55. Tarczyca, jej budowa, hormony i funkcje.
56 Gruczoły tarczyczne hormony ifunkcja.
57. Nadnercza, ich budowa, hormony i funkcje.
58. Trzustka jako gruczoł dokrewny, H hormony i funkcję.
59. Gonady jako gruczoły dokrewne, ich hormony i funkcje.
60. Ogólna charakterystyka i podziej narządów
61. Budowa oka, jego czynności i drogi wzrokowe z uwzględnieniem aparatu ochronnego oraz okoruchowego i jego unerwienia.
62.Budowa i czynności narządów smaku i powonienia, z uwzględnieniem dróg i odcinków nerwowych tych narządów.
63. Budowa i czynności narządu słuchu oraz dróg i ośrodków słuchowych w mózgu.
64.Bud owa i czynności narządu równowagi, budowa i czynności tego narządu.
65 Ogólna charakterystyka układu trawiennego, jepo pod™' i funkcJg poszczególnych odcinków.
66. Jama ustna i narządy jamy ustnej, ich budowa i funkcje.
67. Gardło, przełyk i żołądek, ich budowa i funkcje.
68. Jelito cienkie i gruczoły trawienne (wątroba i trzustka), ich budowa i funkcje.
69. Trzustka
70, Wątroba
71. Jelito grube, jego budowa i funkcje.
72. Ogólna charakterystyka układu oddechowego z uwzględnieniem opłucnej i jej roli w mechanizmie oddychania.
73. Budowa i funkcje górnych dróg oddechowych ze szczególnym uwzględnieniem budowy krtani.
74. . Budowa i funkcje dolnych dróg oddechowych, ze szczególnym uwzględnieniem budowy pęcherzyków płucnych.
75. Budowa i funkcje serca, z uwzględnieniem naczyń wieńcowych oraz układu przewodzącego serca.
76. Ogólna charakterystyka układu krążenia, jego podział i rola poszczególnych elementów.
77. Główne tętnice i żyły krążenia wielkiego, ich budowa i topografia.
78. Główne tętnice i żyły krążenia małego, budowa i topografia.
79. Naczynia i węzły chłonne, ich budowa, topografia i funkcje.
79. Budowa i topografia układu wydalniczego ze szczególnym uwzględnieniem budowy i funkcji nerki.
80. Ogólna charakterystyka i funkcje powłok ciała.
81. Naskórek, jego budowa i wytwory (gruczoły, włosy, paznokcie) i ich funkcje.
82. Budowa i funkcje skóry właściwej i tkanki podskórnej.
83. Zmysły czucia skórnego, ich budowa i funkcje.
Tarczyca leży z przodu szyi, przylega do tchawicy. Składa się z dwóch płatów prawego i lewego oraz łączącej je węziny. Z węziny częst wyrasta ku górze wyrostek gruczołu zwany płatem piramidowym. Miąższ gruczołu składa się z pęcherzyków wypełnionych koloidem. Tarczyca wydziela:
Tyroksynę trójjodotyroninę kalcytoninę
Niedoczynność tarczycy i dzieci prowadzi do kretynizmu, a u dorosłych powstają wple oraz obrzęk śluzowaty
Nadczynność prowadzi do choroby Basedowa: wychudzenie, podwyższona temperatura, nadmierna ruchliwość, nerwowość, wytrzeszcz oczu.
Tarczyca reguluje metabolizm białek, warunkuje rozwój fizyczny i psychiczny, przyspiesza dojrzewanie płciowe oraz pobudza układ nerwowy i proces wzrostu.
Leżą za tylną powierzchnią piatów tarczycy. To cztery żókobrunatne twory wielkości
ziarna pieprzu Składają sicz dwóch rodzajów komórek - głównych.
Wydzielają one paralhormon (PTH), który reguluje zawartość jonow wapma w płynach
Niedtcz^nnośó przytarczyc powoduje niedostatek wapnia we krwi i nadmierną
CczynTStl^odtpnienie kości, nadmiar wapnia we krwi oraz utrat, wapnia
wraz z moczem.
Umieszczony w postaci czapeczek na górnych końcach obu nerek. Składają się z: kory - stanowiącą 80-90% masy całego narządu i dzielącą się na warstwę kłębkowatą, pasmowatą i siatkowatą, oraz otoczonego przez korę rdzenia. Kora wytwarza:
mineralokortykoidy - w kanalikach nerkowych wzmagają resorpcję wody, a w komórkach mięśniowych i nerwowych zwiększają zawartość potasu i zmniejszają zawartość sodu.
Glikokortykoidy - zależna od nich jest przemiana węglowodanów, białek i tłuszczów. Powodują prawidłową pobudliwość wszystkich rodzajów tkanki nerwowej, zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, wpływają na skład krwi.
Niedoczynność kory nadnerczy powoduje chorobę Addisona (cisawicę) - ogólne osłabienie nerwowe, obniżenie ciśnienia krwi, spadek w niej poziomu cukru.
Rdzeń wytwarza:
- adrenalinę i noradrenalinę - działają one na obwodowe naczynia krwionośne,podnosząc ciśnienie krwi. Różnica między nimi polega na tym że adrenalinasilniej pobudza akcję serca a noradrenalina pobudza do skurczu mięśniówkęgładką naczyń oporowych.
Trzustka leży za żołądkiem na tylnej ścianie jamy brzusznej Ma kształt obry. Część I k la toyroZsianeąw trzustce wyspy Langerhansa. Wysepk, te ^ «£g£ rodzajów komórek: alfa, beta i delta. Trzustka odgrywa ważną rolę w metabol.znue węglowodanów, białek i thiszczów. W gSg!^ hormon ten zwiększa poziom cukru we krwi. Wydzielają go komórki
Lulinę - obniża poziom cukru we krwi. Wydzielająja komórki beta. I Somatostatynę i 'gastrynę - to hormony wydzie.ane przez komork, de.ta. Gastryna wywołuje wydzielanie soku żołądkowego.
Niedoczynność trzustki prowadzi do cukrzycy natomiast nadczynność do niedoboru cukru we krwi (omdlenia, drgawki, śmierć).
JĄDRA Leżą w worku mosznowym, mają kształt owalny, przypominający kurz jajko.
Jądra wytwarzają: testosteron - pobudzą wzrost kości i mięśni w kierunku kształtów męskich. • Wpływa także na powstawanie drugo i trzeciorzędowych cech płciowych
męskich. Androsteron. Niedoczynność jąder powoduje wysoki głos, brak owłosienia twarzy, wąskie barki, zaburzenia popędu płciowego i płodności.
JAJNIKI Leżą po obu stronach macicy, za jajowodami. Maja kształt migdała a każdy z nich
otoczony jest błoną łącznotkankową.
Jajniki wytwarzają: estradiol progesteron powodują one wzrost i rozpulchnienie błony śluzowej macicy. Niedoczynność jajników prowadzi do niekobiecej budowy ciała: zbyt wąskie biodra, zaburzenia popędu płciowego i płodności.
Narządy zmysłów są przystosowane do odbierania bodźców ze środowiska SLego" wnętrz" ustroju. Pobudzone komórki nerwowe danego narządu prS impułsy bezpośrednio na swoje neuryty. Impulsy *^£^ przez nerwy zmysłowe do mózgowia, trafiając do określonych okolic kory mózgu. Do narządów zmysłów należą: narząd wzroku
- narząd przedsionkowo - ślimakowy (statyczno - słuchowy)
narząd powonienia narząd smaku narządy czucia powierzchownego i głębokiego.
WZROK Gałka oczna - leży w oczodole na ciele tłuszczowym. Wyróżnia się na niej biegun przedni i tylny, oś zewnętrzna gałki ocznej i równik. Zawartość gałki ocznej otaczają trzy warstwy: zewnętrzna - błona włóknista, środkowa - błona naczyniowa i wewnętrzna - błona nerwowa..
Błona włóknista - jej przedni odcinek stanowi przezroczysta rogówka. Jej kształt jest zbliżony do szkiełka z zegarka. Nie ma ona naczyń krwionośnych ani chłonnych. Jej zadanie to przepuszczanie i załamywanie promieni świetlnych.
Twardówka - to większa, nie przezroczysta część błony włóknistej oka. Jej powierzchnia wewnętrzna jest przeważnie biała i jej przedni odcinek jest widoczny jako białko oka. Przy tylnym biegunie w twardówce znajduje się otwór sitowy przez który wchodzi nerw wzrokowy.
Błona naczyniowa - zaliczamy do niej naczyniówkę, ciało rzęskowe i tęczówkę. Naczyniówka - to tylny, największy odcinek błony naczyniowej. Wyściela wewnętrzną powierzchnię twardówki od nerwu wzrokowego, przechodząc w ciało rzęskowe. Służy do odżywiania zewnętrznych warstw siatkówki.
Ciało rzęskowe - to część środkowa błony naczyniowej. Zawiera mięśnie gładkie o przebiegu rzęskowym i promienistym. Mięśnie te wpływają na stopień wypukłości soczewki w procesie akomodacji.
Tęczówka - leży między rogówką a soczewką i dzieli przestrzeń między nimi na przednią i tylną komorę oka. Komory są wypełnione cieczą wodnistą. Obie komory łączy źrenica - otwór znajdujący się pośrodku tęczówki.
Błona nerwowa - tworzy ją siatkówka. Pokrywa ona od wewnątrz naczyniówkę, ciałko rzęskowe i tęczówkę. Zewnętrzna powierzchnię siatkówki tworzy warstwa barwnikowa. Część przednia siatkówki jest niewrażliwa na światło i nosi miano ślepej. Od strony naczyniówki leży światłoczuła warstwa komórek zmysłowych zwanych pręcikami i czopikami, które sa receptorami bodźców świetlnych. Na całej siatkówce jest ok. 120 min pręcików zawierających światłoczuły barwnik rodopsynę. Miejscem na siatkówce gdzie jest najwięcej czopków jest plamka żółta. Jest ich prawie 20 razy mniej niż pręcików. Zawierają jodopsyne, która wywołuje wrażenie różnych barw. Wypustki pręcików i czopków połączone są z komórkami nerwowymi dwubiegunowymi. Przed komórkami dwubiegunowymi leży warstwa komórek nerwowych zwojowych, których neuryty skupiają się w jedna wiązkę, tzw tarczę nerwu wzrokowego (plamka ślepa). Nerw wzrokowy - przez kanał wzrokowy wchodzi do czaszki gdzie następuje skrzyżowanie włókien donosowych. W zawzgórzu włókna pasma wzrokowego tworzą synapsy z następnymi neuronami drogi wzrokowej. Wypustki tych neuronów biegną do korowych ośrodków wzrokowych. Część wypustek dochodzi do wzgórków górnych pokrywy śródmózgowia.
Aparat ruchowy oka - ruchy gałki ocznej wykonuje sześć mięśni: Proste: górny, dolny, przyśrodkowy, boczny i skośne: górny i dolny Mięśnie proste podnoszą i obniżają przedni biegun gałki ocznej oraz maja udział w przywodzeniu i odwodzeniu.
Mięśnie skośne wprowadzają nieznaczne ruchy obrotowe.
Aparat ochronny oka - gałka oczna przykryta jest z przodu powiekami. Powieka górna jest odgraniczona od ciała przez brew. Powieka dolna jest odgraniczona od policzka przez bruzdę powieko^ - policzkową. Z wolnych brzegów powiek wyrastają rzęsy. Powieki chronią gałkę oczna przed czynnikami szkodliwymi (ciała obce).
ruganie odruchowe powiek" (10-20 razy na minutę) powoduje oczyszczanie i zwilżanie wydzielina łzowa powierzchni gałki ocznej.
Spojówka - to przezroczysta blaszka łącznotkankowa, pokryta nabłonkiem wielowarstwowym. To narząd ochronny i wydzielniczy. Dzięki jej gładkiej i śliskiej powierzchni możliwe są ruch gałek. Oczyszcza rogówkę, i pokrywa ja warstwa płynu łzowego, która chroni ją przed wysychaniem, zwiększa jej właściwości optyczne i pełni funkcję bakteriobójcza i odżywczą.
Narząd kawy - składa się z gruczołu łzowego i dróg odprowadzających. Gruczoł łzowy leży w górnobocznym kącie oczodołu. Łzy wpływają do worka spojówkowego, stąd dostają się do punktów łzowych, na przyśrodkowych krawędziach powiek. Punkty łzowe to początek, kanalików łzowych uchodzących do woreczka łzowego. Woreczek łączy się z przewodem nosowo - łzowym.
WBCH - jest to zdolność reagowania na cząsteczki substancji wonnych unoszących się w powietrzu lub w wodzie z dala od silnego źródła. W ten sposób kontrolowane są substancje wchodzące do układu pokarmowego i oddechowego.
Narząd powonienia zlokalizowany jest w błonie śluzowej jamy nosowej, w jej części górnej pokrywającej przegrodę nosa i małżowinę nosową górną. Nabłonek węchowy zbudowany jest z trzech rodzajów komórek: podstawnych, podporowych i zmysłowych. Komórki węchowe mają kształt wydłużony i zaopatrzone są w proste włókienka zwane rzęskami węchowymi, które wystają nad powierzchnię nabłonka. Włókienka te reagują na zetknięcie się z cząsteczkami substancji wonnej. Wypustki dośrodkowe komórek przechodzą we włókna nerwu węchowego, wnikające przez otwory blaszki sitowej, do jamy czaszki do opuszki węchowej mózgu. Gruczoły węchowe wydzielają śluz zawierający pewną ilość substancji tłuszczowych, w śluzie tym rozpuszczają się cząsteczki substancji wonnych. Roztwór podrażnia chemicznie włoski komórek węchowych. Przez ciało komórki podrażnienie przenosi się wzdłuż gałązki nerwu węchowego do mózgu, gdzie powstaje wrażenie węchowe. Lepsze warunki do pobudzania komórek węchowych stwarza ruch powietrza, przy którym więcej cząsteczek substancji wonnej osadza się na powierzchni nabłonka zmysłowego.
SMAK- narząd smaku: kubki smakowe (chemoreceptory).
Receptorami saku są ogólnie mówiąc kubki smakowe występujące głównie na błonie
śluzowej języka, a w mniejszej liczbie na podniebieniu miękkim, migdałkach na głośni i
na tylnej ścianie gardła. Kubki smakowe zbudowane są z komórek smakowych i
zrębowych. Najwięcej kubków smakowych jest na języku. Skupione są na koniuszku,
po bokach i jego podstawie. Kubki smakowe osadzone są w brodawkach smakowych,
małych uwypukleniach błony śluzowej.
Odpowiednio do kształtów noszą one nazwy:
*brodawki okolone - są umiejscowione na górnych powierzchni języka w pobliżu jego
nasady w formie litery V.
*brodawki grzybowate - znajdują się w przedniej części języka i na jego brzegach
między brodawkami nitkowatymi.
*brodawki liściaste - rozmieszczone są na brzegach bocznych tylnej ściany języka.
*brodawki nitkowate - które pełnią funkcję mechaniczną i są rozmieszczone
równomiernie na całej powierzchni grzbietowej języka.
Kubki smakowe są złożone z grup smukłych komórek smakowych, ograniczających mały otworek smakowy. Każda komórka zaopatrzona jest we włókienko przewodzące bodźce do włókien smakowych nerwów czaszkowych: twarzowego, językowo gardłowego i bębenkowego, a od strony otworka kończy się pręcikiem smakowym. Bodźcem podrażniającym chemicznie komórki smakowe są roztwory spożywanych substancji w płynach pokarmu lub ślinie. Podrażnienie przebiegające drogą włókien nerwu językowo gardłowego oraz wzdłu^tzw. struny bębenkowej nerwu twarzowego przenosi się do ośrodków korowych , gdzie powstaje wrażenie smakowe. Substancje suche lub nie rozpuszczalne wrażeń smakowych nie wywołują
Człowiek rozróżnia cztery podstawowe smaki: słodki, słony, kwaśny . gorzki. Smak słodki i słony odbierany jest przez brodawki leżące na końcu języka, kwaśny przez części boczne języka, a gorzki przez brodawki usadowione na nasadzie języka.
Biologicznie rola smaku polega na kontroli świeżości i przydatności pokarmu. Wrażenia smakowe pobudzają też na drodze odruchowej funkcję wydzielniczą gruczołów trawiennych, wzmagających proces trawienia.
JSŁUCH-jest to wrażliwość na fale dźwiękowe, które stanowią bodziec pobudzający narząd słuchu. Źródłem fal dźwiękowych są drgające ciała sprężyste: stałe, ciekłe i gazowe.
UCHO-narząd słuchu i równowagi-zmienia drgania fal dźwiękowych na określone wrażenia, które uświadamiamy sobie jako dźwięki. Słuch jest obok wzroku drugim zmysłem umożliwiającym orientację w otoczeniu i przystosowanie się do niego. Słuchem rozpoznajemy zjawiska i obiekty na podstawie wydawanych przez nie dźwięków, możemy określić ich położenie i stan. U człowieka słuch wiąże się ze zdolnością mówienia i słyszenia mowy innych, co ułatwia wymianę myśli, nabywanie wiadomości i ogólny rozwój władz umysłowych. Czynności ucha związane z jego budową. Pod względem anatomicznym dzielimy ucho na:
-ucho zewnętrzne-które umieszczone jest na bocznej powierzchni głowy i składa się z
małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego
* małżowi na -stanowi fałd skórny pokrywający pofałdowaną płytkę chrząstki
sprężystej. Dolna część małżowiny tzw. płatek, zamiast chrząstki zawiera pod skórą
podściółkę tłuszczową. Rolą małżowiny jest chwytanie fal dźwiękowych i
przekazywanie ich przez przewód słuchowy zewnętrzny na błonę bębenkową.
*przewód słuchowy zewnętrzny-ma długość od 2,5 do 3 cm i prowadzi w głąb kości
skroniowej. Wyściela go skóra bogata w gruczoły łojowe, które produkują tzw.
woszczek- substancję lepką i tłustawą, który namaszcza błonę bębenkową, a wraz z
porastającymi przewód włoskami chroni wnętrze ucha przed ciałami obcymi. Przewód
ten zamyka ustawiona skośnie błona bębenkowa, stanowiąca granice z uchem
środkowym.
-ucho środkowe-umieszczone jest w piramidzie kości skroniowej. Wypełnione jest ono
powietrzem i wysłane błoną śluzową. Składa się z jamy bębenkowej , kosteczek
słuchowych, trąbki słuchowej i komórek sutkowych.
*jama bębenkowa-to niewielka przestrzeń, która od strony ucha zewnętrznego
zamknięta jest błoną bębenkową, a od strony ucha wewnętrznego- ścianą błędnika. W
ścianie tej znajdują się dwa okienka: większe owalne- okienko przedsionka,, które
zamyka podstawa strzemiączka , oraz mniejsze okrągłe- okienko ślimaka. Ze światłem
zewnętrznym jamę bębenkową łączy tzw. trąbka słuchu.
*trąbka słuchu-(przewód Eustachiusza) jest to kanał długości 3,5 do 4 cm, otwierający
się w nosowej części gardła. Dzięki niemu przez jamę ustną wyrównuje się ciśnienie po
obu stronach błony bębenkowej.
*kosteczki słuchowe-są to trzy miniaturowe kosteczki: młoteczek, kowadełko i
strzemiączko które znajdują się wewnątrz jamy bębenkowej. Połączone są ze sobą
stawami na kształt mostu wiszącego. Tworzą one układ mechaniczny (system dźwigni)
przenoszący drgania z błony bębenkowej, z którą zrośnięta jest rękojeść młoteczka, na
błonę okienka owalnego błędnika w którą uderza podstawa strzemiączki. Przekazując
drgania, układ kosteczek zwiększa ich siłę około 50 razy.
*komórki sutkowate- są uzupełnieniem jamy bębenkowej. Są to przestrzenie zawarte w
obrębie wyrostka sutkowatego kości skroniowej. Ich wielkość i liczba jest różna. Łączą
się one ze sobą, tworząc wspólny układ komunikujący się z jamą bębenkową i wysłane
są błoną śluzową. -ucho wewnętrzne- podobnie jak środkowe znajduje się w wydrążeniu kości skroniowej w postaci jam i kanałów, tworzących błędnik kostny, wewnątrz którego znajduje się błędnik błoniasty, przymocowany pasemkami łącznotkankowymi do ścian kostnych. Z zewnątrz błędnik błoniasty otoczony jest płynem- przychłonką, a wewnątrz wypełnia go śródchłonka. W błędniku wyróżnia się : ślimak, przedsionek, trzy kanały półkoliste i przewód słuchowy.
*ślimak - jest najbardziej ku przodowi wysuniętą częścią błędnika. Ma podstawę i szczyt. Kanał spiralny ślimaka jest ułożony wokół wrzecionka. W ślimaku znajdują się zakończenia nerwu ślimakowego, które są drażnione w następstwie drgań przenoszonych z błony bębenkowej, drogą kosteczek słuchowych na błędnik błoniasty. *przedsionek - leży po między ślimakiem od przodu, a kanałami półkolistymi od tyłu. Znajdują się w nim dwie części błędnika błoniastego :kulisty woreczek i wydłużona łagiewka. W obu częściach znajdują się zakończenia nerwowe, które drażnione informują o położeniu ciała.
*kanały półkoliste - ułożone są w trzech płaszczyznach. Kanał przedni leży skośnie w stosunku do płaszczyzny strzałkowej, kanał tylny w stosunku do płaszczyzny czołowej, a boczny w płaszczyźnie poziomej. Kanały półkoliste kończą się rozszerzeniem zwanym bańką. We wnętrzu kanałów znajdują się przewody błoniaste wysłane nabłonkiem zmysłowym. Przedsionek i kanały półkoliste są narządami równowagi i zmysłu przestrzennego.
Narząd Cortiego (narząd spiralny)
To właściwy narząd słuchu, zbudowany z orzęsionych komórek zmysłowych (receptorów słuchowych) zatopionych w endolimfie kanału środkowego ślimaka. Narząd Cortiego leży na błonie blaszki spiralnej czyli dolnej ścianie ślimaka błoniastego, Jest to listewka nabłonka zmysłowego złożonego z komórek słuchowych czyli z komórek rzęsatych wewnętrznych i zewnętrznych oraz komórek zrębowych (podporowych). Nad komórkami słuchowymi rozciąga się błona pokrywowa. Właściwymi receptorami słuchowymi są komórki rzęsate, do których dochodzą zakończenia nerwu słuchowego. W budowie tego narządu można wyróżnić jeszcze jądro, rzęski i błonę podstawną. Komórki słuchowe w narządzie Cortiego unerwione są przez nerw ślimakowy. Działanie narządu Cortiego:
Drgania młoteczka, kowadełka i strzemiączka wprawiają w ruch płyn (endolimfe) w przewodzie przedsionkowym, drgania te przenoszone są do błony podstawnej, co przez zmianę położenia włosków wobec błony pokrywowej wywołuje pobudzenie narządu Cortiego.
Komórki zmysłowe narządu równowagi znajdują się w uchu wewnętrznym. Mieszczą
się one w przedsionku i w kanałach półkolistych.
♦przedsionek - leży po między ślimakiem od przodu, a kanałami półkolistymi od tyłu
Znajdują się w mm dwie części błędnika błoniastego .kulisty woreczek i wydłużona
łagiewka. W obu częściach znajdują się zakończenia nerwowe, które drażnione
informują o położeniu ciała.
♦kanały półkoliste - ułożone są w trzech płaszczyznach. Kanał przedni leży skośnie w
stosunku do płaszczyzny strzałkowej, kanał tylny w stosunku do płaszczyzny czołowej,
a boczny w płaszczyźnie poziomej. Kanały półkoliste kończą się rozszerzeniem
zwanym bańką. We wnętrzu kanałów znajdują się przewody błoniaste wysłane
nabłonkiem zmysłowym.
Przedsionek i kanały półkoliste są narządami równowagi i zmysłu przestrzennego.
1 nO.An TRAWIENNY (Bokąrmoyą) Zadaniem układu pokarmowego jest pobieranie pokarmu, przerwanie go (rozkład, trawienie,
wchłanianie) oraz wydalanie nie strawionych resztek pokarmu.
SX^o^ład. się z przewodu pokarmowego rozpoczynającego s,e ustam, a
kończącego się odbytem oraz dwóch gruczołów: wątroby t trzustki.
Przewód pokarmowy składa się z:
1. część nadprzeponowa: jama ustna gardło przełyk
2. część przeponowa żołądek jelito cienkie jelito grube
Jama ustna .
Jama ustna Jest początkowym odcinjdejiLpi^e^odu^karmowej^Dzieli się na^
■^___p£zgdsionek jamy ustnej (przestrzeń zawarta między łukami zębowymi a wargami i
policzkami) jamę ustną właściwą (stanowi przestrzeń między łukami zębów a cieśnią gardzieli;
jej strop stanowi podniebienie [twarde i miękkie], a dno - mięśnie żuchwowo -gnykowe i język)
X ciesń gardzieli (kanał łączący jamę ustną z gardłem) & Cąjejyn^rzejam^jj^toeLwysłane Jest bjoną śluzową bogato ukrwioną, zawiera liczne gruczoły ślinowe. W jamie ustnej pokarm podlega pierwszym procesom przeróbloT" zwłaszcza mechanicznym, polegającym na rozdrobnieniu, przeżuciu, ogrzaniu i uformowaniu kęsa nasyconego śliną i pokryciu go śluzem, ułatwi...
Enterek