Relacje między podmiotem a środowiskiem
zakłócenia = brak równowagi między
-indywidualnymi dyspozycjami jednostki (uszkodzenie)
-warunkami jej życia i działania (pokrzywdzenie np. złe warunki mieszkaniowe, szkodliwe środowisko)
-wymaganiami stawianymi przez otoczenie (za wysokie-stan przeciążenia)
koncepcja niepełnosprawności
Zakłócenie jest funkcją
-uszkodzenia (indywidualne dyspozycje somatyczne, emocjonalne, poznawcze)
-pokrzywdzenia (negatywne warunki biologiczne, kulturowe, społeczne okoliczności życia i działania)
-przeciążenia (za wysokie oczekiwania i wymagania otoczenia)
Cele pedagogiki specjalnej:
– usunięcie uszkodzeń indywidualnych dyspozycji
– redukcja pokrzywdzeń spowodowanych warunkami życia
– korekcja obciążeń spowodowanych nadmiernymi wymaganiami
niepełnosprawność edukacyjna to niemożliwa do tolerowania przez szkołę, ze względu na długotrwałość, rozległość i poziom nasilenia, rozbieżność między wymaganiami szkoły a możliwościami sprostania tym wymaganiom przez ucznia bez specjalnej pedagogicznej pomocy.
T: Rewalidacja i Rehabilitacja
Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej
Rewalidacja wg Ottona Lipkowskiego
Definicje słownikowe
Zadania rewalidacji
Aktywizujące i realizujące podejście rewalidacyjne
Obraz własnej osoby jako czynnik determinujący zachowanie i rewalidację
Validus = zdrowy, mocny, silny, żwawy, mający przewagę.
Habilis = zdatny, przydatny.
Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej:
– kompensacja braków (brak zmysłu wzroku, słuchu, ..odbieranie inf. przez obserwację mowy, zastępowanie brakującego zmysłu innym)
– korygowanie zaburzeń (usuwanie wad, usterek, korygowanie ułożenia języka, wyrazistości mowy osoby niesłyszącej)
– usprawnianie (ma związek z kompensacją, ćwiczenia i treningi narządów)
– dynamizowanie (wzmacnianie aktywności, motywowanie do przezwyciężania słabości)
Nadkompensacja - dążenie osoby niepełnosprawnej do osiągnięć, które są wbrew jej możliwości.
Punkt Archimedesowy – mocna strona
Działania rewalidacyjne Ottona Lipkowskiego:
– maksymalne rozwijanie się tych sił biologicznych, zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone
– wzmacnianie i usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych i fizycznych
– wyrównywanie i zastępowanie deficytów rozwojowych.
Lipkowski nie mówił o motywowaniu, dynamizowaniu.
Aleksandra Maciarz: Dziecko niepełnosprawne. Podręczny słownik terminów.
Rehabilitacja (rewalidacja) to:
– proces kompleksowychi skoordynowanych działań różnych służb i specjalistów zorientowanych na jak najlepsze usprawnienie i przygotowanie do samodzielnego życia w społeczeństwie osób niepełnosprawnych, na miarę ich możliwości psychofizycznych. Termin rehabilitacja stosowany jest w naukach i w praktyce medycznej, a termin rewalidacja w pedagogice specjalnej i kształceniu specjalnym. W rehabilitacji dzieci i młodzieży dużą rolę odgrywa nauczanie i wychowanie specjalne. Wyróżnia się rehabilitację: fizyczną (leczenie, oprotezowanie, fizyczne usprawnienie), psychiczną( psychoterapeutyczne łagodzenie postaw, zachowań i umiejętności społecznych), zawodową( poradnictwo i kształcenie zawodowe, tworzenie odpowiednich warunków pracy).
Wojciech Gasik Pedagogika Specjalna. Psychopedagogiczne i medyczne studium terminologiczne.
– Zadaniem rewalidacji jest przywrocenie do pelnej normy osoby niepelnosprawnej – chorej, niedostosowanej spolecznie z parcjalnymi deficytami. Jest to obszar oddzialywan pedagogiki terapeutycznej, resocjalizacyjnej i korekcyjnej.
– Zadaniem rehabilitacji jest przywrócenie do mozliwie pelnego zycia osoby niepelnosprawnej – gluchej, niewidomej, kalekiej, uposledzonej umyslowo. W tym wypadku nie ma mozliwosci, tak jak w rewalidacji, powrotu do normy.
Osobę zrehabilitowaną można zrewalidować, ale..
Osoby zrewalidowane mają niską samoocenę, nie akceptuje stanu, nie ma radości życia.
Zadania rewalidacji polegają również na:
– zapobieganiu pogłębiania się istniejącego już niedorozwoju lub powstaniu innych dodatkowych upośledzeń
– leczeniu i usprawnianiu narządów chorych lub zaburzonych oraz usprawnianiu osłabionych
– stymulowaniu i dynamizowaniu ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu sił organizmu oraz korzystnych czynników środowiskowych
– wychowaniu i nauczaniu specjalnym (ogólnym i zawodowym) dostosowanych do wieku, sprawności fizycznej i umysłowej rewalidowanego oraz zapotrzebowania społecznego.
Aktywizujące i realizujące podejścia:
P.Aktywizujące polega na inicjowaniu procesu u wychowanka, uczestniczenia w tym procesie,
p.realizujące to oddziaływanie na czynności wychowanka by podjął jakieś ćwiczenia związane z usprawnieniem narządów/zmysłów.
Adaptacja do niepełnosprawności:
– zewnętrzna (osoba realizuje czynności życiowe mimo swojej niepełnosprawności, ale nie musi akceptować swoich ograniczeń, można zaobserwować)
– wewnętrzna (akceptacja – postawa aktywna lub bierna)
Autorewalidacja – postawa aktywna
Poziom przebieg procesu autorewalidacji:
– poziom emocjonalny
– poziom behawioralny
– poziom świadomościowy
(obok poziomu przebiegu procesu) Czynnik istotny do autorewalidacji:
– pozytywne emocje
– prospołeczne zachowania
– koncepcja samego siebie
Autokreacja osoby niepełnosprawnej – autorewalidacja
Obraz własnej osoby jako jeden z czynników determinujących zachowanie (...)
Szok – oczekiwanie na wyleczenie, opłakiwanie, zachowania obronne, przystosowanie jako życiowa konieczność.
Szok – obronne wycofywanie się, uznanie faktu,
przystosowanie jako przewartościowanie warunków życia.
wyrocznia100