„Z ortografia na TY”)
ortograficzne .
Cel główny: Wykształcenie nawyku bezbłędnego pisania wyrazów z „ó”.
Cele operacyjne- uczeń:
- zna i stosuje zasady pisowni wyrazów z „ó”
- pamięta wyrazy z „ó”, potrafi je poprawnie zapisać
- wykazuje aktywną postawę
- zgodnie współdziała w zespole
- potrafi wskazać wyrazy rymujące się
- umie czyta po cichu ze zrozumieniem
- zwiększa czujność ortograficzną
Środki dydaktyczne: krzyżówka, zagadki ortograficzne, tekst z lukami, kartony
z wyrazami z „ó”, słowniczki ortograficzne
Wprowadzenie w tematykę zajęć- krąg
1. Zabawa w „Skojarzenia”
N: Z czym kojarzy się wam wyraz ORTOGRAFIA?
Uczniowie podają swoje propozycje, po czym jeden z nich odczytuje
z tablicy wierszyk: „Ortografia nasza jest co nieco trudna, ale za to wierzcie, nie jest taka nudna”.
2. Praca z tekstem
Uczniowie otrzymują tekst wiersza- zagadki.
Ciche czytanie ze zrozumieniem w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie zawarte w tekście.
„Jest w majówce i w podróży.
Siedzi z piórniku, także w róży.
Skoczysz w dół, czy pójdziesz w góry,
Jest, lecz co? Niech zgadnie który!”
Wyszukanie w tekście wyrazów z „ó”, próby wyjaśnienia ich pisowni.
Ułożenie tych wyrazów w dwóch kolumnach:
„ó” wymienne „ó” niewymienne
3. Praca z grupach
- rozwiązywanie zagadek
- rozsypanka literowa:
rówbel- kajkałós- kapóirperz-
kasów- kójsa-
- rozwiązanie krzyżówki
4. Odczytanie prac przez przedstawiciel grup
5. Wspólne zaśpiewanie piosenki „Porady nad strumykiem”
6. Zabawa dydaktyczno- ruchowa „Wyspy”
W różnych miejscach sali wieszamy kartki- nazwę „wyspy ortograficznej”. Uczniowie chodzą po sali i na sygnał nauczyciela zabierają kartonik, który będzie biletem na daną „wyspę”
WYSPY:
ó wymienne ó niewymienne zakończenia-ów
ówka
ówna
Wyjątki:
Proponowane wyrazy: góry, róża, podróż, tchórz, źródło, sól, pomóc,
niósł, stół, pióra, Kraków, lasów, makówka,
równa, stalówka, skuwka, wsuwka, zasuwka
7. Praca indywidualna
Uzupełnianie tekstu luk:
Po dł_gim dniu nadszedł p_źny wiecz_r. Gwiazdy oświetlały g_rska dolinę. W blasku księżyca rys_jące się sylwetki szczyt_w g_rskich, wygladały jak _śpiony orszak dr_żyny kr_lewskiej. W pobliżu odzywały się głosy bijących źr_dełek, sp_źnione śpiewy ptak_w, a nawet ch_r żab. Wkr_tce jednak zakr_l_je cisza.
- odczytanie z komentarzem
- sprawdzenie pisowni w słowniczku ortograficznym
8. Krąg- zabawa „Na sygnał”
Nauczyciel wypowiada różne słowa. Uczniowie klaszczą w momencie, kiedy usłyszą w nich „ó” (muszą być pewni pisowni).
Przykładowe wyrazy: stchórzył, pusty, próżny, wróżka, dół, puch, pióra, cukierek, córka, duży, różne, cebula, ogórek, Józio, gumka, sójka, rysuje, dziób.
9. Wyszukiwanie wyrazów rymujących się (wśród podanych)
a) Jaś, Krzyś, mróz, Staś, wóz, rzeka, Zdziś, róg, dół, wróg, stół
b) Chłód, dół, wóz, słój, mój, powróz, zwój, głód, twój, pół
c) staw, ławka, krzew, krówka, lew, trawka, paw, wóz, gniew, mrówka, krew, zlew, luzy
ZAGADKI
1. Suknię mam drewnianą, czerwoną, niebieską,
Pod nią grafit. Zaostrz go!
Odwdzięczy się kreską (Ołówek)
2. W dziupli swej na drzewie, gdy nikt o tym nie wie,
Orzechów zapasy chowa na złe czasy. (Wiewiórka)
3. Co to za inżynier z zimą podróżuje
I na wszystkich rzekach mosty nam buduje? (Mróz)
4. Gdy pod ziemią leżała, była twarda jak skała.
Gdy jej w domu brak, obiad traci smak. (Sól)
5. Jest to mały owad, bardzo pracowity.
Buduje z siostrami dom w lesie ukryty. (Mrówka)
6. Choć posiada pancerz, wcale nie wojuje.
Choć ma cztery nogi, wolno spaceruje. (Żółw)
Poziomo: ptak odlatujący na zimę (Jaskółka)
Pionowo : Imię chłopca (Józek)
Nazwa ptaka (sokół)
Cyfra (ósemka)
Jest okrągłe (kółko)
Piosenka pt. „Porady nad strumykiem”
(śpiewana na melodię harcerskiej piosenki „Gdzie strumyk płynie...”)
Gdy nie wiesz, jak napisać „o” z kreską, czy też „u”
Posłuchaj tej piosenki, którą śpiewamy tu. (bis)
„O” z kreską więc piszemy, gdy zmienia się na „o”
Sól- soli lub solniczka, pokój- pokoi sto. (bis)
Piszemy też „o” z kreską jak zmienia się na „e”,
Niósł- niesie, przenieść, wynieść, wiódł- dobrze wiedzie się. (bis)
„O” z kreska wymieniamy na samogłoskę „a”,
Jak wrócić i wracamy, czy pomóc- pomaga. (bis)
Końcówki- ówka, -ówna i jeszcze krótkie –ów,
Piszemy przez „o” z kreską, makówka, równa, głów.
Są jednak trzy wyjątki i morał płynie stąd: zasuwka, wsuwka, skuwka,
Nie kreskuj, bo to błąd!
Jest druga też zasada końcówek- ują, -ujcie,
Uczniowie, uczennice, no, tego nie kreskujcie!
Jeżeli coś zapomnisz z tekstu śpiewanego,
To sięgnij do słownika ortograficznego!
Zaprezentowane w scenariuszu zagadki ortograficzne, krzyżówka oraz tekst z lukami wykorzystano z książki Marii Kalety- Sawickiej, Ireny Skalskiej pt. „Vademecum nauczania ortografii w klasach początkowych”.
mizera.ewa