Strona 1
POLITECHNIKA WARSZAWSKA
WYDZIAŁ INŻYNIERII LĄDOWEJ
ZAKŁAD ZASTOSOWAŃ INFORMATYKI
Ćwiczenie: ArchiCAD – tworzenie wirtualnego modelu 3D i dokumentacji technicznej 2D.
Komputerowe Wspomaganie Projektowania
Materiały pomocnicze do ćwiczeń
Cel:
Wykonanie wirtualnego modelu
budynku, uzyskanie z modelu 3D
technicznej dokumentacji
dwuwymiarowej (rzuty, przekroje,
elewacje), utworzenie zestawień
materiałów.
Wymagania:
- znajomość środowiska ArchiCAD-a
(przestrzeń modelu, okno rzutu,
przekroju/elewacji, widoku 3D,
interfejs aplikacji)
- umiejętność korzystania z narzędzi
do modelowania
architektonicznego
- operacje na obiektach, np.: kopiowanie, skalowanie, edycja, dopasowywanie obiektów itp.
- umiejętność precyzyjnej konstrukcji geometrii układu (palety: info, współrzędnych, kontroli,
interaktywny kursor)
- wykorzystywanie bibliotek parametrycznych obiektów
- umieszczanie opisów (style tekstu, etykiety), wprowadzanie stref
- wymiarowanie, parametry wymiarów
- przejście z wirtualnego modelu 3D do dwuwymiarowej dokumentacji technicznej
- tworzenie list materiałowych
- tworzenie wydruków
Opis:
W temacie wydanym do ćwiczenia znajduje się szkic rzutu i przekroju domku jednorodzinnego.
Należy:
- na podstawie wydanych materiałów zbudować wirtualny model budynku z otoczeniem
zawierający: ściany zewnętrzne (warstwowe) i wewnętrzne, okna i drzwi, podłogę i strop, dach,
teren z elementami krajobrazu,
- z modelu 3D uzyskać dokumentację dwuwymiarową: rzut parteru, przekrój, jedną z elewacji,
- z modelu uzyskać zestawienie materiałów budowlanych niezbędnych do budowy ścian i stropów
oraz zestawienie stolarki (okna i drzwi),
- zapisać rysunki dwuwymiarowe w formacie AutoCAD-a.
Literatura:
Graphisoft, ArchiCAD 7.0 Podręcznik użytkownika;
Thomas M.Simmons, ArchiCAD 7.0/7.0PL-Krok po kroku;
Wprowadzenie do programu.
Na przestrzeni ostatnich lat oprogramowanie architektoniczne stopniowo zmieniło się ze
wspomagającego rysunek dwuwymiarowy w trójwymiarowe „symulatory budowania”. W wyniku tych
zmian użytkownik otrzymuje możliwość skonstruowania wirtualnego budynku, symulacji zachowania
budynku zarówno w trakcie powstawania, jak i użytkowania.
Program ArchiCAD 7.0 jest jednym z najlepszych programów do modelowania, wizualizacji i
sporządzania dokumentacji architektonicznej. Jest narzędziem o wąskim zastosowaniu lecz o
rozbudowanych narzędziach specjalistycznych (tworzenie wielowarstwowych ścian, ich przycinanie,
Strona 2
generowanie przestrzennych schodów, dachów, bogate biblioteki elementów typowych ...). Za
pomocą ArchiCAD-a tworzymy wirtualny budynek, czyli komputerową symulację rzeczywistego,
przestrzennego obiektu. To właśnie nazywamy "wizualizacją architektoniczną”. Wizualizacja ma
pomóc nam w procesie projektowania. Rysunki dwuwymiarowe – rzuty i przekroje – generowane są
bezpośrednio z trójwymiarowego modelu. Automatycznie generowane rzuty i przekroje wykonywane
są tak, aby były jak najbliższe tym, wchodzącym w skład finalnej dokumentacji projektu.
ArchiCAD został zoptymalizowany tak, by tworzenie modelu i rysunków wykonawczych
przebiegało bardzo sprawnie. Umożliwia modelowanie za pomocą parametrycznych, inteligentnych
obiektów, odpowiadających rzeczywistym elementom budynku, jak ściany, płyty, schody.
Wyposażony jest w zestawy predefiniowanych, typowych obiektów (np. ściany warstwowe, okna,
drzwi), przechowywanych jako oddzielne, niewielkie pliki w folderze biblioteki. Trzeba jednak
zaznaczyć, iż w roboczym pliku ArchiCAD-a przechowywane są nie tyle obiekty, co odwołania do
zewnętrznego pliku, w którym obiekt jest zapisany. Należy o tym pamiętać przy korzystaniu z różnych
bibliotek zainstalowanych na różnych komputerach.
Uruchomienie ArchiCAD-a w sieci komputerowej (pracowniach nr 20,21,22) OMK.
Uruchamiamy ArchiCAD-a:
Z Pulpitu otwieramy Programy ArchiCAD 7.
Otrzymujemy komunikat:
Wskazujemy miejsce, gdzie aplikacja będzie mogła
tworzyć pliki tymczasowe: dysk D:\
Przystępujemy do pracy w ArchiCAD-zie wybierając
projekt nad którym będziemy pracować
Formaty zapisu danych
W pracowniach wydziałowych dostępną mamy uczelnianą
wersję ArchiCAD’a 7.0, której podstawowym formatem zapisu
jest PNE (format wersji edukacyjnej). Format ten jest zgodny
z istniejącą na rynku wersją edukacyjną tego programu. Wersja komercyjna ArchiCAD’a zapisuje
dane w formacie PLN, który dla wersji 6.5 był jedynym formatem zapisu. Podsumowując:
1. format PLN czytany jest przez wszystkie wersje ArchiCAD’a,
2. formatu PNE (pochodzący od wersji edukacyjnej i uczelnianej) nie czyta żadna wersja, która
zapisuje PLN (w tym edukacyjna 6.5. oraz dołączona do książki „ArcjiCAD 7.0”).
! Starsza wersja NIGDY nie przeczyta projektu zapisanego w formacie nowszej wersji
Biblioteki ArchiCAD-a.
Podczas otwierania system
wczytuje niezbędne biblioteki.
Jeżeli nie zostaną one
załadowane (brak wyświetlania
np. okien czy drzwi) należy wybrać
z menu Plik Menadżer
bibliotek
Wyszukujemy lokalizację obiektów
bibliotecznych – katalog
„Biblioteka ArchiCAD’a” (okno
lewe), dodajemy do Bibliotek
aktywnych i Przeładuj
Strona 3
Środowisko pracy ArchiCAD-a
Interfejs aplikacji wygląda jak typowy interfejs „windows-owego” programu typu CAD. Zawiera zestaw
poleceń dostępnych z menu rozwijalnych lub przedstawionych w postaci ikon zestawionych w
paletach. Każda z ikon posiada chmurkę z informacją o przypisanej funkcji.
Paleta narzędzi.
Paleta narzędzi podzielona jest na pięć grup: narzędzia wyboru, narzędzia 3D,
narzędzia opisywania, narzędzia 2D i narzędzia wizualizacji.
Paleta współrzędnych.
Informuje o dokładnym położeniu kursora w kartezjańskim i biegunowym układzie
współrzędnych. Umożliwia wprowadzanie dokładnych wartości liczbowych z
klawiatury. W palecie tej możliwe jest uaktywnianie opcji przyciągania kursora.
początek przyciąganie współrzędne
układu absolutne i względne
Paleta info (inna dla każdego z narzędzi).
Pozwala na łatwy dostęp do metod konstrukcji i geometrii, podgląd aktualnej wysokości nad
poziom 0,00, informacji o aktywnej warstwie rysunkowej. Za jej pomocą użytkownik może również
edytować najważniejsze parametry danego elementu. Rodzaj informacji wyświetlanych na palecie
zależy od typu zaznaczonego elementu.
Paleta kontroli.
Pozwala na blokowanie kąta rysowanego elementu, zatwierdzenie lub anulowanie wykonywanej
operacji, grupowanie i rozgrupowanie elementów, wybranie ustawienia zakończenia linii.
potwierdzenie przerwanie otwarcie okna
polecenia polecenia podpowiedzi
Strona 4
Wyświetlaniem palet sterujemy korzystając z menu Okna Palety (możemy zamknąć lub otworzyć
daną paletę). Pasek narzędziowy i linię statusu otwieramy korzystając z menu prawego klawisza
myszy (klikając poza planszami rysunkowymi).
Główne elementy środowiska pracy
ArchiCAD-a:
Okno rzutu (dostępne po otwarciu pliku
lub Okna›Rzut lub <Ctrl>2)
pokazuje aktualny trójwymiarowy projekt
w postaci tradycyjnego rzutu
architektonicznego i pozwala na
wprowadzanie, usuwanie i edycję
elementów dwu- i trójwymiarowych
Na rzucie wyświetlane są elementy
zdefiniowane dla aktywnej kondygnacji.
W obrębie tego samego modelu możemy
operować wieloma odrębnymi rzutami,
stanowiącymi oddzielnie zdefiniowane
kondygnacje.
Okno przekroju/elewacji (dostępne po
zdefiniowaniu przekroju Okna
Przekroje/Elewacje nazwa przekroju) jest
aktywnie połączone z oknem rzutu i oknem 3D.
Parametryczne elementy (ściany, belki, okna, ...)
można edytować za pomocą tych samych
narzędzi, których używamy pracując na rzucie.
Istnieje możliwość dodawania nowych
elementów do rysunku umieszczając obiekty,
tekst czy wymiar.
Okno 3D (Okna Okno 3D lub <Ctrl>3)
służy do trójwymiarowej wizualizacji projektu
architektonicznego oraz jako środowisko
edytowania projektu. Elementy zaznaczone w
oknie rzutu (lub cały projekt) mogą być
wyświetlane w oknie 3D. W poszczególnych
trybach projekcji (aksonometrycznej lub
perspektywicznej) są dostępne następujące
widoki: blokowy, szkieletowy, ukryte linie i
cieniowany.
Każde z tych okien zawiera kontrolki widoku umożliwiające zmianę zakresu wyświetlanych obiektów.
zwiększa zmniejsza przesuwa wyświetla wyświetla wyświetla
całość poprzedni następny widok
W każdym z tych okien poruszamy się korzystając z interaktywnego kursora, który przybiera
różne kształty w zależności od rodzaju wybranego narzędzia i aktualnie wykonywanej czynności.
Kursor może przyjmować następujące kształty:
- pusty pisak oznacza, że użytkownik jest w trybie
rysowania.
Strona 5
- cienki krzyżyk oznacza, że aplikacja czeka na
rozpoczęcie wykonywania kolejnej operacji z wybranym
narzędziem.
- strzałka (po wybraniu narzędzia strzałka) oznacza, że
aplikacja oczekuje na zaznaczenie jakiegoś obiektu.
- litera V - cienki znak oznacza przyjęcie narożnika ściany
jako punktu aktywnego, gruby znak oznacza, że kursor
znajduje się nad linią konstrukcyjną ściany.
- wypełniony pisak wskazuje po której stronie ściany
znajduje się linia konstrukcyjna.
- znak prostopadłości pokazuje wybór
punktu, który umożliwia utworzenie elementu
prostopadłego do danego.
- pisak w paski oznacza aktywne
punkty elementu.
- znak skrzyżowania oznacza wybór punktu, leżącego w
miejscu przecięcia dwóch elementów.
- znak mercedesa wskazuje wybór punktu na krawędzi
ściany. Gruby znacznik informuje, że kursor wybrał
krawędź z linią konstrukcyjną.
- znak styczności oznacza
wybór punktu stycznego do
istniejącego obiektu.
- trójząb informuje o zaznaczeniu
obszaru, użytkownik może
przesunąć zaznaczony obszar
wraz z jego zawartością.
- młotek zatwierdza takie operacje jak
rysowanie linii wymiarowej lub domknięcie
wieloboku.
- magiczna różdżka (dostępna w palecie kontrolnej)
służy do automatyzacji niektórych czynności, takich jak
śledzenie obwodu ściany czy tworzenie granic
wypełnień.
- oko i podwójne oko wskazują, w którą
stronę będzie wykonana dana operacja
(np. strona w którą zostaną wstawione
drzwi).
- pipeta i strzykawka pozwalają odpowiednio na skopiowanie cech
istniejącego obiektu (wywołanie - <Alt>) i przypisanie cech
aktualnych innym obiektom (wywołanie - <Ctrl><Alt>).
Strona 6
- nożyce widoczne w trakcie operacji przycinania elementów
(uaktywnienie - <Ctrl>). Czarne nożyce pojawiają się nad
elementami, które mogą być przycięte. Białe są tam gdzie nie
możemy nic przyciąć.
- chmura oznacza pustą przestrzeń nad
horyzontem w widokach
perspektywicznych (w oknie 3D).
1. Rozpoczynamy pracę - Ustawienie środowiska modelu.
Przed rozpoczęciem pracy nad modelem ważne jest, aby
ustalić standardowe ustawienia dla całego projektu i
własnych wymagań (menu tekstowe Opcje).
Jednostki przy rysowaniu (Opcje Preferencje Jednostki ...)
Zaczynamy od ustawienia jednostek w jakich chcemy modelować.
Przy wyborze jednostek modelowania należy stosować zasadę
„jednej jednostce budowlanej odpowiada jedna jednostka wirtualna”.
Siatki i Tło (Opcje Siatki i tło)
W ArchiCAD-zie istnieją dwa rodzaje siatek
wspomagających precyzję pracy: siatka
modularna i siatka przyklejania.
Siatka modularna pozwala na wyświetlenie linii pomocniczych na ekranie. Siatka dodatkowa
rozszerza linie siatki głównej, tworząc linie dodatkowe w zadeklarowanym odstępie.
Możemy sterować wyświetlaniem siatki korzystając z klawisza <F8>.
Siatka przyklejania powoduje skokowe poruszanie się kursora.
Wybór trybu przyciągania kursora (ikony w palecie współrzędnych)
bez przyciągania, skokowe poruszanie się kursora, przyciąganie do węzłów siatki
zgodnie z siatką przyklejania modularnej
Kontrolka Tło i Linie siatki pozwala na ustalenie koloru arkusza 2D i koloru dla siatki.
Strona 7
Przyjęcie początku układu współrzędnych
Pierwsza z ikon palety współrzędnych umożliwia zmianę położenia początku układu
współrzędnych oznaczonego symbolem „x” (zmiany można dokonywać wielokrotnie).
Pióra i kolory
To polecenie pozwala zdefiniować szerokości linii dla używanych w projekcie pisaków. Ważne jest,
aby w trakcie wprowadzania nowych elementów wybierać właściwe pisaki do określonych linii.
Wybieramy kolor pisaka i przypisujemy mu szerokość linii.
Struktury warstwowe
System zawiera zestaw zdefiniowanych przegród warstwowych i jednolitych. Możemy skorzystać z
niego lub stworzyć własny typ przegrody.
Powielamy zbliżoną, istniejącą strukturę przypisując
jej nową nazwę. Następnie korzystając z okna edycji
warstw i grubości dodajemy lub usuwamy warstwy
ściany.
Materiały
Polecenie to pozwala na dołączanie nowego materiału
lub wprowadzanie zmian w istniejących materiałach.
Aby utworzyć nowy materiał powielamy istniejący
materiał nadając nową nazwę i wprowadzamy
ustawienia.
Możemy dołączyć do istniejącego materiału wzorek 3D
lub teksturę wybierając z bibliotek ArchiCAD’a lub
korzystamy z własnych plików zapisanych w aktywnej
bibliotece (np. ściągniętych ze strony KWP).
Aby dołączyć własną teksturę tworzymy katalog np.
„moja_biblioteka”, w którym zapisujemy własne obrazki tekstur (format np. jpg). Dodajemy tą
bibliotekę do aktywnych bibliotek (Manager bibliotek Dodaj). Następnie Opcje›Materiały...
Kondygnacje
Kondygnacje wprowadzają „fizyczny” podział elementów ze względu na poziom, na którym się
znajdują. Każda kondygnacja posiada osobny arkusz rzutu, na którym umieszczane są obiekty.
Ustawienia: Opcje Kondygnacje Ustawienia kondygnacji (lub <Ctrl>7)
Górna część okna ustawień kondygnacji pozwala
dołączyć kondygnację. Podajemy poziom od jakiego
kondygnacja się zaczyna i jej wysokość (system
podpowiada wysokość uwzględniając aktualną
wysokość płyt i ścian). „0” kondygnacji przyjmujemy
dowolnie np. na poziomie wierzchu podłogi. Aktywna
kondygnacja jest podświetlona.
Środkowa część okna pozwala ustalić wyświetlanie
podrysu, czyli elementów z innej kondygnacji,
widocznych w formie wyszarzonych linii. Wybieramy
„Pokaż kondygnację podrys” i numer kondygnacji,
która ma być widoczna na rzucie aktywnej
kondygnacji (w Opcjach tego polecenia możemy
ustawić co konkretnie z danej kondygnacji ma być
Strona 8
widać i w jakim kolorze). Elementy podrysu nie mogą być edytowane, ale pozwalają na
dowiązywanie do nich kursora, co ułatwia konsekwentne wprowadzanie obiektów.
Dolna część okna pozwala na skopiowanie elementów z innej kondygnacji. W tym celu
uaktywniamy kondygnację z elementami do skopiowania, wybieramy te elementy korzystając z
zestawu przycisków i <Skopiuj wszystko>. Uaktywniamy kondygnację do której kopiujemy i <Wklej
zaznaczone typy>.
Poniżej przykład rzutu dwóch kondygnacji. Pierwsza to rzut fundamentów z widocznym podrysem
elementów parteru stanowiących kondygnację drugą. Obok, rzut kondygnacji drugiej (bez
podrysu).
Warstwy
Zablokowanie
warstwy
Ukrycie
Warstwy są analogią do arkuszy kalki zawierających różne elementy: wymiary, meble, symbole.
Służą do organizowania elementów rysunkowych w celu selektywnego wyświetlania i obliczeń
ilościowych. Ustawienia: Opcje Warstwy Ustawienia warstw (lub <Ctrl>L)
System zawiera predefiniowane warstwy projektu. Warstwy można tworzyć i usuwać z projektu
należy jednak pamiętać o odwołaniach gotowych elementów bibliotecznych do konkretnych
predefiniowanych warstw.
...
czerwony.kozak