L(3+4) 8.03.10_ok.doc

ORGANIZACJA PROCESÓW PRACY

JERZY GRABOSZ

ORGANIZACJA

PROCESÓW PRACY

LABORARORIUM

Część II

3. BADANIE I STANDARYZACJA PROCESÓW              2

4. REJESTRACJA I  ZARZĄDZANIE CZASEM              61

GDAŃSK, MARZEC 2010

LABORATORIUM 3

BADANIE I STANDARYZACJA PROCESÓW

CELE

1. Analizowanie funkcjonalności systemu pracy metodą „5S”.
2. Zapoznanie się z procesami badania i standaryzowania pracy.
3. Opanowanie metod „drzewiastych” analizy zdarzeń.

WPROWADZENIE

Diagnozowanie funkcjonowania systemu pracy metodą „5S”

Do diagnozowania organizacji systemu pracy wykorzystuje się różne metody postępowania: standaryzację pracy, metodę SMED (ang. Single-Minute Exchange of Die), „5S”. Ze względu na prostotę na uwagę zasługuje metoda „5S”. Wynikiem jest skuteczna organizacja miejsca pracy, eliminacja strat związanych z powstaniem niezgodności i awarii oraz poprawa warunków bezpieczeństwa pracy. Nazwa „5S” jest akronimem pięciu japońskich słów (tabela 1)[1].

Tabela 1 Znaczenie słów akronimu „5S”[2]

1.     Selekcja ma na celu uzyskanie informacji o tym, co jest niezbędne na stanowisku pracy do wykonania zadania roboczego. Przyczynia się do identyfikacji materiałów, wyposażenia oraz informacji niezbędnych do wykonania pracy. Rzeczy rzadko używane należy ze stanowiska pracy eliminować.

2.     Systematyka ma na celu poszukiwanie odpowiedniego miejsca dla wszystkich elementów stanowiska pracy przy zastosowaniu zasad magazynowania, manipulowania, usuwania i uzupełniania materiałów, wyposażenia, technologii i informacji. Systematyka zakłada, że znalezienie rzeczy niezbędnej do wykonania zadania roboczego powinno trwać nie dłużej niż 30 sekund.

3.     Sprzątanie – ważnym zadaniem wykonywanym na stanowisku pracy jest zachowanie porządku na stanowisku pracy. Do tego celu niezbędnym są przedsięwzięcia pozwalające na identyfikowaniu i eliminowaniu źródeł nieporządku oraz utrzymywaniu aktualności dokumentacji techniczno-ruchowej wyposażenia.

4.     Standaryzacja – podejmowane działania na poziomie stanowiska pracy nie mogą mieć charakteru jednorazowego. Z tego powodu należy dążyć w procesie organizowania stanowiska pracy do wdrożenia i utrzymania wprowadzanych zasad organizowania stanowiska pracy.

5.     Samodyscyplina – w celu wdrożenia wyżej wymienionych zasad w praktyki konieczne jest rozwijanie przyzwyczajeń i umiejętności do wykonywania pracy zgodnie z przyjętymi procedurami i instrukcjami. Pomocą w procesie dyscyplinowania pracowników jest zwykle formalnie ustalony system prezentacji o prowadzenia oceny ukompletowania stanowiska pracy.

Cykl badania pracy

Organizacja pracy zajmuje się przede wszystkim skoordynowaniem, zharmonizowaniem poszczególnych elementów procesu pracy tak, aby przy minimum nakładów uzyskać maksimum efektów. Praktycznym podnoszeniem efektywności poszczególnych czynników procesu pracy i wydajności zajmuje się technika badania i usprawniania metod pracy. Techniki badania u usprawniania poprzez rozkładanie badanego procesu na elementy i ich krytyczną analizę, projektowanie i wdrażanie usprawnień prowadzi do[3]: ułatwienia pracy człowieka, zmniejszenia jego wysiłku, poprawy warunków pracy, doskonalenia, a co za tym idzie - lepszego wykorzystania pracy sprzętu, skrócenia czasu zużywanego na wytworzenie produktu uproszczenia stosowanych metod pracy, lepszego wykorzystania materiałów.

Analiza szeregu usprawnień dokonywanych w zakresie organizacji procesu produkcyjnego czy systemu pracy, potwierdza, że F. Taylor[4] zawsze posługiwał się metodami naukowymi, gdyż ustalił i posługiwał się algorytmem ( regułą), którą nazwał cyklem organizacyjnym. Cykl organizacyjny składa się z następujących pięciu kroków:

1. Ustalenie zadania odpowiadającemu celowi, które powinno być:

·           jasne i zrozumiałe,

·           ścisłe, czyli bliżej określone,

·           osiągalne, czyli realne,

·           użyteczne, czyli uzasadniające poniesienie nakładu sił i środków,

·           etyczne, czyli usprawiedliwiające nakład sił i środków.

2.     Dokładna analiza zadania oraz zbadanie środków i warunków, zapewniających, że zadanie zostanie wykonane a cel osiągnięty polega na:

·           stosowaniu naukowej metody,

·           posiłkowaniu się środkami metody naukowej,

·           wyjaśnianiu zjawiska,

·           rozpoznaniu zjawiska,

·           wnioskowaniu.

3. Przygotowanie odpowiednich środków i warunków dla wykonania zadania, obejmuje:

·           sporządzanie planu,

·           wynalezienie środków,

·           przygotowanie środków,

·           budowę mechanizmu działania.

4. Wykonanie zadania zgodnie z planem charakteryzuje się cechami:

·           wykonywaniem według planu,

·           pracą we właściwym czasie,

·           pracą na właściwym stanowisku pracy,

·           stosowaniem właściwych środków.

5. Kontrola wyników działania powinna być:

·           zorganizowana, a nie przypadkowa,

·           uzasadniona, czyli obejmująca wszystkie etapy pracy,

·           dostatecznie dokładna, czyli unikająca zbytecznych szczegółów.

Sposoby zbierania i rejestrowania informacji

Dla uzyskania pełnego obrazu badanego procesu lub odcinka pracy, koniecznej jest zebranie maksimum informacji o poszczególnych czynnikach kształtujących przebieg tego procesu. Stosuje się następujące metody zbierania informacji bezpośredniej obserwacji z odmianami w postaci:

1. obserwacji ciągłej /OC/ i obserwacji migawkowej /OM/, która stosowana jest zarówno w czasie badania metod jak i przy normowaniu pracy, a nadaje się do badania prostych procesów realizowanych przez jednego wykonawcę,

2. analizy dokumentacji /AD/ : technicznej, ekonomicznej, organizacyjnej, finansowej uzupełnia metodę obserwacji, a w przypadku badania metod pracy projektowanej stosowana jest jako metoda podstawowa.
3. omówienia przeprowadzanego z bezpośrednimi wykonawcami badanej pracy lub pracownikami nadzorującymi jej przebieg,
4. fotofilmowania, która jest odmianą metody obserwacji, stosowana głównie przy badaniu procesów realizowanych w bardzo szybkim tempie, p

Zebrane informacje nt. badanego procesu pracy zarejestrujemy wykorzystując następujące metody:

·           opis monograficzny, stosowany bardzo rzadko ze względu na znaczną pracochłonność i małą przejrzystość,

·           kwestionariusze zawierające odpowiednio dobrane zestawy pytań dotyczących rodzaju i sposobów wykonywania określonych prac np. lista kontrolna,

·           karty i wykresy przebiegu, podstawowa najwszechstronniejsza metoda techniki i usprawniania metod pracy,

·           modele /makiety/ płaskie i przestrzenne,

·           schematy i wykresy organizacyjne,

·           arkusze obserwacyjne, techniki mierzenia czasu /arkusze chronometrażowe, fotografii dnia roboczego, obserwacji migawkowych/.

Do najbardziej znanych i najczęściej stosowanych w praktyce kart i wykresów przebiegu zalicza się:

1. kartę przebiegu czynności /KPC/ , która przedstawia chronologicznie wszystkie czynności oraz przerwy w procesie pracy, rozpatrywane z punktu widzenia człowieka - wykonawcy badanego procesu,
2. kartę czynności obu rąk /KCOR/ - odmianę karty przebiegu czynności, stosowaną do zapisywania czynności rąk, a czasem także nóg wykonawcy badanej operacji,
3. kartę przebiegu materiału /KPM/ - przedstawia chronologicznie wszystkie czynności i zdarzenia jakie zachodzą w stosunku ...