Parlament Europejski jest jednoizbowy i reprezentuje obywateli państw należących do Unii. Oficjalną siedzibą Parlamentu jest Strasburg, choć komisje parlamentarne i władze klubów mieszczą się w Brukseli. Sekretariat i biblioteka ma zaś swoją siedzibę w Luksemburgu. Parlament Europejski liczy obecnie 785 członków (deputowanych), sprawujących mandat wolny, wybieranych na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia "europarlamentarzysta" lub "eurodeputowany", natomiast oficjalne określenie brzmi: "poseł do Parlamentu Europejskiego".
Budynek Parlamentu Europejskiego w Strasburgu
Najważniejsze uprawnienia Parlamentu to:
· współudział w tworzeniu prawa poprzez:
o konsultacje;
o współpracę;
o współdecydowanie;
o akceptację (zgodę) - uprawnienie to dotyczy tylko niektórych dziedzin polityki wspólnotowej, co do wielu pozostałych dziedzin wyłączne kompetencje prawodawcze ma Rada Unii Europejskiej;
· uprawnienia budżetowe - Parlament zatwierdza corocznie budżet i udziela Komisji absolutorium z jego wykonania;
· uprawnienia kontrolne;
o zatwierdzanie Komisji i jej przewodniczącego;
o prawo uchwalenia wotum nieufności wobec Komisji (większością 2/3 głosów);
o prawo zadawania pytań Komisarzom;
o zwyczajowa możliwość zadawania pytań Radzie;
· powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich.
Kandydaci do Parlamentu startują w wyborach zwykle w barwach którejś z partii istniejącej w swoim kraju, jednak po wejściu do Parlamentu przyłączają się oni zwykle do jednej z frakcji politycznych funkcjonujących oficjalnie w Parlamencie, lub pozostają niezależni. Frakcje te odpowiadają mniej więcej ogólnemu podziałowi partii politycznych w Europie. Posłowie zasiadają w izbie parlamentu według przynależności do frakcji, a nie przynależności narodowej.
Frakcje w Parlamencie Europejskim VI kadencji (stan na 15 stycznia 2007)
Skrót
Nazwa
Orientacja polityczna
Miejsca w PE (2007)
Wybory do PE (2004)
PPE-ED
Europejska Partia Ludowa - Europejscy Demokraci
chadecy
277
268
PSE
Partia Europejskich Socjalistów
socjaldemokraci
218
200
ALDE
Partia Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy
liberałowie
106
88
UEN
Unia na rzecz Europy Narodów
konserwatyści
44
27
Verts/ALE
Zieloni - Wolny Sojusz Europejski
zieloni i regionaliści
42
GUE/NGL
Zjednoczona Lewica Europejska - Nordycka Zielona Lewica
socjaliści i komuniści
41
IND/DEM
Niepodległość i Demokracja
eurosceptycy
23
37
ITS
Tożsamość, Tradycja i Suwerenność
europesymiści
20
—
NI
niezrzeszeni
14
29
Razem
785
732
Komisja Europejska
Komisja Europejska, oficjalnie Komisja Wspólnot Europejskich, to rodzaj rządu Unii Europejskiej, odpowiedzialnego za bieżącą politykę Unii, nadzorującą prace wszystkich jej agencji i zarządzającej funduszami Unii. Siedzibą Komisji jest Bruksela. Po wejściu w życie traktatu nicejskiego członkami Komisji jest każdorazowo tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia (od początku roku 2007, po wejściu Bułgarii i Rumunii liczba ta wynosi 27). Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonuje jednak nie przewodniczący Komisji, lecz rządy poszczególnych państw. Członkowie komisji nie mogą czuć się związani żadnymi instrukcjami - są politykami, których powołanie rekomenduje Rada Europejska i zatwierdza Parlament Europejski. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi.
Instytucje sądowe i kontrolne:
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (franc. Cour de Justice des Communautés européennes) jest sądem międzynarodowym, konstytucyjnym i administracyjnym. Powstał na mocy traktatu o EWWIS, a na mocy umowy o wspólnych instytucjach z 25 marca 1957 roku oraz Protokołu o statucie Trybunału Sprawiedliwości, objął jurysdykcją sprawy wszystkich trzech Wspólnot. W jego skład wchodzi 27 sędziów mianowanych przez każde państwo członkowskie oraz 8 rzeczników generalnych (adwokatów) obsadzanych na sześcioletnią kadencję na zasadzie rotacji. Orzeczenia Trybunału mają charakter ostateczny. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.
· Sąd Pierwszej Instancji - do rozpatrywania drobniejszych spraw
· Trybunał Obrachunkowy - znany też jako Trybunał Rewidentów Księgowych
· Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
Instytucje gospodarcze:
· Europejski System Banków Centralnych - obejmujący EBC i banki centralne państw członkowskich
gosicka