby - zachwycał się światem natury.
• Rej popełniał liczne błędy faktograficzne, używał często wyrażeń wulgarnych. Przypuszczalnie jednak było to ze strony Reja udawanie człowieka prostszego, niż był w rzeczywistości, aby zbliżyć się do narodu i mówić jego codziennym językiem. Rej był utalentowanym samoukiem, który rozwijał rodzimy, "swojski" nurt polskiego odrodzenia.
• Odebrał fragmentaryczne wykształcenie (najpierw dwa lata w Skalmierzu, potem kolejne dwa w Lwowie - w 1518 został zapisany w poczet studentów Akademii Krakowskiej.
• Uważał, że nie musi ukończyć żadnej uczelni aby być mądrym i prawym człowiekiem.

Najsłynniejsze dzieła:

• Psałterz Dawidów
• Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
• Żywot Józefa
• Zwierzyniec
• Zwierciadło, w którym zawarł większość swoich poglądów pedagogicznych

POGLADY PEDAGOGICZNE:

• Propagował program szlacheckiego wykształcenia obywatelskiego.
• Sądził, że bardziej pouczające są od książek rozmowy z mądrzejszymi.
• Młody człowiek ma pracować nad sobą „młody się ma starać, aby darmo nie rósł”.
• Uważał, że wychowanie szlachty ma sprzyjać wypełnianiu jej głównych obowiązków człowieka, wyrobieniu zdrowego rozsądku i formułowania zasad moralnych.

KRYTYKOWAŁ:

• Gramatykę łacińską, ponieważ uczyła tylko „szczebiotać i słówek obleśnych, wykręcać i to z nie małym zatrudnieniem główek młodych”.
• Logikę, bo „wskazywała drogę do wykrętów, jak z prawdy nieprawdę czynić”.
• Geometrię i arytmetykę, bo „zysk z nich płynący był nieznaczny wobec życia moralnego i nie zasługiwał na większą uwagę”.
• Literaturę klasyczną, bo była bezużyteczna dla życia szlacheckiego, ponieważ opowiadała najczęściej o przygodach postaci mitologicznych, a nie realnych.
• Retorykę, bo przynosiła nieobliczalne szkody, gdyż jej treść mijała się zazwyczaj z prawdą, a puste frazesy przemijały bez echa.
• Astronomię, bo nie dostrzega ona zjawisk realnego życia i jego potrzeb

POPIERAŁ:

• wykształcenie dostosowane do aktualnych potrzeb całej klasy panującej.
• dokonanie starannego wyboru przedmiotów wchodzących w zakres synów szlacheckich-łacina, elementy retoryki, filozofia moralna, historia, prawo i konstytucja polska oraz opisy geograficzne obcych krajów.
• wychowanie młodego człowieka miało przygotować go do pełnienia jego przyszłych obowiązków obywatelskich-patriotyzm.
• wprawianie w ćwiczenia rycerskie i dworskie, nauka jazdy konnej, strzelanie do celu, nabycie ogłady towarzyskiej.
• uważał, że jeśli kogoś nie stać na studia uniwersyteckie to powinien iść w służbę dworską lub do wojska i tam nauczyć się dobrego wychowania, cierpliwości, ogłady, hartu, oszczędności i praktycznych zajęć co jest wystarczające w wychowaniu szlacheckim.
• oparcie systemu wychowania moralnego na religii, domagał się od szlachcica czci Boga, przykazania boże uważał za podstawę wychowania moralnego i za miernik wartości oraz czynów ludzkich.

ODRZUCAŁ:

• Przyjmowanie tytułu szlacheckiego po przodkach bez żadnych własnych zasług.
• Naukę czysto teoretyczną
• Przebywanie młodych ludzi w złym towarzystwie, ponieważ prowadzi to do ich demoralizacji.
• Usilne wychowanie, niezgodne z naturą i osobowością dziecka, ponieważ wychowanie ma być wspieraniem jego swobodnego rozwoju i wrodzonych predyspozycji.