CAFan_1.pdf

COMMODORE & AMIGA

1/08

fan

 Dopalacz A530

 Atak klonów #2

 Historia Amigi w/g Ars Technica

PECETY WYGRAŁY WOJNĘ…

PENTEL

Paint

Formaty

muzyczne

C64

Joy przełącznik

do c64

Zastosowania funkcji

tekstowych w Turbo Calc’u

... JEDNAK

PRZETRWAŁA!

Witam wszystkich!

Czytasz właśnie pierwszy numer wskrzeszonego

pisma Commodore & Amiga. Pierwszy, bo numer z

grudnia 2007 roku był numerem zerowym.

Na początek napiszę kilka słów o przyjęciu, z ja-

kim spotkała się idea reaktywacji C&A. W większo-

ści przypadków było ono bardzo ciepłe (to ze strony

fanów ośmiobitowców) albo pełne ostrożnego entu-

zjazmu (to ze strony zwolenników Amigi). Właściwie

przez pierwsze dwa tygodnie po zamieszczeniu new-

sa o C&A na forach C64 Power i PPA reakcje użyt-

kowników komputerów spod znaku C= były prawie

wyłącznie pozytywne. Dużo maili z poparciem, dużo

propozycji pomocy, sporo słów konstruktywnej kry-

tyki. Na to właśnie liczyłem i za to Wam dziękuję.

W międzyczasie zwrócił się do mnie Krzysztof Roma-

nowski z RetroReaders z prośbą o umieszczenie zina

na tej świetnej skądinąd stronce. Naturalnie zgodzi-

łem się – im więcej Czytelników, tym lepiej, a i szanse

na pomoc w redagowaniu pisma rosną.

Niektórzy zastanawiali się, o czym można pisać w

takim magu, skoro platformy, którym jest poświęcony

już dawno umarły. Błąd! Nie umarły. Żyją i mają się

całkiem dobrze! I nie mówię tylko o Amidze (tu spra-

wa jest oczywista), ale i o poczciwym Komciu. Wbrew

pozorom nowości na tę platformę też się pojawiają.

Może nie codziennie, ale jednak. Tak więc – głowy do

góry! Póki będą tematy do poruszania, będzie i C&A.

Jakiś czas po opublikowaniu numeru zerowego w

Dzienniku Internautów pojawiła się informacja o re-

aktywacji C&A. Stamtąd news powędrował na główną

stronę Polskiego Portalu Amigowego. I wtedy rozpę-

tało się małe piekiełko… No, oczywiście przesadzam.

Ale sporo nieporozumień powstało, więc chciałbym

jeszcze raz poruszyć kwestię numeru zerowego. Otóż

owo „zero” w numeracji pojawiło się nieprzypadko-

wo. Jak pisałem w poprzednim wstępniaku, zdaję so-

bie sprawę z licznych rozczarowań, jakie tamten nu-

mer przyniósł. Mało stron, oklepana tematyka i – o

zgrozo! – błędy rzeczowe w oczach wielu zdyskredyto-

wały pismo. Nie przeczę słuszności tych zarzutów, ale

jeszcze raz wyjaśnię ideę zerowego numeru. Powstał

po to, aby pokazać, że stworzenie pisma jest możliwe.

Wystarczy odrobina zaangażowania, wolnego czasu i

mnóstwo dobrych chęci. Wspólnymi siłami uda się

(głęboko w to wierzę!) stworzyć pismo, z którego bę-

dziemy mogli być dumni i które będziemy z przyjem-

nością czytać.

Dowodem tego jest zresztą bieżący numer. Lep-

szy skład to wcale nie jedyna zmiana, choć pewnie

najbardziej rzucająca się w oczy (dzięki, Scarab!). Wię-

cej autorów, ciekawsza tematyka… A to wszystko to

dopiero początek! Co możecie znaleźć w tym wydaniu

C&A?

Na pewno warto przeczytać wywiad z Panem

Krystianem Grzenkowiczem. Przez lata pełnił on

funkcję redaktora naczelnego C&A. Nie jest on je-

dyną osobą ze starej redakcji, z którą udało nawiązać

się nam kontakt. Pan Klaudiusz Dybowski, szef klanu

Commodore w Bajtku i pierwszy redaktor naczelny

C&A zgodził się napisać kilka artykułów do naszego

zina. No, ale to najwcześniej w kolejnym numerze.

A co więcej w bieżącym wydaniu? Amigowcy (i nie

tylko!) powinni zapoznać się z pierwszym odcinkiem

wspaniałego cyklu, publikowanego przez portal Ars

Technica. Chodzi oczywiście o Historię Amigi, którą

po przetłumaczeniu publikujemy u nas za zgodą jej

autora (w kolejnym numerze, oprócz drugiej części

tego cyklu, znajdziecie także artykuł o historii Com-

modore). To nie wszystko dla Amigantów. Niejaki

Milek pokazuje, jak bardzo można dopalić poczciwą

pięćsetkę, a MrMat udowadnia, że Amiga może sobie

całkiem dobrze radzić w biurze. A co dla Commo-

dorowców? Polecam artykuł „Joy przełącznik” – jeśli

masz w sobie coś z elektronika, bierz się do dzieła!

Graikom przyda się opis programu Pentel Paint, a

muzykom – przegląd formatów muzycznych C64.

Dział z grami ograniczyliśmy do niezbędnego mini-

mum (2 recenzje).

Pozostaje mi tylko życzyć wszystkim przyjemnej

lektury. Na koniec apeluję oczywiście o pomoc w two-

rzeniu pisma. W redakcji są jeszcze wolne miejsca, a

jedno z nich może być Twoje!

Do następnego numeru :)

cd na. str. 3

Mystical Tree by Valsary ’2000

cd ze str. 2

W NUMERZE

PS. Z ostatniej chwili: ponieważ

kwestia praw autorskich do tytułu

nie jest tak jasna, jak wynikało to z

naszych wstępnych ustaleń, postano-

wiliśmy nieco go zmienić. Chcemy

postępować zgodnie z prawem, a

jednocześnie zależy nam na tym, aby

tytuł naszego magazynu kojarzył się

z C&A, a także aby sugerował, że pi-

smo jest tworzone przez fanów. Pra-

wa do C&A należą do Spółdzielni

Bajtek, która wciąż istnieje. Dopóki

nie wyrazi ona zgody na używanie

nazwy C&A, tytuł pozostanie zmie-

niony. Naturalnie jesteśmy otwarci

na propozycje zmian, zdajemy sobie

bowiem sprawę, że C&A Fan nie

brzmi wcale tak dobrze...

fan 1/2008

COMMODORE & AMIGA

AMIGA

C64

Klan #2 - Atak klonów

Joy przełącznik do c64

Pecety wygrały wojnę -

Formaty muzyczne c64

wywiad z K. Grzenkowiczem

Pentel Paint

Historia Amigi - odcinek 1

Zastosowania funkcji

tekstowych w Turbo Calc’u

Naczelnik KOCA

(Komitetu Odrodzenia C&A) :)

A500 na max dopałce

PS. by Scarab - od siebie dodam

tylko tyle, że do poprawnego i szyb-

kiego przeglądania maga zalecam

używanie Acrobat Readera 8!

Commodore & Amiga

Magazyn użytkowników

komputerów Commodore

Pentel Paint - coś dla graików

oraz

Siedziba Commodore

Redakcja Komitetu Odrodzenia C&A:

Redaktor naczelny: Arti

Artykuły: Arti, Ramos, Raf, Odyn,

Milek, Mr. Mat, Korodzik, Bober,

Skład i graika: Scarab

Kontakt: at77@op.pl

GRY

Listy

Galeria

Motorhead

Rick Dangeorus

COMMODORE & AMIGA

1/08

fan

 Dopalacz A530  At a k k l o n ó w # 2

 H i s t o r i a A m i g i w / g A r s Te c h n i c a

PECETY WYGRAŁY WOJNĘ…

by entropia

Formaty muzyczne c64

PENTEL

Paint

Formaty

muzyczne

C64

Koncert Lemmiego? \m/

Joy przełącznik

do c64

Zastosowania funkcji

tekstowych w Turbo Calc’u

... JEDNAK

PRZETRWAŁA!

Klan odc. 2 – Atak Klonów

SPROSTOWANIE

Do poprzedniego odcinka Klanu wkradło się kilka nie-

ścisłości. Dostało mi się za to na portalu PPA, oj do-

stało! No, ale co tu kryć – słusznie mi się dostało, bo

pewnych informacji zwyczajnie nie sprawdziłem, a po-

winienem był sprawdzić. Tym razem będę posiłkował

się książką Amiga od A do Z (autorstwa Panów Adama i

Jakuba Zalepa), Wikipedią oraz Notatnikiem Fana Sta-

rych Komputerów .

Zacznijmy od Amigi. Namieszałem trochę, opisu-

jąc możliwości graiczne tych komputerów. Przyjrzyj-

my się im zatem jeszcze raz.

Układy graiczne OCS (montowane w A1000,

A500 oraz A2000) umożliwiają uzyskanie rozdzielczo-

ści od najmniejszej 320x200 (przy 4096 kolorach) do

największej 640x512 (przy 16 kolorach).

Układy graiczne ECS (montowane w nowszych

A2000, A500+, A600, A3000 i CDTV) umożli-

wiają uzyskanie wyższych rozdzielczości: 1280x256

i 1280x512 (w trybie PAL).

Układy graiczne AGA (montowane w CD32,

A1200 oraz A4000) pozwalają na uzyskanie rozdzielczo-

ści od najmniejszej 320x200 do największej 1280x512

lub 1024x960.

Nie byłem również precyzyjny, pisząc o możliwoś-

ciach dźwiękowych Amigi. Każdy jej model ma stan-

dardowo identyczne układy dźwiękowe. Paula (układ

odpowiedzialny za dźwięk w Amidze) jest w stanie wy-

generować 8-bitowy 4-kanałowy dźwięk stereo o mak-

symalnej częstotliwości próbkowania 28 kHz (przy po-

mocy procesora głównego nawet 56 kHz, a nawet – jak

mówią niektóre źródła – ok. 65 kHz). Jak czytamy w

książce Amiga od A do Z , stosując odpowiednie triki

można uzyskać nawet 256 kanałów dźwięku 14-bito-

wego o podobnej częstotliwości.

I ostatnia sprawa, czyli procesor 68EC020. Napi-

sałem, że litery EC oznaczają wersję ekonomiczną i jest

to prawda. Napisałem też, że wynika z tego, iż układ

ten pozbawiony jest koprocesora (FPU), co już nie do

końca jest prawdą. Chodziło oczywiście o MMU, czyli

jednostkę zarządzającą pamięcią. Warto też dodać, że

procesor 68EC020 ma 24-bitową szynę adresową, w

odróżnieniu od „pełnej wersji”, w której jest ona 32-

bitowa ( Wikipedia ).

Przejdźmy teraz do sympatycznego ośmiobitow-

ca, czyli C64. W C&A nr 0, pisząc o możliwościach

dźwiękowych „sześćdziesiątkiczwórki” podałem, że

oferuje ona swoim użytkownikom 6 oktaw. Z lektury

forum C64 Power (a także ze strony NFSK ) dowiedzia-

łem się, że prawidłowa liczba oktaw to 8. Informację

tę znajdziemy również pod hasłem SID w anglojęzycz-

nym wydaniu Wikipedii ).

Jak już wspomniałem w poprzednim numerze, za-

równo Amiga, jak i poczciwy C64 dorobiły się klonów.

Dziś przedstawię jedynie część z nich (klonów Amigi jest

bowiem sporo i zwyczajnie zabrakłoby miejsca na opi-

sanie wszystkich). Ponieważ osobiście nie widziałem na

żywo żadnego z opisywanych tu komputerów (o ile np.

C64DTV można nazwać komputerem…), nie wspomi-

nając już o ich posiadaniu, artykuł ten oprę o informacje

znalezione w Internecie. W przypadku Amigi to strony:

he Big Book of Amiga Hardware oraz Amiga Hardware

Database , w przypadku Komcia to: Peppermint Play , Pico-

bay oraz Wikipedia .

sprzedawano i istnieje jedynie prototyp. A2200 oparta

jest na tych samych płytach głównych, które znajdziemy

w CD32. Niestety, po bankructwie Commodore aż 65

tys. tych płyt zostało skoniskowanych z magazynów przez

wierzycieli upadłej irmy.

AMIGA

A2200

Przyjrzyjmy się nieco bliżej tym komputerom. Oby-

dwa modele umieszczono w obudowie desktop (patrz:

zdjęcie). Zastosowany procesor zależny był od modelu.

Wewnątrz A2200-1 znaleźć można 020@14Mhz, a w

A2200-2 030@40Mhz. Model A2200-1 pozbawiony był

jednostki zarządzania pamięcią (MMU) i koprocesora

A2200 ( Amitech )

Pod koniec 1994 roku kanadyjska irma Amitech wypro-

dukowała dwa modele Amigi: A2200-1 oraz A2200-2.

Sprzedawano je wyłącznie na rynku lokalnym oraz za

pośrednictwem magazynu komputerowego Computer

Answers Magazine . Według innych źródeł nigdy ich nie

(FPU). W modelu A2200-2 zastosowano wewnętrzny

MMU i koprocesor 68882@40Mhz. Komputery wypo-

sażono w chipset graiczny AGA z układem Akiko, zna-

nym z CD32. Zastosowano Kickstart 3.1. Standardowa

ilość pamięci to 2 MB CHIP RAM oraz 2 MB (4 MB w

wersji A2200-2) pamięci FAST, rozszerzalnej do 8 MB (w

modelu A2200-2 do 128 MB). Wbudowana stacja dy-

skietek 3,5” również zależna była od modelu: 880 KB dla

A2200-1 i 1,76 MB dla A2200-2. Warto jeszcze dodać,

że wersja A2200-1 wyposażona była w dysk twardy o po-

jemności 210 MB, a wersja A2200-2 w dysk o pojemno-

ści 420 MB.

[autorzy BBoAH: Alex hompson, Iggy Drougge, Mike

Mayhak]

Access

ACCESS ( Index Information Ltd. )

W listopadzie 1997 irma Index Information Ltd.

wypuściła na rynek komputer o nazwie Access. Sprzęt

ten oparty był o chipset graiczny AGA oraz system Ami-

gaOS. Opisywany komputer nigdy nie zaistniał w świa-

domości szerszej grupy odbiorców, ale też nie takie było

jego przeznaczenie. Miała być to niedroga platforma mul-

timedialna, wykorzystywana chociażby do wyświetlania

reklam czy prezentacji.

Zastosowano ładną (choć to zapewne kwestia gustu)

obudowę typu MiniTower. W zależności od wersji, we-

wnątrz niej znaleźć można procesor EC020@14Mhz albo

EC030@28Mhz. Warto dodać, że procesory były przylu-

towane do płyty głównej, co praktycznie uniemożliwiało

ich wymianę na lepsze.

Access używał Kickastartu 3.1 – te same kości, które od-

naleźć można w A1200. Wyposażono go 2 MB pamięci

Chip RAM (podobno działającej dwukrotnie szybciej niż

w A1200) i 2 albo 8 MB pamięci Fast (która, przylutowa-

na do płyty głównej, nie mogła być rozszerzona). Dodat-

kowo znajdziemy tu 256 KB pamięci Flash ROM, zawie-

rającej m.in. oprogramowanie do obsługi CD-ROM.

Zastosowano stację dysków od PC (1,44 MB), umożli-

wiającą jednak odczytywanie dyskietek Amigowych.

Ze znanych z Amigi chipów odnaleźć można ukła-

dy Alice, Paula, Denise oraz CIA 8520. Pozostałe ukła-

dy znane z Amig wyposażonych w kości AGA (Gayle i

Budgie) zostały zamienione przez nowsze, umożliwiające

– między innymi – zwiększenie dostępu procesora do pa-

mięci Chip.

Wśród portów rozszerzeń znajdziemy 8-bitowy slot

ISA, który w zamyśle miał pozwolić na podłączenie nie-

drogiego modemu (jednak nigdy nie powstał odpowiedni

sterownik) oraz 22-pinowy port zegara, znany z A1200

(stanowił on jedyną możliwość rozszerzenia możliwości

komputerów Access).

Wbudowany kontroler IDE umożliwiał równoczes-

ne podłączenie dwóch urządzeń w tym standardzie.

(płyta główna, stacja dysków) mieściła się… w kieszeni

standardowego napędu 5,25”! Znacznie ograniczało to

możliwości wewnętrznej rozbudowy komputera, ale nie

było najmniejszych kłopotów z umieszczeniem go w do-

wolnej obudowie.

[autorzy BBoAH: Frank Cieslewicz, Gunnar Bernhardt]

DRACO ( MacroSystem )

DraCo to jeden z pierwszych (o ile nie pierwszy) klonów

Amigi. Kiedy w 1994 roku irma Commodore opuściła

ten ziemski padół, irma MacroSystem wzięła sprawy w

swoje ręce i, nie oglądając się na innych, wpadła na po-

mysł stworzenia niezależnej platformy, na której możliwe

będzie uruchomienie AmigaOS. Pomysł ten opierał się na

chęci rozwinięcia do wersji Zorro-III istniejącej na rynku

karty V-Lab Motion (służącej do nieliniowego montażu

wideo), przeznaczonej do Amig wyposażonych w sloty

Zorro-II.

To, co najbardziej zadziwia w DraCo to fakt, że kom-

puter ten pozbawiony jest amigowych chipów, takich jak

ECS czy AGA. Skoro tak, nie było potrzeby instalowania

Na koniec ciekawostka: cała jednostka centralna

DraCo

COMMODORE & AMIGA

fan

Marzec 2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: