zaj kompensacyjne.doc

Agata Minta

Program zajęć korekcyjno-kompensacyjnych

dla klas I-III szkoły podstawowej

Krotoszyn 2007

Spis treści

2

Wstęp

              Dzieci biorące udział w zajęciach korekcyjno – kompensacyjnych mają kłopoty w nauce szkolnej. Kłopoty te są dwojakiego rodzaju: wynikające z deficytów rozwojowych oraz z braku pomocy ze strony rodziny w pokonywaniu trudności szkolnych. Brak pomocy może być spowodowany: brakiem czasu opiekunów, chęci lub umiejętności pomocy dziecku. W przypadku wystąpienia jakiegokolwiek problemu dziecko często jest pozostawione samo sobie. Gdy pojawiają się trudności i nie otrzymuje ono pomocy, wraz z upływem czasu i niemożliwością pokonania nawarstwiających się problemów ma coraz większe braki i nie osiąga sukcesów. Co za tym idzie pozo­staje bierne i nie podejmuje prób przezwyciężenia kłopotów. Dlatego też zajęcia korekcyjno – kompensacyjne mają pomóc dziecku przezwyciężyć elementarne trudności w opanowaniu umiejętności czytania i pisania. Spowodowane są one przede wszystkim bra­kami w rozwoju funkcji percepcyjno – motorycznych.

Celem zajęć korekcyjno – kompensacyjnych w klasach I – III jest pomoc dzieciom z trudnościami i nie­powodzeniami w nauce szkolnej. Dlatego też należy oddziaływać za pomocą środków dydaktycznych, pedagogicznych i wychowawczych w celu eliminowania niepowodzeń szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji. Oprócz tradycyjnych środków dydaktycznych na szczególną uwagę zasługuje komputer. Gry multimedialne ze swojej natury wymuszają nauczanie polisensoryczne. Już sama konieczność użycia myszki rozwija koordynację wzrokowo – ruchową.

Wizja

W wyniku realizowania programu dziecko powinno umieć poradzić sobie podczas wykonywania zajęć szkolnych zgodnych z programem klas I – III (samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczyciela bądź rodzica).

Misja

Główną ideą programu jest wczesna diagnoza trudności, niepowodzeń szkolnych i umiejętności, usu­nięcie deficytów, wdrożenie do systematycznej pracy, pomoc w wyrównywaniu braków w wiedzy szkol­nej oraz kształtowanie właściwego stosunku do nauki i pracy.

Cele

1.   Umożliwienie dzieciom opanowania podstawowych umiejętności czytania 
i pisania oraz kontynuowania  dalszej nauki w szkole.

2.   Wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach będących przyczyną trudności szkolnych.

3.   Przezwyciężanie skutków niepowodzeń szkolnych tj. trudności w czytaniu, pisaniu i liczeniu oraz przywrócenie prawidłowych postaw uczniów wobec dalszej nauki.

Praca wyrównawcza  z uczniem mającym trudności w nauce, oparta na założonych celach wytycza trzy kierunki, a zarazem trzy rodzaje oddziaływań terapeutycznych:

-       Stymulowanie i usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych istotnych w opanowaniu umiejętności czytania i pisania tj. konieczność wszechstronnego ćwiczenia analizatora wzrokowego, słuchowego
i kinestetyczno-ruchowego,

-       Ćwiczenia sprawności czytania,  pisania i liczenia, które muszą sprzyjać usprawnianiu zaburzonych funkcji oraz służyć przezwyciężaniu konkretnych trudności w nauce, a tym samym prowadzić do opanowania umiejętności czytania, pisania i liczenia,

-       Oddziaływania psychoterapeutyczne ogólnie uspokajające a równocześnie aktywizujące dziecko do nauki.

Metody

Dyskusja dydaktyczna

Praca indywidualna i grupowa: jednolita lub zróżnicowana

Gry i zabawy dydaktyczne

Środki pracy

Karty pracy (tematyczne o różnym stopniu trudności).

Gry planszowe, karty dydaktyczne, puzzle, domina: obrazkowo – literowe

i wyrazowo – sylabowe, loteryjki: obrazkowo – wyrazowo – sylabowe

i obrazkowo - wyrazowe.

Karty ortograficzne, mapy wyrazowe, krzyżówki i rebusy.

Wzory szlaczków.

Układanki literowe, sylabowe i wyrazowe.

Układanki geometryczne, patyczki, liczydła.

Obrazki do ćwiczeń w mówieniu, wyszukiwaniu różnic, określaniu kolejności zdarzeń.

Programy multimedialne wspomagające pracę na zajęciach korekcyjno – kompensacyjnych.

Formy realizacji

1.   Ćwiczenia rozwijające ogólne sprawności ruchowe i manualne.

2.   Ćwiczenia funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej na podstawie materiału konkretnego  (obrazkowego) i abstrakcyjnego ( geometrycznego i literowego bez czytania).

3.   Ćwiczenia funkcji słuchowej.

4.   Doskonalenie funkcji wzrokowej, słuchowej i kinestetyczno – ruchowej oraz ich koordynację w czasie czytania i pisania.

Kryteria sukcesu

Punktem wyjścia dla osiągnięcia założonych zamierzeń jest prawidłowe rozpoznanie problemów dziec­ka. Bardzo ważne są między innymi: systematyczny udział w zajęciach, stosowanie różnorodnych me­tod pracy z dziećmi oraz prowadzenie zajęć w sposób atrakcyjny. Nieodzowne w tym momencie jest zauważanie nawet najdrobniejszych zmian w postępach dziecka, docenianie jego najdrobniejszych sukcesów oraz pozytywna ocena pracy na wszystkich płaszczyznach.

Zasady terapii.

Zasady to najogólniejsze normy prawidłowego postępowania pedagogicznego, wskazujące na podstawowe warunki osiągania zamierzonych celów i efektów. Trudności można pokonać jedynie wówczas, gdy bardzo dużo się ćwiczy.
Z tego przekonania wyprowadzona została tu pierwsza podstawowa zasada terapeutycznego postępowania. Pozostałe wydają się uszczegółowieniem warunków ułatwiających jej realizację. W terapii dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu można zatem wyróżnić następujące zasady:

Zasada dużej częstotliwości ćwiczeń. Nie sposób jej rozumieć inaczej, niż jako konieczność codziennego ćwiczenia. Niestety, na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole przeznacza się średnio od 2 do 3 godzin tygodniowo. Natomiast na prywatną terapię stać niewielu. Koniecznością bywa włączanie rodziców do działań terapeutycznych.

Zasada indywidualizacji. Najogólniej mówiąc, dostosowuje się metody i środki do jednostkowych potrzeb i możliwości.

Zasada przystępności ćwiczeń. Oznacza, że dziecko powinno rozumieć, co i jak ma wykonać oraz powinno móc to wykonać. Innymi słowy, polecenia terapeuty winny być wyraźnie i w stosunkowo prosty sposób tłumaczone. Możliwość wykonania zadania przez dziecko odgrywa tu znaczącą rolę. Daje mu ona od początku pracy poczucie sukcesu. Stopniowo przekonuje, że i ta dziedzina, w której do tej pory miało niepowodzenia, jest w zasięgu jego możliwości. Ponadto zadanie, które staje się wykonalne, zaczyna nabierać pozytywnej wartości emocjonalnej, przestaje dostarczać nieprzyjemnych odczuć. Eliminuje więc poczucie lęku. To wszystko będzie miało wpływ na kształtującą się od początku motywację do podejmowania tych czynności.

Zasada utrzymywania zainteresowania. Ćwiczenia powinny wzbudzać zainteresowanie dziecka. Można to osiągną...