Biocenoza%20pochwy.pdf

Biocenoza

Biocenoza pochwy czy popularnie zwana czystość pochwy. Jest to badanie

mikrobiologiczne oceniająca florę bakteryjną jaka występuje w końcowym odcinku dróg rodnych

kobiety. Ekosystem pochwy tworzy kilkaset gatunków bakterii, zarodniki drożdży i inne

mikroorganizmy. Pochwa nie jest jałowa a zdecydowaną większość wszystkich bakterii stanowią

pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus) będące tzw symbiontami czyli żyjące w symbiozie z

człowiekiem.

W pochwie w prawidłowych warunkach pałeczki kwasotwórcze Lactobacillus wytwarzają

środowisko kwaśne, które stanowi ochronę przed zakażeniami drobnoustrojami patologicznymi.

Prawidłowa biocenoza pochwy może ulec zachwianiu np. podczas stosowania antybiotyków, w

przypadku zmian hormonalnych (starość, połóg). Nawet zbyt intensywna higiena niszczy

pożyteczne bakterie. Skutkiem mogą być zapalenia i inne powikłania. Badanie biocenozy pochwy

pomaga rozpoznać te stany. Celem badania jest wykrycie lub nie drobnoustrojów

chorobotwórczych i komórek odczynu zapalnego w wydzielinie z pochwy.

Jeszcze niedawno wykonywano powszechnie biocenozę opartą na stopniach czystości.

Materiał nakładano na szkiełko mikroskopowe, barwiono i oceniani pod mikroskopem

występowanie: pałeczek kwasu mlekowego, innych bakterii i drobnoustrojów potencjalnie

chorobotwórczych, granulocytów (odmiany białych krwinek). Pierwszy stopień czystości pochwy

charakteryzowało liczne występowanie Lactobacillus i niewielka ilość granulocytów. II stopień to

średnia liczba pałeczek kwasu mlekowego i niewielka ilość granulocytów. Trzeci stopień -

pożyteczne bakterie są pojedyncze lub ich nie znajdujemy, występują liczne inne bakterie i dużo

krwinek białych. IV stopień - nie ma pałeczek kwasotwórczych, a oprócz licznych bakterii i

krwinek białych wykrywamy grzyby (np. drożdżaki) lub rzęsistek pochwowy.

Inne metody oceny ekosystemu pochwy to tzw. posiew z pochwy. Polega on na pobraniu

wydzieliny z pochwy i przeniesieniu na specjalne podłoża hodowlane, gdzie w cieplarce

dochodziło do namnażania się ewentualnej chorobotwórczej flory oraz wykonywano antybiogram

czyli sprawdzano na jaki antybiotyk jest wrażliwa wyhodowana bakteria.

Jeszcze innym sposobem jest genotypowanie drobnoustrojów metodą PCR (polimerazy

łańcuchowej). Sposób ten powalał wykryć te drobnoustroje patogenne, których w normalnych

warunkach nie można zobaczyć pod mikroskopem optycznym lub nie ma możliwość ich hodowli

na klasycznych podłożach. Do nich należą wirusy brodawczaka ludzkiego, wirusy opryszczki czy

Chlamydia Tr. i Ureaplasma.

W stanach, gdzie zaburzony jest ekosystem pochwy dochodzi do bacterial vaginosis (BV).

Bakteryjna waginoza (BV) to specyficzny stan biocenozy pochwy polegający na zmianie jej

prawidłowej flory bakteryjnej. Charakteryzuje go spadek ilości pałeczek kwasu mlekowego przy

równoczesnym wzroście bakterii beztlenowych. Nie obserwuje się jednak wykładników

zapalenia. BV spowodowana jest zachwianiem równowagi pomiędzy mikroorganizmami

stanowiącymi prawidłowe elementy biocenozy pochwy, pod wpływem różnych czynników.

Pomimo braku objawów zapalenia BV najczęściej towarzyszy zwiększona ilość wydzieliny

pochwowej o specyficznym tzw. rybim zapachu. Bardzo często dochodzi do samoistnego

powrotu flory bakteryjnej do równowagi. Jednakże nadmierne namnożenie bakterii może

doprowadzić do pojawienia się objawów miejscowych (świąd, pieczenie, ból) jak również w

górnych odcinkach dróg rodnych (zapalenie jajowodów, jajników, macicy). Ze względu na

następstwa jakie może spowodować BV, szczególnie u kobiet ciężarnych nie można uznać jej za

stan prawidłowy pomimo braku wykładników cech zapalenia. Wymaga ona dalszej diagnostyki

jak również leczenia.

Pałeczki kwasu mlekowego zwane również pałeczkami Döderleina, stanowią jedyną

fizjologiczną florę bakteryjną pochwy i pełnią one rolę ochronną naturalnego jej środowiska.

Bakterie te utrzymują odpowiednio niskie pH pochwy na poziomie około 3,8 – 4,2, stymulują

układu odpornościowy oraz na hamują namnażanie się bakterii chorobotwórczych. Wszelkie

zaburzenia flory bakteryjne pochwy mogą stać się przyczyną zmniejszenia ilości pałeczek i

zwiększenia ryzyka zakażenia. Ze względu na szybką regenerację kwasu mlekowego

niejednokrotnie dochodzi do samoistnego powrotu flory bakteryjnej pochwy do stanu

fizjologicznego. Jarosław Jacek Maj

lekarz ginekolog-położnik

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: