GOJP 19.02.2013
Fonetyka, fonologia, słowotwórstwo
Informacje praktyczne
Prof. Krystyna Waszakowa
Dyżur: czwartki, 10-11, pok. 34 (Wydział Polonstyki, Instytut Języka Polskiego)
GOJP I
Zakres: fonetyka, fonologia, słowotwórstwo
- zaliczenie wykładu (na ocenę) na podstawie testu (wyłącznie z treści przekazywanych na wykładzie) termin zaliczenia: 28 maja – sprawdzian ok. 10-13 pytań
Zaliczenie centralne GOJP I odbędzie się 15 czerwca (sobota) 9:00-11:00 w sali im. A.Mickiewicza w AM.
GOJP 2: fleksja + składnia
Plan wykładu:
· Definicja języka; jego hierarchiczna budowa – obraz ogólny
· Segmentacja tekstu, członów syntaktycznych. Proporcja jako zasada deliminacj jednostek znaczących języka.
· Typy morfemów: ze względu na ich funkcję i dystrybucję.
· Podsystemy języka: fonologiczny, morfologiczny i składniowy.
· Przedmiot badań fonetyki. Fonetyka artykulacyjna i akustyczna. Fonetyka eksperymentalna. Mowa a pismo. Alfabety fonetyczne. Zasady transkrypcji tekstów. Polskie badania fonetyczne.
I
GOJP – co to znaczy?
Gramatyka – reguły (składniowe, fleksyjne, słowotwórcze)
Opisowa – niehistoryczna , synchroniczna (pokazująca na jednej linii czasu)
Języka polskiego – współczesnego
II
Język – system (coś, co da się ułożyć w strukturę na podstawie istniejących opozycji; de Saussure) znaków (znak językowy: coś, co jest wyobrażeniem czegoś, co istnieje w rzeczywistości, coś, co znaczy; znaki dają się ułożyć w jakiś system) konwencjonalnych (dlatego, że na mocy konwencji, mało struktur ikonicznych), fonicznych (język naturalny to taki, który ma fonetykę) służący do porozumiewania się o wszystkim (uniwersalny), dwuklasowy (z gramatyką: reguły powodują, że można utworzyć nieskończoną liczbę tekstów)
Referencja znaku, desygnat znaku: to, co znak znaczy.
Potencja językowa.
III
Hierarchiczna budowa języka – obraz ogólny
SŁOWNIK GRAMATYKA
Teksty (reprezentują nasz język)
Zdanie(struktura poziomu składniowego, coś, co ma predykat – orzeczenie w formie osobowe, ale nie tylko) / Grupa Syntaktyczna ( łączenie) / Człon składniowy (zostaje, kiedy rozdzieli się zdanie na elementy, człon już się nie dzieli)
Słowoformy (konieczne w językach fleksyjnych) / Morfy (morfemy w tekście) / Głoski (mówione, najmniejsze wymówienie, posłyszenie)
Morfemy (najmniejsze jednostki znaczące) / Fonemy (najmniejsze elementy systemu, które odróżniają) / Cechy dystynktywne (cechy odróżniające; nowe myślenie strukturalistyczne)
IV
Segmentacja tekstu członów syntaktycznych
Nasi siatkarze / znów wyjadą po zwycięstwo
Proporcja jako zasada delimitacji (dzielenia) jednostek znaczących języka.
Nasi: nasz / nasza
Siatkarze / siatkarzom
Siatkarze / siatka
Wyjadą / jadą / jechać
Język ma charakter modularny, ma różne poziomy (fonetyczny, fonologiczny, morfologiczny, składniowy)
V
Segmentacja morfemów
· Podział morfemów na fonemy, czyli jednostki nie znaczące, ale odróżniające
ORT. NASI [N] [A] [Ś] [I]
WASI [V] [A] [Ś] [I]
KASI [K] [A] [Ś] [I]
NAMI [N] [A] [M] [I]
NOSI [N] [O] [Ś] [I]
VI
Jednostki języka
Nielinearne
Linearne
O funkcji dystynktyw. / o funkcji semant. (czy ma znaczenie)
Cechy dystynkt. / fonemy / morfemy / leksemy
Zawartość: Szcz./ [S] [T] rdzenne: Nas- / Siatk-
Dźw: Bezdźw. / [T] [D] słowotwórcze: -arz- / FL.: -i / -e
Fonologia (zajmuje się tym, co dystynktywne, tym, co dotyczy fonemu)
Klikanaście cech dystynktywnych, kilkadziesiąt fonemów
Morfologia (dotyczy struktury języka na poziomie przedskładniowym)
kilkaset / tysięcy elementów
Morfonologia (różne kształty morfemów, alternacje)
czerwona_nitka