BOTANIKA - wyklad 6 - 10.11.2009.doc

BOTANIKA – WYKŁAD 6 – 10.11.2009

Plastydy

·         Proplastydy - młodociane postaci wszystkich typów plastydów

·         Chloroplasty – transformacja energii, synteza szkieletów organicznych ze związków nieorganicznych, synteza ATP

·         Leukoplasty – gromadzenie materiałów zapasowych

·         Chromoplasty - nadawanie zabarwienia częściom roślin

Wodniczka jest otoczona tonoplastem

-        Wodniczki magazynujące

-        Wodniczki Trawienne – biorą dział w degradacji struktur kom w czasie starzenie się rośliny i uruchamianiu rezerw energetycznych podczas kiełkowania

Rafidy - postać igiełkowata szczawianu wapnia

Ściana komórkowa

Funkcje:

·         Rola szkieletu roślinnego (wraz z wakuolą)

·         Ochrona przed uszkodzeniami fizycznymi

·         Selekcja substancji wnikających do komórki

·         Rozpoznawanie patogenów i ochrona przed nimi

·         Sygnalizacja bodźców działających na ścianę

Ściana komórkowa to układ dwufazowy – sieć czystych mikrofibryli celulozowych naprzemiennych (szkielet) oraz amorficzna matriks.

Transport międzykomórkowy

1. Transport przez symplast – przedział wewnątrzkomórkowy, ograniczony błonami cytoplazmatycznymi obejmuje protoplasty wszystkich żywych komórek oraz rurki sitowe floemu. Polaczenia pomiędzy protoplastami komórek plazmodesmy oraz sita floemu umożliwiają wymianę substancji
2. Transport przez apoplast – przedział zewnątrzkomórkowy, obejmuje ścianę komórkową. Połączone ze sobą i wysycone wodą ściany komórkowe razem z wypełnionymi wodą wnętrzami martwych komórek przewodzących są głównymi drogami transportu wody w roślinie. Wypełnione powietrzem przestwory międzykomórkowe stanowią rezerwuary gazów i umożliwiają roślinie prowadzenie wymiany gazowej z otoczeniem.

TKANKI ROŚLINNE

TWÓRCZE (merystematyczne – merystemy) – przez cały okres życia ulegają podziałom

1. Pierwotne – pochodzenie embrionalne:

- Stożki wzrostu korzenia i pędu

- Pro kambium = miazga pierwotna

- Merystem interkalarny = wstawowy

-

Merystem archesporialny = zarodnikotwórczy

2. 
   
   Wtórne – tworzą się wtórnie z żywych tkanek stałych (w trakcie życia rośliny), komórki są wrzecionowe, mają duże wakuole:

- Kambium = miazga wtórna

- Fellogen = miazga korkotwórcza

- Kallus = tkanka przyranna

Są to tkanki:

·         składające się z niewielkich komórek najczęściej o prostokątnym kształcie na przekroju,

·         ścisłym układzie w tkankach (komórka jedna przylega do drugiej),

·         są one słabo zwakuolizowane,

·         mają cienkie ściany celulozowe,

·         posiadają duże jądra komórkowe w stosunku do wielkości komórki,

·         przechodzą stałe podziały komórkowe (jeden podział po drugim)

Peryderma jest warstwa okrywająca, zbudowana jest z korka, fellogenu i fellodermy (miękiszu podkorowego)

STAŁE – powstają z komórek merystematycznych w wyniku ich różnicowania się. Są to tkanki dojrzałe, w których zazwyczaj nie dochodzi do podziałów komórkowych.

Podział ze względu na pochodzenie

·         Pierwotne – są pochodnymi merystemów pierwotnych

·         Wtórne – są pochodnymi merystemów wtórnych

Podział ze względu na budowę

·         Jednorodne

·         Niejednorodne

Podział ze względu na funkcje

·         Okrywające:

-        epiderma,

-        epiblema,

-        korek

·         Miękiszowe:

-        m. zieleniowy (palisadowy, gąbczasty),

-        aerenchyma,

-        m. wodonośny,

-        m. spichrzowy,

-        m. łykowy i drzewny,

-        m. zasadniczy

·         Wzmacniające:

-        Kolenchyma i sklerenchyma

·         Przewodzące:

-        drewno (ksylen) i łyko (floem)

·         Wydzielnicze:

-        zewnętrzne i wewnętrzne

Tkanki okrywające

1. Pierwotne - pochodne merystemów wierzchołkowych:

-        Epiderma - skórka pędu

-        Epiblema - skórka korzenia

-        Welamen - wielowarstwowa skórka korzeni powietrznych u storczyków epifitycznych

2. 
   
   Wtórna tkanka okrywająca - pochodna fellogenu:

-        Korek

Aparaty szparkowe występują w skórce pędu.

Włoski wydzielnicze wydzielają substancje zapachowe, śluzy i enzymy trawienne,