Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Instytut Filologii Polskiej
I
Kosmos
II Rośliny
III
Zwierzęta
IV
Człowiek
V Społeczeństwo
VI
Religia, Demonologia
VII
Czas, przestrzeń, miary, kolory
Słownik
stereotypów i symboli ludowych
Koncepcja całości i redakcja: Jerzy Bartmiński Zastępca redaktora: Stanisława Niebrzegowska
Tom I
•
niebo
światła niebieskie
ogień
kamienie
UMCS
WYDAWNICTWO
Lublin 1996 Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Stały Zespół Redakcyjny
JAN ADAMOWSKI
JERZY BARTMIŃSKI (REDAKTOR)
GRAŻYNA BĄCZKOWSKA (DO ROKU 1990)
MAŁGORZATA BRZOZOWSKA
URSZULA MAJER-BARANOWSKA
STANISŁAWA N1EBRZEGOWSKA (ZASTĘPCA REDAKTORA)
JOANNA SZADURA
Współpracownicy
IZABELA BARTMIŃSKA, FELIKS CZYŻEWSKI,
ANNA KOPER, MARIA KOZIOŁ, BOŻENA LISEK,
WOJCIECH ŁYSIAK, JOLANTA MACKIEWICZ,
ANNA MARCISZUK, EWA MASŁOWSKA,
DONAT NIEWIADOMSKI, ANIELA STRZAŁKOWSKA,
ANNA TYRPA, MONIKA ŻUK
Recenzenci zeszytu MARIAN KUCAŁA ANDRZEJ MARIA LEWICKI
Projekt okładki
JERZY DURAKIEWICZ
Redakcja techniczna, skład, łamanie ARTUR DROZDOWSKI
Korekty
JERZY BARTMIŃSKI, ARTUR DROZDOWSKI, EWA LIPSKA,
BEATA MAKSYMIUK, ANNA MICHALEC,
STANISŁAWA NIEBRZEGOWSKA, MONIKA ŻUK
Praca Finansowana ze środków Centralnego Programu Badań Podstawowych „Polska Kultura Narodowa, jej tendencje rozwojowe i percepcja" (1976-1990) oraz Komitetu Badań Naukowych (1993-1995)
O COPYRIGHT BY WYDAWNICTWO UMCS. INSTYTUT FILOLOGII POLSKIEJ UMCS, LUBLIN 1996
ISBN 83-227-0901-3
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ PI. Marii Curie-Sklodowskiej 5, 20-031 Lublin, lei. (0-81) 37-53-02. 37-53-04
SPIS TREŚCI
O „Słowniku stereotypów i symboli ludowych" (Jerzy Bartmiński) 9
Źródła i opracowania 35
I. Zródla drukowane (Ewa Lipska, Urszula Majer-Baranowska) 35
II. Opracowania (Urszula Majer-Baranowska) 71
III. Materiały terenowe (Marta Trocka, Monika Zuk) 74
Skróty (Artur Drozdowski) 82
NIEBO I ŚWIATŁA NIEBIESKIE
(Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska)
Niebo 85
Słońce 119
Wschód słońca 144
Zachód słońca 151
Zaćmienie słońca 156
Księżyc 158
Nów 187
Półpełnia 193
. Pełnia 193
Księżyc po pełni 197
Wiotek 198
Puste dni 200
Zaćmienie księżyca 201
Gwiazdy 203
Jutrzenka 221
Gwiazda Wieczorna 226
Gwiazda Północna 229
Gwiazda Betlejemska 230
Gwiazda Kłosu Pszenicznego 233
Gwiazda spadająca 234
Kometa 236
6 SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI 7
Gwiazdozbiory 238
Wielki Wóz 238
Mały Wóz 241
Kosiarze 242
Odbieraczki 245
Baby 24C
Krzyż Święty 250
Koło Świętej Katarzyny 250
Waga 250
Sznurek z guzami 251
Sito 251
Baran 251
Droga Mleczna 252
Zorza V 258
Zorza północna 263
OGIEŃ
(Maria Kozioł, Joanna Szadura)
Ogień 264
Ogień sobótkowy 286
Nowy ogień 289
Ogień piorunowy 291
Ogień niebieski 292
Ogień czyśćcowy 294
Ogień piekielny 296
Ogień demoniczny 299
Płomień 304
Płomień demoniczny 309
Iskra 310
Dym 314
Żar 321
Węgle ' 324
Popiół 329
Pożar 339
KAMIENIE
(Małgorzata Brzozowska, Joanna Szadura)
Kamień 349
Kamień piorunowy 373
Krzemień 379
Biały kamień 381
Zloty kamień 384
Diabelski kamień 386
Boże stopki 390
Skamieniałość 394
Głaz 401
Piasek 405
Piaski 416
Węgiel kamienny 418
Drogie kamienie 421
Brylant 430
Diament 431
Bursztyn ...
Welcome-to-Hogwart