Odmiany jabłoni.docx

Odmiany jabłoni

Jabłonie to najczęściej uprawiane drzewa owocowe w naszym kraju, są nierozerwalnie związane z naszym krajobrazem, zwłaszcza wiejskim. Bardzo dobrze się zaaklimatyzowały, a ich uprawa jest prawdziwą przyjemnością, zwłaszcza jak jesienią zaszczycą nas soczystymi, bardzo zdrowymi owocami, a wiosną pięknym kwiatostanem. Podczas kwitnienia wyglądają bardzo efektownie. Wyróżniamy ponad trzydzieści gatunków jabłoni występujących na półkuli północnej a odmian jest tysiące. W tym przeogromnym bogactwie mamy gatunki uprawiane wyłącznie dla celów dekoracyjnych, przemysłowych, spożywczych. Wielu uważa, że początków ich uprawy należy doszukiwać się w Azji Mniejszej. Jabłonie preferują gleby próchnicze, przepuszczalne, a przede wszystkim wilgotne. Polska jest krajem o klimacie umiarkowanym, tak więc mamy doskonałe warunki do uprawy jabłoni, zwłaszcza jeżeli chodzi o tereny środkowej Polski. Jabłonie ciężko znoszą suche podłoże, wówczas są podatne na choroby i słabo owocują. Dość częstym problemem związanym z niektórymi odmianami jest zjawisko przemienności plonowania, polegające na tym, iż lata intensywnego owocowania są zamienne z latami ubogimi. Jest to dla nich typowe, aczkolwiek poprzez odpowiednią pielęgnację można ten problem ograniczyć.

W niniejszym artykule skupię się wyłącznie na odmianach cennych ze względu na owoce, będące dla większości najważniejszym walorem jabłoni. Poszczególne odmiany jabłoni można pogrupować według różnorodnych kategorii, dzięki którym będziemy mogli dokonać świadomego wyboru, dobierzemy odmianę dla nas wartościową. Dla większości z nas liczy się przede wszystkim smak owocu (kwaśne, słodkie), konsystencja miąższu (twarde, miękkie), gdyż te cechy decydują czy owoce potraktujemy jako deserowe, czy też przerobowe. Ze względu na okres dojrzewania owoców, wyróżnimy odmiany wczesne i późne. Odmiany wczesne to te odmiany, które owocują wcześniej, aniżeli większość odmian. Natomiast późne, to te które ze względu na późniejszy okres rozpoczęcia kwitnienia, później owocują. Biorąc pod uwagę dojrzałość owoców, to zdarza się tak, że okres zbioru nie jest tożsamy z okresem spożycia danego owocu, ponieważ u niektórych odmian owoc zanim dojrzeje musi sporo czasu leżakować. Owoce odmian letnich nadają się do spożycia nawet do kilku dni po zbiorze, odmiany jesienne do kilku tygodni, a odmiany zimowe można przechowywać nawet do kilku miesięcy. Dzięki nim mamy możliwość cieszyć się smakiem owoców nawet wówczas, gdy za oknem panuje zimowa aura. Wiele odmian jest bardziej podatnych na czynniki chorobotwórcze, tak więc łatwiej zapadają na choroby, są mniej odporne na szkodniki. Oczywiście możemy wyróżnić również takie odmiany, które charakteryzują się odmiennymi cechami. Warto wspomnieć jeszcze

  o odmianach silniej i słabiej rosnących, samopylnych bądź tych, które wymagają do zapylenia innych kwitnących drzew oraz odmiany zróżnicowane pod względem podatności na mrozy.

Na rynku dostępnych jest mnóstwo odmian o zróżnicowanej wartości, zależnie od tego, co nas interesuje. Przy wyborze odmiany do sadu, ogrodu, czy na działkę starajmy się dobrać taką, która sprosta naszym wymaganiom,  jak również zaaklimatyzuje się na zaproponowanym przez nas stanowisku. Należy pamiętać, że nie wszystkie odmiany sprawdzą się w każdym regionie Polski, tak więc trzeba być ostrożnym na tej płaszczyźnie. Dobór musi być poprzedzony odpowiednim rozeznaniem, a zakupy poczynione w dobrej szkółce, centrum ogrodniczym, gdzie powinniśmy uzyskać również szczegóły odnośnie poszczególnych odmian.

Do popularnej odmiany jabłoni należy niewątpliwie ‘Szara Reneta’ . Jej owoce są soczyste, miękkie, bardzo aromatyczne i do tego znakomicie nadają się do przechowywania. Ze swoich właściwości deserowych słynie bardzo znana ‘Królowa Renet’ o soczystych, chrupiących owocach, smaku słodkim- lekko kwaskowatym, znakomite na surowo jak również na domowe wypieki. ‘Antonówka’ to odmiana wyhodowana w Rosji, znakomicie zaaklimatyzowała się w Polsce, sprawdza się na większości gleb i wykazuje wysoką odporność na mróz. Jej kruche ale kwaśne owoce znajdą zastosowanie przede wszystkim przy produkcji przetworów. Odmianą charakteryzującą się bardzo długim okresem przechowywania jest ‘Golden Delicious’, której owoce stają się najsmaczniejsze w miesiącach od listopada do marca. Bardzo często na półkach sklepowych można spotkać owoce odmiany ‘Lobo’. Ta kanadyjska odmiana charakteryzuje się ładnymi, dorodnymi, kruchymi owocami, bardzo soczystymi. Owoce zdatne do zbioru we wrześniu, a do spożycia od października do grudnia. Na przełomie września i października odbywają się zbiory ‘Koksy Pomarańczowej’, angielskiej odmiany, wrażliwej na mrozy. Owoce stają się w pełni dojrzałe w listopadzie i grudniu, wówczas są najsmaczniejsze. Owoce są słodko winne, soczyste, bardzo smaczne. ‘Szampion’ jest odmianą powstałą w wyniku skrzyżowania ‘Golden Delicious’ i ‘Koksa Pomarańczowa’. Odmiana deserowa wrażliwa na mrozy. Zaczyna szybko owocować, a zbiór owoców następuje na przełomie września i października. Ich dojrzałość konsumpcyjna trwa nawet do stycznia. ‘Szampion’ ma owoce słodkie i bardzo smaczne. Zaletą tej odmiany jest również coroczne liczne owocowanie. ‘Jonagold’ jest odmianą o słodkich do lekko kwaskowatych owocach, które najbardziej smakują od października do listopada. Czerwone, słodkie owoce z wyczuwalnym zapachem anyżu są charakterystyczne dla bardzo plennej odmiany ’Royal Gala’. Znaną odmianą zimową jest również ‘Idared’. Pora dojrzałości konsumpcyjnej owoców obejmuje bardzo długi okres od stycznia do czerwca. Poza tym owoce są słodko kwaskowate, dość smaczne. Polską odmianą wartą uwagi jest ‘ Delikates’, bardzo popularna w polskich ogrodach i sadach. Znakomicie się sprawdza w całej Polsce. Zbiór owoców odbywa się w pierwszej połowie września, a soczystymi owocami możemy cieszyć się do końca listopada. Nie sposób nie wspomnieć o tak znanej papierówce, a więc odmianie ‘Oliwka Żółta’. Jej smacznymi, kwaskowatymi owocami możemy delektować się już w lipcu. Owoce nie są trwałe i ich dojrzałość konsumpcyjna trwa tylko do połowy sierpnia.

Owoce jabłoni potrafią być bardzo zróżnicowane, dzięki temu możemy wybrać takie odmiany dzięki którym, smakiem owoców będziemy mogli cieszyć się prawie cały rok. Pamiętajmy też o wyborze odmian, które będą smaczne zarówno na surowo, jak i będą doskonałe na ciasta i przetwory. Zwracajmy również uwagę na mrozoodporność.