WĄGLIK.doc

WĄGLIK  (anthrax)

·         Odzwierzęca choroba zakaźna występująca u ludzi w postaci skórnej i rzadziej płucnej oraz jelitowej.

·         Chorobę wywołuje Gram – dodatnia tlenowa, zarodnikująca laseczka wąglika.

·         Zarodniki wąglika są oporne na czynniki fizyczne, w glebie mogą przetrwać nawet przez kilkanaście lat.

·         Do zakażenia dochodzi przez styczność z chorymi zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego zanieczyszczonego sporami wąglika.

·         Zwykle choroba ma charakter zawodowy – służba weterynaryjna, garbarze.

·         W wielu krajach , również w Polsce, wprowadzono bardzo rygorystyczne przepisy sanitarne, skutecznie zapobiegające przywleczeniu tej choroby.

Obraz kliniczny

·         Droga wtargnięcia drobnoustroju kształtuje odpowiednią postać kliniczną choroby.

·         Wprowadzenie drobnoustroju przez skórę -  skaleczenie prowadzi do rozwoju postaci skórnej, wdychanie kurzu zawierającego laseczki wąglika lub ich zarodniki wywołują postać płucną, a spożycie mięsa zakażonego postać jelitową.

Postać skórna

·         Najczęstsza – może przebiegać jako czarna krosta lub jako obrzęk złośliwy.

·         Po okresie wylęgania mniej niż 7 dni, w miejscu wtargnięcia wąglika pojawia się plamka, następnie grudka przechodząca w pęcherzyk wypełniony płynem surowiczym lub krwistym.

·         Po zdrapaniu lub przyschnięciu wytwarza się charakterystyczny czarny strup, stąd nazwa czarna krosta.

·         Wokół strupa skóra jest zaczerwieniona z wianuszkiem drobnych pęcherzyków.

·         Równocześnie tworzy się twardy i głęboki naciek okolicznych tkanek  - niebolesny.

·         Okoliczne naczynia chłonne mogą być zapalnie zmienione.

·         U części chorych nie dochodzi do wytworzenia czarnej krosty – a tylko do narastającego obrzęku zapalnego okolicznych tkanek – skóra koloru fioletowego – przebieg kliniczny cięższy.

·         W sporadycznych przypadkach postać  skórna może się uogólnić jako ciężka posocznica.

Postać płucna

·         Wysoka gorączka.

·         Kaszel z krwiopluciem.

·         Duszność i sinica.

·         Choroba często kończy się zgonem.

Postać jelitowa

·         Po spożyciu surowego mięsa zakażonych zwierząt.

·         Przetrwalniki dostają się do błony śluzowej i węzłów chłonnych jelit, wywołując zmiany krwotoczne i martwicze.

·         Ciężki przebieg choroby  - bóle brzucha, wymioty, biegunka z  śluzowo – krwistymi stolcami, objawy otrzewnowe, ciężka toksemia.

·         Zgon często po 2 – 3 dniach.

Rokowanie

·         W postaciach skórnych dobre, jelitowych niepewne – śmiertelność 50%, postacie płucne niemal zawsze kończą się zgonem chorego.

Leczenie

·         Penicyliny

·         Ciprobay

Zapobieganie

·         Zwalczanie wąglika u zwierząt.

UWAGA

·         Wąglik jest najczęściej wymieniany i już użyty  w działaniach terrorystycznych, prawdopodobnie najlepiej opracowana broń biologiczna.

·         Rozsiany z powietrza w postaci pyłu wywoła u ludzi postać płucną wąglika, rzadziej inne.

·         Równocześnie pozostanie w glebie, na roślinach stanowi na długo zagrożenie dla zwierząt.

·         Laseczki wąglika występują w postaci wegetatywnej i jako spory – przetrwalniki.

·         Prawdopodobnie są możliwe manipulacje genetyczne na każdej z tych postaci.