Prof. B.Śliwierski
Współczesne kierunki pedagogiki.- 26.02.04
Definicja kierunku pedagogika.
Całościowy (jednolity) zbiór poglądów i koncepcji wychowania oraz kształcenia , jaki powstał w wyniku historycznego i kulturowego rozwoju społeczeństw , pod wpływem zmian politycznych.
1. Klasyfikacja prądów i kierunków wg.Josefa Hendricha(1926)
2. Klasyfikacja prądów pedagogice współczesnej B.Nawroczynski
3. Kierunki pedagogiczne wg.H. Rowida(1946)
4. Nurty pedagogiki przełom XIX i XXw wg. Wincentego Okonia i B. Suchodolskiego(1962)
5. Prądy i kierunki w pedagogice XX w wg. Ludwika Chmaja(1938 , 1963)
Współczesne kierunki pedagogiki.
Geneza badań porównawczych.
Frantisek Singule - ,, Pedagogice smery za stoleti.’’ 1966
Frantisek Singule
Rola badań nad kierunkami pedagogicznymi .
§ Przerwanie izolacji pedagogów w krajach socjalistycznych, krajach kapitalistycznych oraz wzmocnić rzeczową krytykę ich teorii.
§ Ukazanie teorii pedagogiczne, które powstaly i rozwijały się w XX w krajach kapitalistycznych na tle porównawczym , krytycznym z perspektywy marksistowskiej pedagogiki ( przejawy charakteru klasowego) ale i unikanie jednostronnej , dogmatycznej krytyki twierdzeń pedagogiki na rzecz krytyki subtelnej , głębszej i wszechstronnej .
§ Poszukiwanie w poszczególnych prądach cech oraz nowych wskaźników badań, które mogą się przyczynić do rozwiązań , niektórych problemów w pedagogice marksistowskiej.
§ Ukazanie wyraźnych cech każdego prądu jego szczegółowej monografii .Odniesienie do różnych prądów kulturowych kierunków szkół filozoficznych , psychologicznych , socjologicznych.
Frantisek Singule def.prądu pedagogicznego.
Ø Prąd( kierunek) pedagogiczny- to typowy sposób rozwiązywania w sposób ogólny całej problematyki pedagogicznej charakterystyczny dla określonej grupy osób.
Klasyfikacja kierunków pedagogicznych.
1. Ruch nowego wychowania , czyli pedagogika reform ( E.Key, M.Montessori, A.Feriere, R.Cousinet)
2. Pedagogika pragmatyzmu ( J.Dewey)
3. Pedagogika eksperymentalna( E.Meumann, A.W. Lay, A.Binet)
4. Pedagogika dynamiczna (E.L Thorndike, W.Mc.Daugoll)
5. Pedagogika psychoanalityczna i indywidualistyczno – psychologiczna ( A.Adler, Z.Freud, E.Fromm)
6. Pedagogika socjalistyczna (H.Spencer, G.A. Lindner, E.Durkhein,Z.Znaniecki)
7. Pedagogika kultury( W.Dilthey,T.Litt, H.Horn,R.Rusk, B. Nawroczynski, Z.Mysłakowski, B.Suchodolski)
8. Pedagogika faszystowska( E.Krieck, G.Gentile)
9. Pedagogika esencjalistyczna( W,C.Bagley, H.H Horn, J.L.Kandel)
· Neorealistyczna pedagogika esencjalizmu( B.Russelu, E.B.Holt, W.B.Pitkin)
· Neoidealistyczna pedagogika esencjalizmu( W.C.Bagley, R.Rusk,H.Horn)
10.Pedagogika egzystencjalna( O.Kroh, E .Griesebach,R.Hubert)
11.Pedagogika religijna( F.W.Foerst, J.Martin)
Frantisek Singule- Współczesne kierunki pedagogiczne( aktualizacja) 1992
Frantisek Singule – „Soucasne pedagogice smery i ich związki z psychologia”
1. Ruch nowego wychowania
v System pedagogiczny M.Montessori
v Pedagogika loddorfska( R.Steiner)
v Plan Jenajski
v Wychowanie progresywne(J.Dewey)
v Wychowanie antyautorytarne(T.Adarno,E.Fromm)
· Ruch deschdaryzacji i wolnej szkoły( I.Ilich, E.Reiner)
· Szkoły i wychowanie alternatywne (M.Montesori,C.Freinet)
o Antypedagogika
o Czarna pedagogika
o Ruch praw dziecka
2.Systemy pedagogiczne pod wpływem psychoanalizy
v Psychoanaliza Z.Freuda(A.Adler)
v Wpływ neofreudystów na pedagogikę (E.Fromm)
v Psychologia humanistyczna( A.Mastow, C.Rogers)
2. Dynamika grupowa (K.Lewin)
Kazimierz Sośnicki.
K.Sośnicki-„ Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XX,XIXw” 1967
Współczesne kierunki pedagogiczne ( 1870-1960)
Kryterium:
Porównawcza analiza (z pominięciem chronologii występowania i ich kolejności w czasie) najbardziej typowych poszczególnych systemów lub kierunków pedagogicznych , w których główne pojęcia , prawa i zasady znamienne dla określonych ich grup są ujęte w sposób możliwe
Kierunek pedagogiczny – ogranicza się do tylko jednej dziedziny wychowawczej , określając w sposób właściwy dla tej dziedziny lub nawet dla jej pewnej strony czy składnika przedmiotu, treści i metody pedagogicznej np. kierunek „szkoła pracy ”, „nowe wychowanie ”, „nowa szkoła”, „pedagogika tradycyjna”itp.
Kierunek pedagogiczny najczęściej jednak utożsamia się z systemem pedagogicznym.
Definicja prądu pedagogicznego- K.Sośnicki
· Prąd ( lub system) pedagogiczny to ogólna teoria wychowania , która opiera się na podstawach filozoficznych analizuje zagadnienie całego systemu poczynając od takiego jak istota świata a następnie ustalając cele wychowania łącznie z ideałem i obejmując badania nad zagadnieniem treści wychow. , zasady i metody pedagogiczne.
Współczesne kierunki pedagogiczne – analiza porównawcza wg.K .Sosnicki
§ System pedagogiczny cechuje możliwie jednoznaczne określenie przedmiotu swego badania, które są prowadzone w różnych dziedzinach stanowiących modyfikacje tego przedmiotu. Jest to zatem tak zbudowana teoria wychowawcza , która to samo pojęcie wychowanie odnosi do różnych dziedzin życia np. szkolnego , zawodowego , środowiskowego , zaś powstałe w wyniku badań tego procesu uogólnienia i fakty są ułożone logicznie i usystematyzowane , stanowiąc jedną całość o charakterze naukowym.
Cechy i funkcje badań porównawczych kierunków pedagogicznych.
o Całościowe ujęcie obrazu przekształcającej się pedagogiki w okresie życia kilku pokoleń.
o Zrozumienie wieloznaczności terminów pedagogicznych.
o Wyraźne ujęcie całej powstania i tryumfów, do kolejnego jaj schyłku.
o Rozróżnienie , co w bogactwie ich nowych pojęć i jest trwałe , wartościowe , pożyteczne, a co tylko efemerydą przesadą i błędem.
o Wyznaczenie właściwej pozycji danego kierunku w całości przebiegu historii pedagogiki oraz w kierunku aktywnej reformy publicznego wychowania.
o Zwrócenie uwagi na role o dobór jej pomocniczych nauk dla rozwiązywania problemów pedagogicznych, bez redukowania ich do tych nauk.
o Krytyczne dostrzeżenie w każdym systemie czy kierunku jego założeń światopoglądów pochodnych w stosunku do filozofii.
o Wytworzenie sobie obrazu rozwoju pedagogiki jako nauki oraz ukazanie zmian, jakim ona podlegała ( głównie w zakresie przedmiotu badań , metod badań i układu działów)
Schemat rozwoju podstawowych kierunków pedagogicznych wg.K.Sośnicki
- szkoła tradycyjna początek od 1870 wzrasta 1900, 1910 1914 maleje 1920
- nowe wychowanie początek d 1900 największy rozwój 1920 a maleje 1931.
Rudolf Lassahn
Rudolf Lassahn- „ Wprowadzenie do pedagogiki ” Wiesboden I wydanie 1974
Istota badań systematycznych.
· W pedagogice istnieją lepiej lub gorzej dopracowane systemy wiedzy o wychowaniu.Ich analiza pozwala dotarcie do jądra pedagogicznego poznania i myślenia.
· Pedagogika jest metateorią wiedzy o wychowaniu, gdyż stawia pytanie o pojęcia naukowe , przesłanki nauki i ich uzasadnienia.Wszystkie teorie pedagogiczne są teoriami działania , służą praktyce. Systematyka wiedzy ma pomóc w tworzeniu teorii i rozumieniu praktyki.
Kryterium systematyki. Rudolf Lassahn.
· Sposób pojmowanie nauki , to w jaki sposób poznaje swój przedmiot badań , jak go opisuje, opracowuje czy zmienia.
· Założeniu wiedzy pedagogicznej jej przesłanki
· Historia przedmiotu i metod badań , która tworzy określoną szkołę myślenia , tradycję myślową
· Różne stanowiska naukowe i teorie ukazują różne aspekty i stronny wielopostaciowego fenomenu wychow.
· Wybór jedynie tych teorii i metod , które miały konsekwencje pedagogiczne , wpłynęły na myślenie w naukach o wychowaniu.
Klasyfikacja prądów pedagogicznych wg. R.Lassahn.
1. Pedagogika kultury (W.Dilthey , H.Nohl , E.Spranger , M.Buber.)
-pedagogika hermeneutyczną , egzystencjalistyczna , personalistyczna , dialogu
2. Neopozytywistyczna , empiryczna i analityczna teoria pedagogiczna ( H.Albert , K.R.Popper)
3. Normatywna pedagogika ( I.Kant , W.Brezinka , P.Natorp)
4. Marksistowska , neomarksistowska i krytyczna nauka o wychowaniu ( M.Horkheimer , T.W.Adorno)
Herbert Gudjons
Herbert Gudjons , Rita Teske , Rainer Winkel. – „Teoria teoretyczna , wychowanie“ 1986
Klasyfikacja kierunków pedagogicznych wg. H.Gudjons
1. Pedagogika kultury ( T.Litt , E.Spranger)
2. Krytyczno – racjonalne ( empiryczne) nauki o wychowaniu ( H.Roth , W.Brezinka)
3. Krytyczne nauki o wychowaniu ( H.Blonkertz , W.Lempert)
Inne kierunki:
1. Transcendentalno – krytyczne teorie wychowania ( W.Fischer)
2. Historyczno – materialistyczne teorie wychowawcze
3. Frenomenologiczna pedagogika
4. Systemowe – teoretyczna pedagogika
Nauk pogranicza:
1. Orientacja psychoanatytyczna
2. Orientacja cybernetyczna:
- pedagogika etnometodologiczna
- pedagogika struktura
- pedagogika krytyczno – komunikacyjna
- pedagogika systematyczna
- pedagogika feministyczna
Hans Bernner
Hans Bernner –„Aktualne prądy w pedagogice ” 1978
„ Badania ” 1996
Aktualne prądy pedagogiczne ( kryterium systematyki) wg. H.Bernner :
· ...
AGARR