Lachowicz-Tabaczek Kinga - Psychologia społeczna w zastosowaniach. Od teorii do praktyki.pdf - ebook - paaaluch

Psychologia społeczna w

zastosowaniach

OD TEORII DO PRAKTYKI

Pod redakcją naukową Kingi Lachowicz-Tabaczek

Atla2 Wrocław 2001

Publikacja dofinansowana

przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Recenzenci

prof. dr hab. Maria Lewicka

prof. dr hab. Tadeusz Tyszka

Projekt okładki

Krzysztof Albin

Redakcja

Maria Iżewska

Skład komputerowy POLARIS - Jerzy Mazurkiewicz

Wydawca

atla 2

54-058 Wrocław, ul. Samotna 8a

tel/fax 071/354 30 54

e-mail: atla2@atla2.com.pl

www.atla2.com.pl

Druk

Drukarnia Wydawnictwa atla 2

Wydanie I, Wrocław 2001

ISBN 83-86882-79-4

Spis treści

Wprowadzenie........................................................................................................ 7

Część I

Związki między teorią a praktyką w psychologii społecznej....................15

Kinga Lachowicz-Tabaczek

Jak korzystać z dorobku psychologii społecznej. Od teorii do praktyki........ 17

Maciej Dymkowski

Uwagi o kłopotach praktyka odwołującego się do psychologii społecznej......31

Część II

Znaczenie teorii w zrozumieniu złożonych zjawisk społecznych.............41

Krzysztof Kaniasty

Dynamika wsparcia społecznego w kontekście stresu społeczności ...............43

Część III

Wykorzystanie teorii w zwiększaniu skuteczności oddziaływania

na ludzi ..................................................................................................83

Kornel Świątnicki

Nagrody zewnętrzne a motywacja: rehabilitacja nagród zewnętrznych.........85

Kinga Lachowicz-Tabaczek

Praktyczna psychologia sprzedaży. Zastosowania teorii motywacji oraz teorii komunikacji do wspomagania

decyzji konsumenckich .................................. 111

Andrzej Szmajke

Autoprezentacja: formy, style i skuteczność interpersonalna ....................... 147

Część IV

Teoria jako podstawa programów szkoleniowych, treningowych

i terapeutycznych .................................................................................185

Richard Nawrat

Bezradność bezrobotnego. Wyuczona bezradność jako psychologiczny czynnik długotrwałego

bezrobocia.................................................................................. 187

Dariusz Doliński

Psychologia atrybucji. Implikacje praktyczne ................................................. 201

Sławomir Jarmuż

Zastosowanie elementów teorii gier w praktyce psychologicznej..................233

Nie ma nic bardziej praktycznego niż dobra teoria

Kurt Lewin

Wprowadzenie

Zamiar zredagowania tego tomu powstał w efekcie obserwacji powiększającej się rozbieżności między

teorią a praktyką psychologiczna. Obserwacje takie wsparte są z jednej strony wypowiedziami

praktyków, którzy ubolewają nad zbytnią koncentracją nauki na zjawiskach, które nie mają, w ich

opinii, odniesień praktycznych, z drugiej zaś -rozczarowaniem naukowców wynikającym z tego, że

wynikami ich pracy rzadko interesują się praktycy.

Konsekwencją rozdźwięku pomiędzy teorią a praktyką zarówno na poziomie nauczania, jak i

uprawiania psychologii jest fakt, iż wiele koncepcji, które mogłyby zostać wykorzystane w

planowaniu oddziaływań psychologicznych, pozostaje jedynie w sferze wiedzy akademickiej.

Jednocześnie - w wielu działaniach praktycznych korzysta się z narzędzi i technik psychologicznych

pozbawionych kontekstu teoretycznego, który pozwoliłby je bardziej uelastycznić, zainspirować ich

rozwój i uzasadnił ich skuteczność.

Powstaje więc pytanie, czy teoria i praktyka skazane są na izolację, czy też mogą się porozumieć bez

utraty własnej tożsamości i specyfiki? Niewątpliwie teoria i praktyka muszą pozostać w pewnym

stopniu rozłączne, aby realizować swoje podstawowe cele; teoria - opis, analizę i intelektualny wgląd

w zjawiska, praktyka natomiast- działanie i interweniowanie w zjawiska. Nie można oczekiwać, że

nauka będzie podejmować tylko problemy mające wymiar praktyczny a praktycy będą mogli wprost

zastosować efekty pracy naukowej do podejmowania konkretnych działań. Jednocześnie nie ulega

wątpliwości, że dla rozwoju obu Hfer niezbędne jest porozumienie między nauką a praktyką; bez

niego bowiem teoria traci rację bytu, a praktyka bez teorii zaczyna graniczyć z szarlatanerią.

Jeśli dotychczasowe próby rozwiązania tego problemu były podejmowane, to raczej w ramach

różnych zakresów tzw. psychologii stosowalny i polegały na poszukiwaniu wyjaśnień teoretycznych

dla wybranych problemów mających znaczenie praktyczne. Jest to jednak tylko jeden

kierunek działań pozwalający dostrzec praktyczną użyteczność jedynie wybranych

koncepcji. Wydaje się natomiast, że problem rozdźwięku między teorią a praktyką

potrzebuje całościowego rozwiązania, opierającego się na ogólniejszej refleksji nad

warunkami wykorzystywania efektów pracy naukowej przez praktyków.

Niniejsza monografia jest efektem takiej refleksji i zarazem próbą zarysowania obszaru

leżącego między teorią a praktyką psychologiczną, który można by nazwać „psychologią

środka". Wydaje się, że brak świadomości istnienia tego obszaru, tworzy barierę między

obiema sferami aktywności psychologicznej i utrudnia porozumienie między jej

reprezentantami. Obszar ten pośredniczy między opisem, teoretyczną interpretacją

zjawiska a praktyką oddziaływania na nie. Tworzą go warunki, które mogą sprzyjać bądź

utrudniać przekładanie teorii i wyników badań laboratoryjnych na praktykę. Nie każda

teoria bowiem daje się bezpośrednio przełożyć na działania praktyczne, a także nie każdy

problem praktyczny może znaleźć kompleksowe rozwiązanie na bazie określonej teorii.

Właśnie z tego powodu konieczna jest analiza możliwości, warunków i reguł przekładania

teorii psychologicznych i wyników badań naukowych na praktykę, której wyniki dałyby

podstawę do kształtowania praktycznych umiejętności w tym zakresie. Podjęcie rozważań

nad regułami przekładania teorii na praktykę można by nazwać „rozwiązaniem środka", gdyż

nie jest ono ani interwencją w teorię, ani w praktykę, ale opiera się na opisaniu między

nimi punktów styczności.

Ujmując rzecz ściślej, zakres „psychologii środka" obejmowałby zagadnienia dotyczące

tego, jakie teorie najlepiej nadają się do zastosowania w działalności praktycznej, w jakich

warunkach jest to możliwe oraz w jaki sposób i w jakim zakresie można czerpać inspirację

z teorii i badań naukowych do działań praktycznych. Podjęcie rozważań nad tymi

problemami mogłoby tym samym ułatwić posługiwanie się teoriami i wynikami badań

naukowych w działalności praktycznej, zwiększyć zakres praktycznego wykorzystania

teorii, ale także uwrażliwić naukowców na podejmowanie problemów, które mają istotny

wymiar praktyczny. Zdefiniowanie etapów pośrednich pomiędzy teorią a praktyką

mogłoby też zmienić oczekiwania co do nauki; z tych często nierealistycznych -

opierających się na przekonaniu, iż każda teoria powinna dostarczyć recept na działanie -

na bardziej realne wynikające z uznania, iż różne koncepcje mogą służyć odmiennym

celom praktycznym. Tylko pewne z teoretycznych konstatacji mogą być podstawą do

zaplanowania

Lachowicz-Tabaczek Kinga - Psychologia społeczna w zastosowaniach. Od teorii do praktyki.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: