EKG Łatwiej.pdf

EKG łatwiej

John R. Hampton DM MA DPWI FRCP FFPM

Professor of Cardiology University of Nottingham

Nottingham UK

Z języka angielskiego tłumaczył

Dr med. Tomasz Szajewski

Konsultacja naukowa Prof. Jerzy Korewicki

Specjalna edycja wydana w 1994 roku przez Clyancourt Corporation

Meducation Publishing - ĆH-6305 Zug - Switzerland we współpracy z

Churchill Livingstone dla przedstawicielstwa Knoll AG w Polsce

ISBN 3-905283-116-X

Przedmowa

U chorego na serce wynik badania EKG powinien być traktowany jako część

badania podstawowego, tak jak wywiady lub badanie przedmiotowe. Wynik

ten ma istotne znaczenie w rozpoznawaniu zaburzeń rytmu serca i bywa

pomocny w diagnostyce bólów w klatce piersiowej. Z badania EKG można

uzyskać informacje dotyczące obciążenia i pracy wykonywanej przez

poszczególne elementy serca. Ponieważ badanie EKG jest tak użytecznym

narzędziem diagnostycznym, powinno być zrozumiałe i stosowane przez

lekarzy ogólnych, studentów medycyny, pielęgniarki oddziałów intensywnej

opieki kardiologicznej, załogi karetek reanimacyjnych i właśnie dla nich

wszystkich przeznaczona jest ta książka.

Wzrastające zainteresowanie zaburzeniami rytmu serca wymaga lepszego

zrozumienia uwarunkowań fizjologicznych zarówno elektrokardiogramów

prawidłowych, jak i nieprawidłowych. Powoduje to, że podręczniki EKG są

coraz bardziej skomplikowane i nieprzystępne. Ta książka nie ma ambicji

przedstawienia wiedzy kompletnej, chce przystępnie przedstawić wiedzę

podstawową i powszechnie użyteczną. Większość ludzi prowadzących

samochody nie wie co jest pod ich maską; również większość ludzi może

korzystać z badań EKG, nie wnikając we wszystkie ich szczegóły - innymi

słowy jest to książka dla ogrodników, a nie dla profesorów botaniki.

Na końcu 3. rozdziału książki jest umieszczona tabela, w której

przedstawiono najbardziej podstawowe zasady postępowania w przypadku

wystąpienia zaburzeń rytmu. Nie należy jednak traktować jej treści jako

zaleceń terapeutycznych, ale włożona do torby z aparatem EKG może być

niekiedy pomocna.Minęło już ponad 17 lat od pierwszego wydania tej książki;

sprzedano ok. 200 000 egzemplarzy. To wydanie jest wydaniem czwartym.

Różnice w stosunku do poprzednich są niewielkie, ich celem było

uproszczenie i upraktycznienie książki, nie zaś rozbudowanie części

teoretycznej. Aby ułatwić ocenę EKG, 12-od-prowadzeniowe zapisy

przedstawiono w formie typowej dla trój-kanałowych aparatów EKG. Jestem

głęboko wdzięczny Panu G. Lyth za opracowanie tych ilustracji.

Rozdział 1

Co to jest EKG? Zasady

1.EKG jest łatwe do zrozumienia.

2.Większość nieprawidłowości zapisu EKG ma jakąś przyczynę.

Prąd elektryczny serca

Skurcz każdego mięśnia jest związany ze zmianą jego stanu elektrycznego,

określaną jako „depolaryzacja". Zmiana ta może być wykryta za pomocą

elektrod przyłożonych do powierzchni ciała. Ponieważ są rejestrowane

skurcze wszystkich mięśni (także szkieletowych), to zapis dotyczący czyn-

ności elektrycznej serca będzie rejestrowany czysto, gdy pacjent będzie

całkowicie odprężony, a jego mięśnie będą rozluźnione.

Chociaż serce anatomicznie składa się z 4 jam, to z elektrycznego punktu

widzenia można traktować je jako złożone z 2 elementów. Najpierw prawie

jednocześnie kurczą się dwa przedsionki, następnie obie komory.

Masa mięśni przedsionków jest stosunkowo niewielka i zmiany stanu

elektrycznego, towarzyszące skurczom przedsionków, są niewielkie. Skurcze

przedsionków powodują pojawienie się w zapisie EKG załamka zwanego „P".

Ponieważ masa mięśni

komór jest większa, większe jest też

Układ bodźcoprzewodzący serca

Pobudzenie elektryczne każdego cyklu serca rozpoczyna się w

specjalnym fragmencie przedsionka prawego, określanym jako węzeł

zatokowo-przedsionkowym/Depolaryzacja rozprzestrzenia się przez włókna

mięśniowe przedsionków. Z niewielkim opóźnieniem pobudzenie dociera

do innego, też specjalnego, fragmentu przedsionka, określanego jako

węzeł przedsionkowo-komorowy (czasami mówi się o nim po prostu

„węzeł"). Dalsze przewodzenie impulsu w dół, dzięki obecności

wyspecjalizowanej tkanki przewodzącej, jest bardzo szybkie: początkowa

pojedyncza droga przewodzenia, tzw. pęczek Hisa (pęczek przedsionkowo-

komorowy), dzieli się w obrębie przegrody międzykomorowej na dwie

odnogi - prawą i lewą - docierające do odpowiednich komór serca. Lewa

odnoga dzieli się dodatkowo na dwie mniejsze. W tkance mięśnia komór

pobudzenie rozprzestrzenia się szybko dzięki wyspecjalizowanej tkance

tworzącej włókna Purkinjego.

Czas i przesuw taśmy

Podstawową zasadą konstrukcji aparatów EKG jest zachowanie

standardowej szybkości przesuwu taśmy rejestrującej oraz użycie papieru o

standardowej wielkości kratek (za standardową szybkość przesuwu taśmy

autor przyjął 25 mm/s; przypis tłum.). Każda duża kratka odpowiada 0,2 s,

czyli 5 dużych kratek odpowiada 1 s, a 300 kratek 1 min. Jeśli element zapisu

EKG, np. zespół QRS występuje po razie w kolejnych dużych kratkach, to

znaczy, że występuje z częstością 300 min. Częstość rytmu serca może być

szybko oceniona, dzięki zapamiętaniu następujących zasad: jeśli odstęp R-R

wynosi:

1 dużą kratkę

to częstość rytmu wynosi

300/min

2 duże kratki,

to częstość rytmu wynosi

150/min

3 duże kratki,

to częstość rytmu wynosi

100/min

4 duże kratki,

to częstość rytmu wynosi

75/min

5 dużych kratek,

to częstość rytmu wynosi

60/min

6 dużych kratek,

to częstość rytmu wynosi

50/min

1 mała kratka = 0,04 s

1 duża kratka = 0,2 s

5 dużych kratek = 1 s

1 QRS w ciągu sekundy - częstość rytmu = 60/min

Tak jak odległość, na papierze, między kolejnymi załamkami R określa

częstość rytmu, tak odległości między poszczególnymi elementami P-QRS-T

określa czas przewodzenia pobudzenia do poszczególnych części serca.

Odstęp PR (mierzony od początku załamka P do początku zespołu QRS)

odpowiada czasowi potrzebnemu na rozprzestrzenienie się pobudzenia od

węzła zatokowo-przedsionkowego, przez mięsień przedsionka, węzeł

przedsionkowo-komorowy, w dół pęczkiem Hisa, aż do mięśnia komór.

Większość tego czasu to opóźnienie powstałe w węźle przedsionkowo-

komorowym. Prawidłowy odstęp PR trwa 0,12-0,2 s lub 120-200 ms (3-5

małych kratek). Jeśli odstęp PR jest bardzo krótki, to albo mięsień

przedsionków uległ przedwczesnej depolaryzacji z powodu bliskości węzła

przedsionkowo-komorowego, albo istnieje droga nieprawidłowego

przewodnictwa pomiędzy przedsionkiem a komorami.

PR 0,16 s

QRS0,10s

Czas trwania zespołu QRS odpowiada czasowi rozchodzenia się

pobudzenia w mięśniu komór. Prawidłowy czas trwania zespołu QRS wynosi

0,12 s (3 małe kratki) lub mniej.

Nieprawidłowość zwalniająca przewodnictwo powoduje

poszerzenie zespołu QRS.

Rejestracja EKG

Używane w elektrokardiografii słowo „odprowadzenie" jest wieloznaczne.

Czasami określa ono kabel łączący elektrodę z aparatem EKG. Naprawdę

„odprowadzenie" oznacza graficzny obraz czynności elektrycznej serca.

Sygnał elektryczny rejestrowany jest z powierzchni ciała przez pięć

elektrod, umieszczonych po jednej na każdej z kończyn oraz jednej

przymocowanej ssawką do ściany klatki piersiowej i przesuwanej w różne

położenia. Niezwykle istotny jest dobry kontakt elektryczny elektrod ze skórą.

Można go uzyskać nakładając żel EKG na skórę lub, dotyczy to niektórych

rejestratorów, używając wilgotnych gazików. Czasami jest konieczne ogolenie

skóry klatki piersiowej.

Aparat EKG porównuje zmiany stanu elektrycznego poszczególnych

elektrod i w tych porównaniach „patrzy" na serce z różnych kierunków. W

„odprowadzeniu I" aparat porównuje zmiany stanu elektrycznego między

elektrodami umieszczonymi na prawym i lewym ramieniu. Nie jest niezbędne

zapamiętanie, które elektrody odpowiadają konkretnemu „odprowadzeniu",

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: