Jesteśmy cząstką tej ziemi" - scenariusz inscenizacji ekologicznej
Narrator:
Piękno przyrody ojczystej od wieków dostarczało natchnienia, wzruszeń i motywów. Przyroda wiele razy wpływała inspirująco na poetów, pisarzy oraz malarzy. Przemijające pory roku i związane z nimi kolorowe pejzaże często urzekają swym wdziękiem. Te przeżycia powodują, że człowiek nie pozostaje obojętny na uroki otaczającego świata.
Uczeń I:
Idzie wiosna (B. Zapart)
Skończyła się zima, nastaje dziś wiosna,
jedna z pór roku, tak bardzo radosna.
I słychać śpiew ptaków, zwierzęta dają znak,
byśmy w końcu powiedzieli pięknej wiośnie tak.
Skowronek już ćwierka, kukułka też kuka,
i sam doktor dzięcioł w drzewo już stuka.
Wszystkie stworzenia czują zapach wiosny,
jest tak subtelny a jednak tak mocny.
Już czują to lipy, już czują to sosny,
że dzisiaj nadchodzi pierwszy dzień wiosny.
Już wie o tym Adam, już wie o tym Ewa,
że samiec samiczce serenadę śpiewa
Wiatr nam wygrywa piękną melodię,
Zawierającą moc dobrych wspomnień.
Posiada wiele różnych zdolności,
obdarzy każdego darem miłości.
Uczeń II:
Kolory (Z. Brzostowska)
Zielony
trawy o świcie
gdy słońce budzi ptaki
żółty
piasku na plaży
gdy cienie drżą w upale
błękitny
nieba
które nas ogarnia
perłowy
czereśniowy
różowy
malinowy
granatowy
jagodowy
i maciejkowy
gdy wieczór
opuszcza ciężkie powieki
o niezliczone kolory lata.
Drzewa, które tak silnie związane są z polskim krajobrazem, wielokrotnie dostarczały weny twórczej poetom. Wielu z nich sławiło dęby, brzozy, lipy, topole i wierzby. W tradycji ludowej drzewa dawały spokój i ukojenie. Najsłynniejsza lipa, to ta z Czarnolasu, z której czerpał natchnienie Jan Kochanowski.
Uczeń III:
Na lipę (J. Kochanowski)
Gościu siądź pod mym liściem, a odpocznij sobie!
Nie dojdzie cię tu słońce przyrzekam ja tobie.
Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie
Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie.
Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają
Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają.
Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły
Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły.
A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie.
Że człowiekowi łacno słodki sen przypadnie.
Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mie pan tak kładzie Jako szczep najpłodniejszy, w hesperyskim sadzie.
Uczeń IV:
Topolowe liście (Z.. Brzostowska)
Najpiękniejsze są liście topoli
gdy im słońce blaskiem grać pozwoli.
Błyski po nich biegną i lśnienia:
całe drzewo w strumień światła się zmienia.
Gdy gałązki dotkniesz lekko dłonią,
Liście na niej jak szklane dzwonią.
Uderzające zielonymi blaszkami,
świecącymi jak drogi kamień.
Szumią głośno przy mucharskiej drodze,
I witają mnie, kiedy przechodzę.
Uczeń V:
Dąb (fragm. A. Lange)
Gdy fiołek już więdnie, gdy śród trzcin szelestu
Kwitnie bez i owocem trzęsie krzak agrestu:
Gdy pączek róży pęka i słowika wita:
Wówczas, śród drzew ostatni - stary dąb zakwita.
Powoli na jedwabną, zieloną murawę
Po kolei zeń liście spadają żółtawe
I powoli w ich miejsca z pączków się dobywa
Wiosennych, młodych liści świeża zieleń żywa;
Bo dąb powoli zbiera swe potężne soki
I powoli wiosenne przejmuje uroki:
Ale gdy w jego łonie dość zbierze się żarów
Po kres ostatni szumi pieśnią swych konarów.
Gdy rozpalą się żyły w jego lędźwiach mocnych
Najogromniej zakwita bóg lasów północnych.
