E.Fromm – Anatomia ludzkiej destrukcyjności, rozdz. Antropologia
o Nieagresywne społeczeństwa nie są słabe (obalenie tezy Freuda).
o Agresywność nie jest pojedynczą cechą, lecz częścią syndromu.
o Agresja à cześć charakteru społecznego, nie zaś izolowana cecha charakteru.
o System A: społeczeństwa afirmujące życie:
à niewiele wrogości, przemocy
à brak surowych kar
à instytucja wojny – nieobecna
à dzieci traktowane łagodnie
à kobiety zasadniczo uważane równe mężczyzną
àpermisywne (permisywność społeczna- przyzwolenie społeczne na działania dewiacyjne.) i afirmatywne nastawienie względem seksualizmu
à niewiele współzawodnictwa, zazdrości, dużo zaś współpracy
à własność prywatna dotyczy tylko rzeczy, których się używa
à Indianie Pueblo Zuni, Górscy Arapeszowie, Aranda, Toda, Eskimosi, Mbutu
à społeczeństwa bogate w zapasy żywności
o System B: społeczeństwa niedestrukcyjno- agresywne
à brak destrukcyjności
à woja – rzecz normalna, mimo że nie zajmuje centralnego miejsca w systemie
àobecne współzawodnictwo, hierarchia i indywidualizm
à Eskimosi grenlandzcy, Bachiga, Ifugao, Manus (obsesja bezustannej pracy, sukces stanowi główna wartość), Dokatowie, Maorysi, Tasmańczycy, Kazachowie, Inkowie, Hotentoci
o System C: społeczeństwa destrukcyjne
à wzajemna przemoc, destrukcyjność, okrucieństwo
à wysoka ocena przyjemności, jakiej dostarczają: wojna, złośliwości…
à wewnętrzne współzawodnictwo
à Dobu (szczęście – najważniejsze tabu), Kwiakiutlowie, Haida, Aztekowie, Witoto, Ganda
o Świadectwa przemawiające za destrukcyjnością i okrucieństwem
à brak destrukcyjności charakterystyczny dla łowców-zbieraczy
à destrukcyjne i okrutne akty – motywacje religijne
à Jednym ze zjawisk, które często przytaczano jako dowód wrodzonej agresywności człowieka, jest kanibalizm
à tortury- znacznie częściej element zachowań rytualnych niż [popędów sadystycznych
à destrukcyjność nie jest ani wrodzona, ani nie stanowi części „ ludzkiej natury”, oraz nie jest wspólna dla wszystkich ludzi.
narien