folieCZŁOWIEK I DZIECKO W NAUCE JANA PAWŁA II.doc

CZŁOWIEK I DZIECKO W NAUCE JANA PAWŁA II

Papieskie encykliki

Encyklika - pismo okólne w formie listu papieża do biskupów i wiernych całego świata. Porusza najistotniejsze problemy z zakresu doktryny wiary, organizacji Kościoła, życia chrześcijańskiego, kultu oraz kwestii społecznych.

·         Encyklika Redemptor hominis (1979 r.). Podkreślenie godności każdej osoby ludzkiej.

·         Encyklika Dives in misericordia ("O Bożym miłosierdziu") - 1980. Problematyka miłosierdzia Bożego i jego znaczenia w moralności chrześcijańskiej.

·         Encyklika Laborem exercens (1981). Analiza problematyki pracy ludzkiej w warunkach współczesnego świata.

·         Encyklika Slavorum Apostoli (1985). Wizja powszechności Kościoła, obejmującego różne tradycje kulturowe i szanującego ich odrębność.

·         Encyklika Dominum et Vivificantem ("O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata") - 1986.

·         Encyklika Redemptoris Mater ("Matka Odkupiciela") - 1987. Ukazanie centralnego miejsce Marii w Kościele.

·         Encyklika Sollicitudo rei socialis, 1987 - kwestie społeczne współczesności.

·         Encyklika Redemptoris Missio ("Misja Odkupiciela") - 1990. Omawia teologiczne podstawy ewangelizacji.

·         Załamaniu się ideologii marksistowskiej i upadkowi systemu komunistycznego poświęcona jest encyklika Centesimus annus, (1991).

·         Zagadnienia moralne omawia Jan Paweł II w encyklice Veritatis splendor ("Blask prawdy”) - 1993 r.

·         Encyklika Evangelium vitae ("Ewangelia życia") – 1995. Obrona wartości, a także nienaruszalności życia ludzkiego.

·         Encyklika Ut unum sint ("Abyśmy byli jedno") - 1995, poświęcona działalności ekumenicznej.

·         Encyklika Fides et ratio - 1998 ukazuje relacje zachodzące między wiarą i rozumem.

·         Ostatnią, 14. encykliką jest Ecclesia de eucharistia ("O Eucharystii w życiu Kościoła") z 2003 roku. Papież podkreśla w niej, że "Kościół żyje dzięki Eucharystii. Ta prawda wyraża nie tylko doświadczenie wiary, ale zawiera w sobie istotę tajemnicy Kościoła".

Pedagogia Jana Pawła II

CZŁOWIEK

·         Problem wolności człowie­ka jako kwestia zasadnicza

·         Prymat wartości duchowych nad materialnymi. „Musicie wzrastać, to znaczy, rozwijać się dzień po dniu, stawać się dojrzałymi kobietami i mężczyznami, ale (…) nie tylko w sensie fizycznym, lecz także i przede wszystkim, w sensie duchowym. Byłoby zbyt mało wzrastać jedynie w ciele (dba o to, w gruncie rzeczy, sama natura); potrzebne jest przede wszystkim wzrastanie duchowe, i to osiąga się ćwicząc te zdolności, które Pan – są to różne jego dary – złożył wewnątrz nas, a mianowicie: inteligencja, wola, zdolność do miłowania Go i kochania bliźniego”.[1]

·         Prawo moralne jako podstawa godności osoby ludzkiej i podstawa jej fundamentalnych praw.

·         Rozum  jako element moralności człowieka, czerpiący prawdę i autorytet z prawa naturalnego, odkrywanego przez człowieka w sumieniu.

·         Ogromna rola ciągłego nabywania wiedzy, nieustannego rozwoju. „Pamiętajcie, że także wśród dorosłych wielkim jest ten człowiek, który zawsze chce się czegoś nauczyć, podczas gdy taki, który twierdzi, że wie już wszystko – w istocie jest tylko pełen samego siebie, a co za tym idzie – jest pozbawiony tych wspaniałych cech, które naprawdę wzbogacają życie. Uczcie się, pragnąc poznawać rzeczy wciąż nowe, a czyńcie to z wielką pokorą, ponieważ tylko ona uczyni was otwartymi i gotowymi do wciąż nowych zdobyczy”.[2]

·         Krytyka utylitaryzmu: nie można określać zasad moralności jedynie na podstawie tego, co przynosi korzyść. Ważne jest to, co dobre.

·         Człowiek jako podmiot moralności, powierzony własnej odpowiedzialności i trosce. „Cała osoba, włącznie z ciałem zostaje powierzona samej sobie i właśnie w jedności duszy i ciała jest podmiotem własnych aktów moralnych”.

·         Postulat   zastąpienia „cywilizacji śmierci” nową „kulturą życia” poprzez powszechną mobilizację sumień.

·         Powołaniem człowieka jest miłość.

·         Postęp jako przejaw wielkości człowieka.

·         Polityka ludnościowa rozumiana jako służąca godności oraz podstawowym prawom osoby ludzkiej.

·         Prawa człowieka jako podstawa rozwoju człowieka.

AKSJOLOGIA DZIECKA W PEDAGOGII JANA PAWŁA II

·         Dziecko to pełnowartościowa osoba, człowiek będący darem Boga.

·         Troska o dziecko jest pierwszym i podstawowym sprawdzianem stosunku człowieka do człowieka.

·         Dzieci są obrazem spełnienia warunków moralnych i duchowych, jakie są warun­kiem wejścia do Królestwa Bożego.

·         Dzieci są uosobieniem niewinności i źródłem nadziei, która mówi rodzicom o celu ich życia i reprezentuje owoc ich miłości.

·         Życie dziecka stanowi szczególną wartość.

·         Pomoc materialna i duchowa na rzecz dzieci jest jednym z najważniejszych działań Kościoła.

·         W dziecku odbija się przejrzysty obraz Boga.

Prawa dziecka i ich ochrona w pedagogii Jana Pawła II

Dziecko posiada prawo do:

·         zjednoczonej i kochającej rodziny.

·         szacunku i troski, co wyraża się postawą przyjęcia, miłości, służby material­nej, wychowawczej i duchowej.

·         pełnej rodziny

·         atmosfery czułości, oraz poczucia pewności moralnej i mater­ialnej

·         rozwijania się we wszystkich płaszczyznach, w wa­runkach wolności i godności

·         prawdy w procesie wychowania i oświaty

·         uczestniczenia w swoim rozwoju, podejmując odpo­wiedzialność zgodną ze swymi możliwościami.

·         zabawy

Takie same prawa mają dzieci spoza związków małżeńskich, upośledzone i kalekie.

WYCHOWANIE WG JANA PAWŁA II

Pojęcie wychowania

·         Wychowanie - służy w szczególnym tego słowa znaczeniu "uczłowieczeniu" człowieka.
Wychowanie jest troską o to, by człowiek bardziej „był” niż „miał”.

·         Wychowanie posiada podstawowe zna­czenie dla stosunków międzyludzkich.[3].

·         Praca wychowawcza wiąże się z formacją sumienia.

·         „(...) osoba ludzka jest takim dobrem (...), które nie może być traktowane jak przedmiot użycia, a właściwe i pełnowartościowe odniesienie do niej stanowi tylko miłość[4]. Godność osoby ludzkiej rozciąga się, obejmuje i dotyczy każdej jednostki.

·         Wychowanie należy rozpatrywać w kategoriach twórczości. Jeżeli każdy człowiek jest inny, to do każdej jednostki ludzkiej musimy podchodzić indywidualnie.

·         W wychowaniu niezbędna jest stała obecność norm i powinności, które winny być dopełnione określonym systemem wartości.

·         Kluczowe zasady wychowania to wartość dobra i prawdy oraz wartość i godność osoby.

·         Realizacja celów wychowania to rozwijanie poczucia odpowiedzialności i umożliwienie osobie ludzkiej odpowiedzialnego działania.

·         Prawdziwy rozwój człowieka dokonuje się również dzięki osobowym relacjom z innymi ludźmi.

·         Wychowanie jest przez papieża rozumiane integralnie, nie ogranicza się więc wyłącz­nie do wykształcenia: „(…) wychowanie ulega degradacji, kiedy zamienia się w czyste <kształcenie>. Proste, wyrywkowe gromadzenie umiejętności, metod i informacji nie może bowiem zadowolić ludzkiego głodu i pragnienia prawdy; zamiast pracować na rzecz tego, kim człowiek powinien <być>, pracowałoby ono tylko na rzecz tego, co służy człowiekowi w dziedzinie <ma>, <posiada>”.[5] Wychowanie nie może być ani jakąkolwiek przedmiotową manipulacją, odbierającą jednostce podmiotowość, ani też swoistą manipulacją samym sobą.

·         Człowiek w pełni wychowany jest dojrzały i zdolny jest wychowywać sam siebie i innych.

Cele i zasady wychowania wg Jana Pawła Ii

W wychowaniu chodzi o doprowadzenie dzieci do ludzkiej dojrzałości, przejawiają­cej się w uznaniu wartości „być” a nie tylko „wiedzieć”.

Dobrze pojęte wychowanie powinno:

·                    kształtować osobę ze względu na jej najwyższy cel i najwznioślejsze dążenia społeczeństwa;

·                    integralnie rozwijać wszystkich zdolności oraz poczucie odpowiedzialności i panowania nad własną wolnością

...