Wykonawca piosenki:
"Pamiętajcie o ogrodach" Jonasza Kofty
Ojczyste krajobrazy to złociste łany zbóż, lasy tętniące życiem zwierząt, kolorowe kwiatami łąki, szumiące potoki i wezbrane rzeki; to również spokojne doliny i niebezpieczne ale jakże piękne góry. One często wzbudzały zachwyt i dlatego tak chętnie uwieczniane były na kartach papieru. Te pejzaże kojarzyły się niezmiennie z ziemią ojczystą. Świergot ptaków, zapach cudnych kwiatów, wschody i zachody słońca dostarczały estetycznych przeżyć. Kontemplacja natury z niezwykłą siłą poruszała serca artystów.
Uczeń VI:
Ziemia rodzinna (W.Bełza)
Całem mem sercem, duszą niewinną,
Kocham te świętą ziemię rodzinną.
Na której moja kołyska stała,
I której dawna karmi się chwała.
Kocham te barwne kwiaty na łące,
Kocham te łany kłosem szumiące,
Które mię żywią, które mię stroją,
I które zdobią Ojczyznę moją.
Kocham te góry, lasy i gaje,
Potężne rzeki, ciche ruczaje,
Bo w tych potokach, w wodzie u zdroja,
Ty się przeglądasz Ojczyzno moja,
Krwią użyźniona, we łzach skąpana,
Tak dla nas droga i tak kochana!
Kwiaty ojczyste (Z. Kubiak)
Kwiaty nad Wisłą mazowieckie
Stokrotki, fiołki i kaczeńce
Zielone wiechy nad Warszawą
Kwieciste nad domami wieńce.
Kwiaty znad Odry, gąszcza róż
Stukolorowe pióra pawie
W parkach szczecina i oploa
W małych ogródkach pod Wrocławiem.
Kaliny, malwy białostockie
Lubelskie bujne winogrady,
Dziewanny złote pod Zamościem
I w Kazimierzu białe sady.
Kwiaty nad Wisłą, Narwią, Bugiem
Zbierane w słońcu, przy księżycu
Kocham was kwiaty mej Ojczyzny
Nad Odrą, Wartą i Pilicą.
"Natura" Marka Grechuty
Człowiek - od początku swego istnienia, jako jedyna istota rozumna, starał się ułatwić sobie życie zmieniając naturalne środowisko i dostosowując je do swoich potrzeb. Dopóki ludzi było niewiele, przyroda łatwo i szybko naprawiała straty powodowane przez człowieka. Jednak liczba mieszkańców naszej planety stale rośnie, a potrzeby człowieka współczesnego, na skutek rozwoju cywilizacji nie ograniczają się tylko do wyżywienia i ubrania. Człowiek czerpie z zasobów przyrody coraz szybciej i bezwzględniej. Coraz częściej symbolem krajobrazu stają się dymiące kominy fabryk, sterty śmieci, zatrute rzeki i ginące lasy.
Zanieczyszczone powietrze (Michał Jasiński)
Niebiesko było od jezior,
zielono od bujnych lasów,
i tak przetrwałoby wszystko
gdyby nie śmieci "brudasów".
Kominy "brudzą" powietrze,
spaliny je "zakurzają",
czy to jest potrzebne wszystko,
by truć przyrodę naszą?
Nie depcz trawników,
idąc do szkoły, przejdź się chodnikiem,
który jest po to,
powietrze nie jest śmietnikiem:
zapamiętaj sobie to!
Apokalipsa lasu (P. Dengusiak)
To miał być zwykły dzień
Potknąłem się o jakiś pień
Obok leżało drzewo bez życia
Powołane do innego użycia.
Spokój przerwany bezlitośnie
Mechaniczny dźwięk śmierci
Ginęli powoli bracia natury
Ostatni bezbronnego lasu oddech
Wiatr ze złotych liści
Usypał mogiłę bez imienia
Przez dzień cały bez wytchnienia
Śpiewał wszystkim smutną pieśń
Bezdomni snuli się wystraszeni
Szukali do domu drogi
Oczy pełne zeschniętych łez
A zimą przyszła śmierć
Tam już nie płynie czas
Zniknął z pejzażu piękny las
Wiosna już tam nigdy nie zawita
Martwą ziemię tylko łzami zalała.
I przyszedł czas rachunku sumienia., zadumy nad tym co się stało. Kurczą się zasoby wody, niezbędnej dla życia wszystkich żyjących istot. Zmienia się skład powietrza, które staje się coraz bardziej zanieczyszczone. Gleba, która jak koszula okrywa naszą planetę, niszczona jest przez wysypiska śmieci, linie kolejowe, drogi, hałdy kopalniane.
Ginące krajobrazy, raj utracony - ale czy na zawsze? Czy nie ma już ratunku dla naszej planety?
Matka - Ziemia woła o pomoc! Czy usłyszymy jej wołanie?
Ziemio! Poczekaj! Nie bierz nas ze sobą!
Nie odchodź! Zostań jeszcze chwilę!
Nikt nie chciał Cię skrzywdzić,
Nikt nie chciał!
Wybacz nam ludziom, daj szansę
Jeszcze jedną!
Ziemio! Poczekaj! Pozwól nam żyć!
Jeśli odejdziesz znikniemy wszyscy!
Dzieci, kobiety, mężczyźni,
Winni i niewinni,
Rośliny i zwierzęta! Ziemio!
Krzyczę do Ciebie! Błagam!
Pozwól nam żyć! Nie zabieraj wszystkiego!
To, co zrodziłaś, i to co zabierzesz,
Ale poczekaj, poczekaj!
Daj się nacieszyć wszystkim:
Kwiatem, ptakiem, wodą!
Daj się nacieszyć Tobą!
Daj się poprawić!
My pamiętamy o Tobie!
Nie zapomnimy nigdy!
To ty nas karmiłaś chlebem i wodą!
Patrzeć na twą zagładę
Dla nas jest za trudno!
List do Matki Ziemi - Prośba o wytrwanie
(P. Ostrowska)
Urodziwe wydajesz plony dla swych dzieci,
Matko Ziemio,
Kochana!
Jak Ci dziękować mam?
Jakie słowo będzie właściwe?
Jaki uczynek?
Czuwasz nad nami.
Opiekujesz się zwierzyną.
Ocierasz łzy roślinom.
Na swoich barkach niesiesz ciężary świata.
Skąd czerpiesz siły?
Skąd miłość twa?
Ludzie - dzieci twe - zadają ci rany,
A ty znosisz ten ból w milczeniu.
Wytrwaj jeszcze chwilkę,
Małą, maleńką.
Odmienię wszystko,
Gdy mi przybędzie lat.
"SOS" Majki Jeżowskiej
Pięknie być człowiekiem. Czy jednak On to zrozumie?
Problem ochrony środowiska stał się dziś tak ważny, jak sprawa utrzymania i utrwalenia pokoju na świecie.
Jeśli chcemy dalej żyć, należy "posprzątać i odnowić świat". Człowiek musi zacząć naprawiać zło, jakie wyrządził naturze. Ku temu zaczynają zmierzać działania ekologów, nie zawsze jednak rozumiane i akceptowane przez innych.
(Wyjątek z "Xięgi Przemian" Paulusa Comatusa)
Była Ziemia żyzną, a pokryta roślinnością wszelką,
Trawy i zioła falowały na niej,
a Drzewa łączyły Ją z Chmurami,
Na brzegach Rzek fale w białym piasku pisały Historię
I przyszedł Człowiek, rozdarł Ją maszynami,
Splugawił Chemią bez umiaru stosowaną
A pogwałciwszy zostawił Ją nagą i drżącą
Zioła uschły a Ptakowie wić gniazd nie chcieli,
i wiatr jeno pył czarny gonił
I przyszedł inny człowiek, wejrzał na nią
a ulitowawszy się nad słabością Jej
Okrył płaszczem by odżyła
I zwali go odtąd Ekologiem.
madziala5