wykład fizykotetrapia.docx

Wykład 6                                           16XI2007                            Elektrolecznictwo

Elektrolecznictwo –  jest działem fizykoterapii, wykorzystuje do leczenia prąd stały i prądy impulsowe. Wykorzystywane w diagnostyce, leczeniu, rehabilitacji

Podział:

1)      Pod względem kierunku przepływu prądu

a)      Jednokierunkowy – elektrony poruszają się zawsze w tym samym kierunku

·         Stały – galwaniczny

·         Zmienny – sinusoidalny

b)      Dwukierunkowy – elektrony poruszają się w naprzemiennych kierunkach i stale zmieniają swoją polaryzację

·         Symetryczny

·         Asymetryczny

2)      Pod względem częstotliwości

ü      Stałej

ü      Małej

ü      Średniej

ü      Wielkiej

3)      Pod względem efektów terapeutycznych

v      Prądy z efektem pobudzania ruchowego np. galwaniczny, przerywany, prostokątny, faradyczny, Kotza

v      Prądy z efektem przeciwbólowym np. galwaniczny, DD, interferencyjne, Traberta, TENS

WPŁYW PRĄDU STAŁEGO NA ORGANIZM

PRĄD STAŁY – prąd który w czasie przepływu nie zmienia kierunku ani wartości natężenia

W tkankach prąd płynie najkrótszą drogą o najmniejszym oporze !

W skórze są to ujścia i przewody wyprowadzające gruczołów potowych i łojowych: głębiej prąd płynie w przestrzeniach międzykomórkowych oraz wzdłuż naczyń krwionośnych limfatycznych i nerwów.

Przewodnictwo elektryczne zależy od zawartości wody i stężenia w niej elektrolitów. Jest tym większe im więcej jest jonów w tkance. Dobre przewodnictwo wykazuje krew, mocz, limfa, płyn mózgowo rdzeniowy, mięśnie, tkanka łączna.

Złe : tkanka tłuszczowa, nerwy, ścięgna, torebki stawowe, kość.

PRZEPŁYWOWI PRĄDU STAŁEGO PRZEZ TKANKI TOWAŻYSZY DZIAŁANIE:

v     Elektrotermiczne – polega na powstaniu w tkance ciepła pod wpływem prądu elektrycznego; jest tym większe im wyższe jest natężenie prądu

v     Elektrochemiczne – związane z elektroliza: występująca w organizmie w trakcie przepływu prądu przez elektrolity tkankowe. Polega na właściwości rozszczepienia na skutek wędrowania anionów do anody, a kationów do katody DZIAŁANIE ELEKTROLITYCZNE WYSTĘPUJE TYLKO W PRĄDACH STAŁYCH !!!

v     Biologiczne – polega na wywołaniu określonych różnorodnych reakcji ustrojowych ze strony mięśni, stawów, naczyń krwionośnych. U człowieka pod wpływem prądu stałego mogą powstawać pojedyncze lub tężcowe skurcze mięsni prążkowanych, skurcze naczyń krwionośnych

Prąd stały wykorzystuje się do:

Ø      Galwanizacji

Ø      Jonoforezy- wprowadzamy leki ulegające dysocjacji

Ø      Kąpiele elektryczno – wodne

Galwanizacja

·         Elektroda czynna = lecznicza – wywołuje efekt leczniczy

·         Elektroda bierna – zamyka obwód

Wzajemne ułożenie elektrod:

ü      Poprzeczne – występują duże opory związane z warstwowym ułożeniem tkanek o różnym przewodnictwie

ü      Podłużne – opór jest tu mniejszy

Rozmiar elektrod decyduje o  gęstości przepływającego prądu, jest to stosunek natężenia prądu do powierzchni elektrody wyposażonej w cm2 przez które przepływa prad

                            j=IS

j – gęstość prądu

I – natężenie prądu

S – powierzchnia przez którą przepływa prąd

Zabieg:

ü      Czas trwania od 10 do 30 min (średnio 15 min)

ü      Codziennie lub co drugi dzień

ü      Cykl 10 – 20 zabiegów

Dawka zależy od:

·         Powierzchni elektrody czynnej

·         Czasu trwania

·         Rodzaju i umiejscowienia schorzenia

·         Wrażliwości chorego na prąd elektryczny

Dawka słaba – od 0,01 – 0,1 mA/cm2 stosuje się w przypadku małych elektrod o powierzchni 10 – 20 cm2 , w podstawowym stadium schorzenia lub długotrwałego przepływu prądu.

Dawka średnia – do 0,3 mA/cm2

Dawka mocna do 0,5 mA/cm2

ANODA  - przeciw bólowa

                 - przeciw zapalna

                 - odczyn kwaśny

KATODA – przekrwienie

                 - drażniąca

                  - zasadowa

PORÓWNANIE EFEKTU KATODOWEGO I ANODOWEGO

Rodzaje elektrod:

1.      Płaskie

2.      Specjalne

·         Dyskowa (na okolice gałek ocznych, uszu)

·         Wałeczkowa (galwanizacja labilna)

·         Bergoniego

PODZIAŁ GALWANIZACJI

1)     ZE WZGLĘDU NA UŁOŻENIE ELEKTROD

·         Podłużna

·         Poprzeczna

2)     ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB WYKONYWANIA ZABIEGU

·         Labilna

·         Stabilna

3)     ZE WZGLĘDU NA ELEKTRODĘ CZYNNĄ

·         Anodowa

·         Katodowa

ZASADY PRAWIDŁOWEGO WYKONANIA GALWANIZACJI

ü      przestrzeganie wskazań lekarza

ü      wykonywać tylko na zlecenie lekarza

ü      sprawdzić czy pacjent ma czucie głębokie

ü      oczyścić skórę

ü      pacjent powinien zachować spokój

ü      sprawna aparatura

ü      ochrona miejsca w którym naskórek jest uszkodzony - ubytek