Słowiński park narodowy.pdf

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

Wybrzeże Słowińskie - region naturalny w północnej Polsce, stanowiący najniższą, położoną

najbliżej brzegu morza część Pobrzeża Koszalińskiego. Ciągnie się wąskim pasem od

Sarbinowa na zachodzie po Karwię na wschodzie. Powierzchnia 1123 km kw. Wybrzeże ma

charakter wyrównany dzięki działalności fal i przybrzeżnego prądu morskiego. W krajobrazie

dominują nadmorskie wydmy oraz bagna i przybrzeżne jeziora, oddalone od morza wałami

mierzejowymi. Należą do nich: Łebsko, Gardno, Jamno (22,4 km kw.), Bukowo (17,5 km kw.) i

Wiecko (10,59 km kw.). Największe obszary bagienne otaczają jeziora Łebsko i Jamno oraz

występują w dolinach rzek: Grabowej, Łeby i Piaśnicy (Bielawskie Błota).

Region jest raczej słabo zaludniony. Posiada kilka portów rybackich zlokalizowanych w ujściach

rzek: Łeba nad Łebą, Ustka nad Słupią, Darłowo nad Wieprzą.

W środkowej części regionu utworzono Słowiński Park Narodowy.

Położenie, powierzchnia, historia:

Słowiński Park Narodowy położony jest na wybrzeżu środkowym, pomiędzy Łebą a Rowami na

Nizinie Gardneńsko-Łebskiej, w województwie pomorskim. Północną granicę parku stanowi na

długości 32,5 km brzeg Bałtyku.

Starania o utworzenie nadmorskiego parku narodowego podjęto już w 1945r. z inicjatywy prof.

Władysława Szafera. Prace nad utworzeniem parku zaczęto w 1946 r. na konferencji w Łebie,

której uczestnikami byli naukowcy z Poznania i Gdańska. Utworzony został w 1967 roku na

obszarze 18069 ha. Aktualna powierzchnia w zarządzie wynosi 18618 ha z czego 10214 ha - to

wody oraz 4599 ha - to lasy. Ochronie ścisłej podlega 5619 ha, w tym 2528 ha lasów.

W roku 1977 UNESCO uznało park za Światowy Rezerwat Biosfery (program MaB). Ponadto

Słowiński Park Narodowy objęty jest Międzynarodową Konwencją RAMSAR, dotyczącą ochrony

siedlisk ptaków wodnych i błotnych.

Geologia i geomorfologia:

Teren parku w przeszłości stanowił zatokę morską. Ukształtowanie parku wynika z działalności

lądolodu skandynawskiego i późniejszej działalności Morza Bałtyckiego. Lądolód pozostawił

pasmo wzgórz morenowych, które od południa i zachodu otaczają teren parku. Najwyższe

wzniesienie morenowe Rowokół (115 m n.p.m.) stanowi punkt widokowy na cały park.

Wydmy:

Działalność Bałtyku oraz inne procesy geomorfologiczne utworzyły mierzeje, które oddzielają

jeziora od morza. Mierzeja Gardneńsko-Łebska zbudowana jest w całości z piasku wyrzucanego

na plażę przez fale morskie. Wyrzucany na plażę piasek, osuszany przez słońce i wiatr,

wywiewany jest dalej w głąb lądu. W wyniku tego procesu powstały wydmy ruchome.

Największy obszar wydmowy znajduje się na Mierzei Łebskiej. Wydmy są największą atrakcją

parku - największe w Europie, wędrujące z prędkością 5 do 30 m rocznie - wydmy, dochodzą do

35m wysokości. Pole wydmowe zajmuje o powierzchnię 500 ha.

Miejscami ustępujące od zachodu wydmy odsłaniają cmentarzyska drzew, będące pozostałością

po zasypanych piaskiem lasach oraz zarysy dawnych wydm pokrytych glebami kopalnymi.

Kształty wydm są nieustabilizowane, ich formy ciągle się zmieniają. Siła wędrujących piasków

jest tak wielka, że w zasadzie nie ma dla nich przeszkody, która oparłaby się ich działaniu.

Padają więc lasy i bagna, a historia zna również fakt zasypania w XVIII w. całej osady Łączki w

okolicach Łeby, której domostwa do dzisiaj nie zostały odwiane. Wysokość Mierzei Łebskiej

waha się od 0 do 56 m n.p.m. Najwyższym wzniesieniem jest zalesiona Wydma Czołpińska, na

której szczycie znajduje się latarnia morska.

Trasy turystyczne:

Terenami Słowińskiego Parku Narodowego przebiegają pięć szlaków turystyki pieszej. Szlak

północny(czerwony) i południowy(żółty), niebieski oraz dwa szlaki łącznikowe(czarne).

Szlak południowy - żółty.

Gardna Wielka - Smołdzino - Kluki - Izbica - Gać - Łeba (39 km)

Szlak rozpoczyna się w Gardnie Wielkiej koło przystani przy ul. Kościuszki, następni biegnie

ulicami Mickiewicza i Ogońską aż do drogi polnej. Drogą tą docieramy do dwóch samotnie

rosnących topoli, które są po prawej stronie. Obok nich skręcamy w lewo kierując się do lasu. U

podnóża Rowokołu szlak skręca w lewo i po 500 metrach jesteśmy na szosie, która w lewo

prowadzi do Gardny Wielkiej, a w prawo do Smołdzina.

W Smołdzinie trzymamy się głównej drogi, aż dotrzemy po przez most na rzece Łupawa do

budynku Słowińskiego Parku Narodowego. Za budynkiem szlak skręca w prawo, a po

kilkudziesięciu metrach kieruje się w lewo. Przebiega obok Muzeum SPN. Szlak prowadzi prosto

na teren łąk. Po 4km wędrówki, na północny-zachód, pośród łąk, dostajemy się na drogę

asfaltową, gdzie skręcamy w prawo. Stąd do Kluk jest około 2km.

Po przejściu przez wieś, u ujścia rzeki Pustynki do jez. Łebsko, znajduje się przystań

miejscowych rybaków. Docieramy do transformatora za którym skręcamy w prawo i po przejściu

około 2km znajdujemy się w lesie. Idziemy skrajem lasu 400 metrów następnie skręcamy na

północny-wschód. przechodzimy 700 metrów i skręcamy pod kątem prostym w lewo. Kierujemy

się w kierunku jeziora Łebsko. W pobliżu jeziora docieramy do przysiółka Lisia Góra. W

przysiółku przechodzimy przez most na kanale i szeroką polną drogą kierujemy się do odległej o

jakieś 1,5km Izbicy.

Tuż przed nią szlak prowadzi przez teren leśny. Przechodzimy przez wieś. Przy ostatnich

zabudowaniach skręcamy w lewo, a po 300 metrach jesteśmy na mostku na Starej Łebie. Idąc

dalej docieramy do jeszcze jednego mostu, a za nim po 500 metrach skręcamy w prawo i

trzymając się tego kierunku docieramy do wsi Gać. Za wsią szlak cały czas prowadzi terenami

leśnymi. Po około 6km przechodzimy po mostku nad Kanałem Żarnowskim. Wychodzimy z

terenu parku o czym informuje nas brama z bali sosnowych. Gdy dotrzemy do zbiegu dróg

skręcamy w lewo. Po 300 metrach dochodzimy do cmentarza wsi Żarnowska.

Przy zabudowaniach skręcamy w prawo. Dochodzimy do asfaltowej drogi którą przechodzimy

przez wieś. Przy przystanku PKS skręcamy w prawo. Do Łeby jest już tylko 5km. Szlak kończy

się przy dworcu PKP w Łebie.

Szlak łącznikowy - czarny

Smołdzino - szlak czerwony w pobliżu jez. Dołgie Wielkie (4 km)

Szlak zaczyna się w Smołdzinie przed budynkiem Słowińskiego Parku Narodowego. Biegnie

ulicą w kierunku północnym, a dalej krótki odcinek szosą w kierunku Smołdzińskiego Lasu,

potem skręcamy w lewo polną drogą przez lasy i łąki docieramy do szlaku czerwnego.

Szlak łącznikowy - czarny

Gardna Wielka - szlak czerwony (4,5 km)

Szlak jest łącznikiem szlaków żółtego z czerwonym. Trasa zaczyna się w Gardnie Wielkiej. Ulicą

Bałtycką schodzimy do brzegu jeziora Gardno. Idziemy w prawo i podążamy wzdłuż jeziora. Po

dojściu do rzeki Łupawy przechodzimy przez most na drugą stronę. Dochodzimy do

murowanego budynku. Przed nami las. Na jego skraju rogatka. Idąc lasem przez około 300

metrów docieramy do szlaku czerwonego.

Szlak krótki - niebieski

Czołpino parking - brzeg morza (3 km)

Szlak zaczyna się na parkingu w Czołpinie. W sezonie letnim można dojechać tu autobusem

PKS. Obok parkingu znajduje się tablica informacyjna Słowińskiego Parku Narodowego.

Rozpoczynamy wędrówkę od bramy SPN w kierunku północno-wschodnim. Na trasie można

zauważyć oznaczenia szlaku czerwonego. Idziemy alejką leśną około 25 minut. Dochodzimy do

miejsca, gdzie są ławeczki. Następnie trasa wiedzie przez wydmy. Będąc na najwyższej wydmie

możemy rozkoszować się widokiem. Na zachodzie widzimy latarnię morską w Czołpinie , na

południowy- zachód jezioro Gardno i Rowokół, na wschód jezioro Łebsko i na kierunku naszej

wędrówki na północy morze. Schodzimy z wydm i za niebieskimi znakami szlaku przechodzimy

przez las sosnowy i kosodrzewinę. Wychodzimy na szeroką plażę. Powrót tą samą trasą.

Szlak północny - czerwony

Łeba - Rowy (około 40 km)

Trasa zaczyna się na dworcu kolejowym w Łebie. Szlak prowadzi ulicą dworcową na północ, a

następnie ul. Sienkiewicza w lewo. Przechodzimy przez most na kanale, który łączy jezioro

Łebsko z morzem. Przy rozwidleniu dróg skręcamy w lewo. Trasa wiedzie teraz lasem

sosnowym. Po przejściu około 3 km dochodzimy do zabudowań Rąbka. Tu rozpoczyna się

droga betonowa. Droga kończy się wybetonowanym placykiem. Od tego miejsca szlak biegnie

drogą piaszczystą, którą dochodzimy do wydm.

Po zboczu jednej z nich wchodzimy na wydmę ŁĄCKA GÓRA. Żerdzie na wydmie ustawiono w

dwa rzędy i poza linie nimi wyznaczone wychodzić nie wolno. Następnie kierujemy się w stronę

plaży. Szlak kieruje się teraz na zachód, a po przejściu 5 km dochodzimy do tablicy która

wyznacza kierunek wędrówki na południe. Trzymając się znaków czerwonych przechodzimy

przez wydmy. Wchodzimy w las bukowo-sosnowy i po 2 km jesteśmy w pobliżu ruchomej

Wydmy Czołpińskiej. Brzegiem wydmy docieramy do tablicy informacyjnej traktującej o szlakach

znajdujących się na terenie SPN. Dalej kierujemy się szlakiem czerwonym. Docieramy najpierw

do parkingu, a następnie do pierwszych zabudowań Czołpina.

Z Czołpina szlak wiedzie w kierunku zachodnim. Przekraczamy szosę i wchodzimy w las. Po 2,5

km docieramy do jeziora Dołgie Wielkie, a po dłuższej chwili do jeziora Dołgie Małe. Po dojściu

do tablicy informacyjnej SPN możemy chwilę odpocząć. Dalej szlak wiedzie mierzeją

gardzieńską wśród lasu sosnowego. Po 7 km wędrówki docieramy do bramy oznaczającej

koniec Słowińskiego Parku Narodowego.

Znajdujemy się w miejscowości Rowy. Chętni mogą dalej podążać szlakiem, który doprowadzi

najpierw do Ustki, a następnie do Jarosławca.

Wody:

Wędrujące wydmy wraz z 4 płytkimi przymorskimi jeziorami stanowią osobliwość na skalę

europejską. Ekosystemy wodne zajmują prawie 55% powierzchni parku. Największymi z nich są

jeziora: Łebsko (7140 ha, maksymalna głębokość 6,3 m), Gardno (pow. 2468 ha, maksymalna

głębokość 2,6 m) i Dołgie Wielkie (146 ha, maksymalna głębokość 2,9 m). Jeziora Łebsko i

Gardno powstanie swe zawdzięczają mierzejom, które stopniowo odcięły dawne zatoki od

morza. Jeziora Dołgie Wielkie i Dołgie Małe tworzyły zatokę jeziora Gardno sięgającą na

wschód. Dopiero wędrujące wydmy przecięły tę zatokę tworząc te dwa małe zbiorniki. Przez

teren parku przepływa 7 rzek, z których największe to Łeba i Łupawa.

Roślinność :

Najbardziej charakterystyczny dla parku jest strefowy układ roślinności stanowiący naturalny

ciąg sukcesyjny, który przebiega równolegle od brzegu morskiego w głąb lądu, oraz obejmuje

zespoły od pionierskich i inicjalnych zbiorowisk piaskowych po nadmorskie bory bażynowe.

Flora roślin naczyniowych liczy ok. 850 gatunków, z których 50 podlega ochronie gatunkowej

m.in.: widłak torfowy, mikołajek nadmorski, zimoziół północny (relikt borealny), goździk

piaskowy, malina moroszka, wrzosiec bagienny, rosiczka okrągłolistna i pośrednia, woskownica

europejska, storczyki, widłaki, turzyca piaskowa, kocanka piaskowa, bażyna czarna, poryblin

jeziorny, długosz królewski.

Na piaszczystym brzegu morskim spotkać można glony. Na plaży zimowej, nie zalewanej

wodami silnych sztormów jesiennych pojawiają się pierwsze rośliny pionierskie: rukwiel

nadmorska, honkenia piaskowa. Na wydmie białej występuje piaskownica zwyczajna i

wydmuchrzyca piaskowa oraz najpiękniejsza roślina wybrzeża - mikołajek nadmorski. W miarę

przesuwania się w głąb lądu występują wydmy szare pokryte przez psammofilną murawę, w

której dominuje szczotlicha siwa i turzyca piaskowa. Dalej pojawiają się kępy bażyny czarnej i

wrzosu zwyczajnego, które dają początek sosnowym borom bażynowym.

Do roślin charakterystycznych dla borów nadmorskich należą m.in. storczyki. Bory sosnowe,

począwszy od najsuchszych, poprzez różne warianty boru świeżego aż do borów bagiennych

zajmują 80% powierzchni leśnej parku.

Do ciekawszych zbiorowisk roślinnych należą rozległe torfowiska typu wysokiego i

przejściowego oraz torfowiska niskie i łąkowe. Ogółem na terenie parku potwierdzono

występowanie 46 zespołów roślinnych.

Zwierzęta :

Faunę Parku tworzą m.in.:

owady - wiele rzadkich motyli, chrząszczy, skoczogonków, ważek i roztoczy,

w jeziorze Łebsko żyje minóg morski. W wodach jezior z uwagi na okresowe wlewy słonych wód

morskich, spotkać można: flądry, dorsze, certy, śledzie.

płazy - padalec inne jaszczurki, ropuchy, żaby,

gady - żmija zygzakowata

Dominującą wśród kręgowców grupę zwierząt w parku stanowią ptaki, których na jego terenie

stwierdzono 257 gatunków, w tym 150 gatunków lęgowych. Bogactwo awifauny spowodowane

jest różnorodnością środowisk przyrodniczych oraz położeniem parku na trasie wiosennych i

jesiennych przelotów. Niedostępność terenu sprawia, że w ciągu prawie całego roku ptactwo

znajduje tu miejsce do gniazdowania czy wypoczynku w czasie przelotów. Ważniejsze ptaki to:

orzeł bielik, orlik krzykliwy, orzeł przedni (jedno z kilku stanowisk w Polsce), rybołów, puchacz,

ohar, włochatka, bocian czarny, bojownik batalion, kormoran, bernikla białolica, gęś białoczelna,

zimorodek, kruk, jastrząb, myszołów, kania, dzięcioł, sikory.

Wśród ssaków występują jelenie, sarny, dziki, gronostaje, lisy, jenoty, borsuki, wydry, bobry.

Zdarza się, że z północnych rejonów Morza Bałtyckiego do brzegów dopływają foki i morświny.

Kultura materialna i turystyka :

Park nazwę swą zawdzięcza grupie ludności Kaszubskiej - Słowińcom, którzy niegdyś

zamieszkiwali podmokłe, niedostępne, nieatrakcyjne gospodarczo tereny. W miejscowości Kluki

znajduje się skansen, w którym prezentowana jest bogato kultura tej grupy etnicznej.

Na terenie parku oznakowanych jest 140 km pieszych szlaków turystycznych, które przebiegają

przez najbardziej charakterystyczne przyrodniczo i krajobrazowo tereny. Nad jeziorami

usytuowane są wieże i pomosty widokowe, natomiast wzdłuż szlaków turystycznych wiaty,

zadaszenia, ławki itp. Dla zmotoryzowanych turystów udostępnione są zagospodarowane

parkingi. Na terenie parku dozwolona jest tylko turystyka krajoznawcza. Jeziora parku

wyłączone są z ruchu turystycznego za wyjątkiem trasy żeglugowej Łeba - Kluki na jeziorze

Łebsko, gdzie prowadzony jest przewóz turystów łodzią o napędzie elektrycznym.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: