1)Prawo-to zbiór norm postempowania uznannych
i ujetych z formalizowanym systemem przez system
rozumiem akty prawne
2)Rodzaje aktów prawnych-
-konstytucja (najważniejszy akt prawny) - ustawa uchwalą ja jedynie
parlament np ustawa o systemi ustway kodeks karny - rozporzadzenie
jest to akt wykonawczy do ustawy który może wydac premier lub minister
np do ustway o systemie karnym rozporzadzeniu i o ocenianiu
kalsyfikowaniu - uchwały i postanowienia regulamin akty nizszego
rzędu wydywane przez adminitratyora 3. Sytem prawny konstytouwany
jest poparty w społeczeństwie 4. Norma prawna jest to reguła postępowaniu
nakazu lub zakau zwarta w sformalizowanych przez przepisow prawa. Przepis
prawny to sfomalizowany zapis okreslonej reguly np artykyuly prawne lub ustepy.
5. Zasady prawa: - prawo europejskie bierze swoj poczatej z tradycji staryzotnego
rzymu, jaczesciej stosuje sie 4 zasady prawne: - I zasada prawo nie dziala wstecz
- lex retro non agit II zasasda domniemanie niewinosci - prasumptio bronimnie
przestepstwa bez przpisu - sine lege
6)Źródla prawa - prawo swej skompliowanej strukturze ma zroznicowane pochodzenie
źrodla tego prawa moga byc: formalne (akty prawne, materialne ( otoczenie w jakim
prawo wsytepuje np sytuacja funkcjonuje) np sytuacja ekonomiczna
7)Zrodlami poznania prawa zrodla oficjalne, ktore publikuje sie akty prawne Dz. U RP.
Mopnitor pOlski, Dz.U. UE. - Żródla nieoficjalne gazety ksiazki internet
W momencie wejscia Polski do UE zobowiazlismy sie do przestrzegania prawa uzywango
rozporzadxzenia oraz dyryktywy oraz decyzje sa dla nas wiazace we w kazdym przez nie
zakresie zalecane opinie i masa charakter doradcza osoba jest prawo miedzynarodowe,
ktorym wyrozniamy prawo miedzypubliczne.
8)Polske prawo wewnetrzne mozemy podzielic na A) prawo karne b) prawo cywilne
c) p. admistracyjne d) p. panstwowew ( konstytucyjne) e) prawo pracy f) p. rodzinne
g) p. finansowe h) pr. gsopodarcze I) prawo procesowe.
9)Prawo karne okresla wykaz czynow uznawanych za przestepstwa, reguly procesu
karnego w tym sledztwa i tryb wykonania kary istnieje rozgraniczenie pomiedzy przestepstwem
(zabojstwo, bojstwo, bojka, zniewaga,) a wykroczeniem (czynem spolecznie skzodliwym np( kradziez)
10)Prawo cywine reguluje kwetie wlasnosci relacje majatkowe miedzy podmiotami prawa np.
( kupno sprzedazy i niemajtkowe np. uzwyane nazwiska sprawy dziedziczenia majatku oraz czesci
prawo rodzinnego
11)Prawo administacyjne- reguluje tryb postepowania przed uzedami samo organizujace tych
urzedow miedzy innymi kategorie spraw ktore zalatwiaja admisnitracja panstwowa wydaje akty
administarcyjne o okreslonej formie kancelaryjnej dok. powinien zawierac: oznaczenie organu i stron,
date - tresc decyzji - podstawe prawna uzasadnienie, pouczenie o sposobie odwolania oraz podpis
podejmujace decyzji.
12)system sadownictwa tworza : sad najwyzszy, Sądy Powszechne, S. Adminitracyjen, S. wojskowe
13)Sądy Powszechne w sadownictwei w Polsce jest druga instytucyjna pierwszej instytucja jest sad
Rejonowy, III rejonwoy, Apelacja Okregowa, Sady Adminsitarcyjjne I instatnacja To wojewodzkie budy
administracyjne, to Naczelny Sad Administracyjny
Sadownistwo wojskowe - I instancja to sady garnizonowe - II instancja to sady okregow wojskowych,
14)Postepowanie sadowe jest to rozprawa przed niezawislym i niezaleznym sadem, ktorym wystepuja
strony: powod i streona ktora wynosi sprawe na wokate
Pod obrady i pozwany - strona ktora zostala pozwana przez powoda. Postepowanie zazwyczaj jest jawne
chyba ze sad postanowi inaczej. W Polsce wyroznia sie postepowanie:
cywilne, karne administarcyjne
15)W porcesach cywilnych rozpatruje sie sprawy omowi odszkowan malzenskich w zakresu
prawa pracy i ubezpoieczen spolecznych
16)postepowanie karne dotyczy przestepst i wykroczen. przestepstwa dzieli na zbrodnie np
morderstwo napad z bronia kara od 3 lat wzwyz. wystepki to zlamanie prawa grozba o utate zdrowia
lub zycia kara to pozbawienie wolnosci powyzej I roku lub grzywna lub wszytskie inne zlamania prawa
to wykroczenie przekroczenie predkosci
17)Proces admistracyjny dotyczy dzialan lub bezczynosci dzialan publicznych
Kazda sprawa ma kilka etapow W procesie karnym akt oskarzenie odczytuje prokurator w procesie
cywilnym powod przedstawia zwiezle pozew. Pozwany ma prawo do skaldania wyjasnien zadawania
pytan swiadkom, przedstawiania wlasnych dowodow, swiadkow oraz ekspertyz sad nie musi dopuszczas
dowodow lub swiadkow. W porcesie cywilnym pismo rozpoczynajace to pozew . 18)Organami sciagania sa
prokuraot r i policja Prokurator strzeze prawo zadnosci i nadzoruje sciaganie przestepst naczele wszystkich
prokuraotorow stoi prokuratpor generalny. Prokuraotowi genrelannemu podlegaja wszyscy prokuratorzy. prokuraot
generalny apelacyjne, okregowy i rejonowej, Prokurator wojksowej(naczelnej prokuratury, wojskowej, prokurator
okregowych i garnizonowych izb instytu pamieci narodowej, 19)Prokuratora generalnego powoluje na 6 lat
Prezydent sposcod kandytaow przedstawionych prze zkrajowa rade sadownictwa i Krajowa rade Prokuratorow.
prokurator generalny moze wcząc postepowanie kasacyjne. Prokuratorzy maja strukture Hierarchiczna.
20Wedlug Prawa Polskiego Pelnoletnosc uzyskuje sie w momencie osiagniecia 18 lat W pawie cywilnym
osoby niepelnoletnie nazywane sa tez malo letnimi a w prawie karnym nieletnimi. Przestepczosc niwletnich - prawie 80%
21)przestepczość nieletnich to kradzieze, wlamania, bojki, pobicia, narkotyki,przestepczosci nieletnich zapopelnienie
czynu zabronowionego odpowiada osoba ktora ukonczyla 13 lat. Za mlodsze diekco odpoweidzilanosc ponosza rodziec.
Osoby miedzy 13 a 17 roku zycia. nieponosza odpowiedialnosi w pelnym wymiarze. To jest ustalane sie co do nich. ich
srodki wychowacze i porawcze. Wyjakiem stanowiu osoba, ktora ukonczyla i popelnila okrutne przestepstwo - osoby ktore
ukonczyly 17 lat odpowiadaja karnie tak jak dorosli tdo czynnikow przestrzeganych mozemy zaliczyc: wplyw niekorzystny
srod. (rejonu dotkniet ebezrob, patologie spoleczne, alkogolizm, narkomanizm, porzemoc w rodzinie. uwarunkowanie
psychologiczne wczesniejsze
Sady rodzine stanowia wydzialy sadow rejonych od ich wyrokow odwolac si emozna do sadow okregowych sady te
zajmuja sie przyznawanie opieki nad dziecmi. sad taki moze orzec srodki wychowacze ( upomnienie, naprawa
wyrzadzonej szkody, prace spoelczne, nadzor kuratora, umieszczenie w rodzienie zastepczej, umieszczenie
w srod wychowaczym szkolnym - wychowawczym. Szczegolnym rodzajem kary jest umieszczenie w zakladzie,
poprawczym dotyczy tylko ktore ukonczyly 13 osob. Sad moze takze skierowac na leczenie w przypadku choroby
psychicznej lub zaklocenia czynosci pscyhicznych np alkoholizm
karol15051978