biofarm_1.pdf

Wykþad 1 z biofarmacji (prof.Kubis) 2001-10-03

1 - Podanie doustne

Podanie doustne: dawniej rozumiano jako wyþĢcznie poþkniħcie jakiegoĻ leku, obecnie

takŇe podanie podjħzykowe, podpoliczkowe. RozrŇnia siħ termin ápoþykanieÑ zamiast

oglnikowego ádoustnieÑ. Cel jest ten sam: uzyskanie dziaþania oglnego jakiegoĻ leku na

organizm (oglne Ç dziaþanie leku po jego wchþoniħciu do krwiobiegu z rŇnych form

podania, np. implantacji, inhalacji, przez bþony Ļluzowe odbytu, co odrŇnia od dziaþania

miejscowego, kiedy to lek nie wchþania siħ wcale, lub tylko minimalnie, np. tabletki do

ssania, leki dopochwowe, niektre leki doodbytnicze (czyli ĻciĢgajĢce). W wypadku dziaþania

miejscowego dawki moŇna zaniedbywaę.

Substancje lecznicza w kaŇdym podaniu ulega wchþoniħciu tylko z roztworu rzeczywistego,

wyrŇnia siħ wiħc kolejne etapy:

1) uwalnianie leku z podanej dawki, jest to tzw. dostħpnoĻę farmaceutyczna. Lek nigdy

nie wchþonie siħ caþy, tylko wchþonie siħ uþamek dawki.

2) dostħpnoĻę biologiczna Î jest to uþamek dawki dostħpny dla organizmu. W przypadku

100% wchþoniħcia leku (podanie doŇylne) uþamek dawki =1

C max

TSL

STL{

T 0

T 1 T 2

T max

T 3

Opis wykresu:

T 0 Î T 1 = czas opŅnienia dziaþania leku (rozpad leku + rozpuszczenie do r-ru rzeczywistego)

T 2 Î T 3 = TDL = terapeutyczny czas dziaþania, czyli czas po ktrym wystĢpiĢ efekty terapeutyczne

C max = stħŇenie maksymalne leku, wystħpuje po czasie T max

T max = czas, po jakim steŇenie leku we krwi/osoczu osiĢgnie wartoĻę C max

STL = stħŇenie terapeutyczne leku Î stħŇenie, w ktrym lek ma optimum dziaþania

TSL = toksyczne stħŇenie leku

AUC =Area Under the Curve = pole pod krzywĢ

AUC Î pole pod krzywĢ jest wprost proporcjonalna do wchþoniħtej dawki, czyli dostħpnoĻci

biologicznej. MoŇna wiħc wyznaczyę eksperymentalnie dostħpnoĻę biologicznĢ!

Wszystkie procesy jednostkowe przebiegajĢce w organiŅmie sĢ procesami pierwszego rzħdu

(w tym wchþanianie). Nawet jeĻli mwi siħ o procesach zerowego rzħdu, to i tak jest to proces

pseudozerowego rzħdu.

Poziom leku we krwi zaleŇy od

• K l (staþej uwalniania)=liberation

• K e ( staþej eliminacji leku niezmienionego)

• K el (staþej globalnej eliminacji leku)

• K a (staþej absorbcji, czyli wchþaniania)

Od momentu wchþoniħcia pierwszej dawki leku zaczyna siħ juŇ jego eliminacja. Procesy

wchþaniania i eliminacji biegnĢ zawsze rwnolegle, ale z rŇnym natħŇeniem.

PoczĢtkowo Ka > Kel

w Tmax Ka = Kel

ostatecznie Ka < Kel

Eliminacja leku to suma wydalania leku niezmienionego (Kl) i metabolizmu (Km) leku:

K el = K m +K e

2 - Podanie alternatywne

-iniekcje

-doŇylnie, domiħĻniowo, donarzĢdowo, dotkankowo

-wchþanianie przez bþony Ļluzowe jamy ustnej, pþuc

-transdermalne

-przez skrħ

-doodbytniczo

Aby lek podaę doŇylnie, musi byę to roztwr rzeczywisty!

Wystħpuje tutaj czas T 0 , ale jest on krtki, bo dotyczy 2 minut, ktrych potrzebuje kraew na

obieg organizmu. W podani i.v. wchþanialnoĻę wynosi 100%, wiħc w pŅniejszych wzorach

uþamek wchþoniħtej dawki = jednoĻci. W innych podaniach uþamek < 1.

T T T

podanie donaczyniowe podanie domiħĻniowe podanie podjħzykowe,

wziewne lub doodbytnicze

Efekt pierwszego przejĻcia Î (nie pomyl z bioaktywacjĢ proleku) - zuboŇenie wchþoniħtej

dawki po jej przejĻciu przez wĢtrobħ. Po doustnym podaniu leku (tj. po poþkniħciu) caþa iloĻę

leku trafia przez Ňyþħ wrotna do wĢtroby. W alternatywnych drogach podania lek trafia do

wĢtroby tylko z krwiĢ, ktra jĢ odŇywia, unika siħ wiħc efektu pierwszego przejĻcia, ale

niezaleŇnie od drogi podania i tak nie caþy lek zostanie zmetabolizowany w wĢtrobie, bo

procesy tam przebiegajĢce sĢ pierwszego rzħdu. Drogi alternatywne odciĢŇajĢ wiħc wĢtrobħ

oraz majĢ lepszy profil dawkowania, moŇna uŇyę mniejszych dawek.

Schemat ustroju ludzkiego:

gþowa i grne

czħĻci ciaþa

pþuca

WĢtroba

P. pokarmowy

nerki i dolne

czħĻci ciaþa

Proces 0 rzħdu:

Proces przebiega ze staþĢ szybkoĻciĢ, niezaleŇnie od stħŇenia poczĢtkowego.

Proces kinetyczny dotyczy zmian stħŇenia, czyli szybkoĻci tego procesu, w wyniku ktrego

wystħpuje ubytek substratw, wyraŇony w postaci stħŇenia, a nie iloĻci.

Dla zerowego rzħdu:

czas

stħŇenie

ubytek [g]

pozostaþoĻę po

ubytku

Co, czyli 100%

100%

W momencie wysycenia enzymw

wĢtroby mamy do czynienia z

procesem zerowego rzħdu. V nie zaleŇy

od Co, bo w tym samym odstħpie czasu

przereagujĢ te same iloĻci substratw

(patrz tabelka powyŇej)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: