Zróżnicowanie kulturowe w przedsiębiorstwie
• Przedsiębiorstwo i różnice kulturowe
• Zróżnicowanie kulturowe i jego wymiary
• Wielokulturowość i jej konsekwencje
• Modele relacji międzykulturowych
• Jednym z efektów globalizacji są konflikty tożsamości ...
• Są one wynikiem rosnącego kontaktu międzykulturowego...
• w wyniku którego dochodzi do ścierania się różnic i odmienności
• Kwestia różnic kulturowych jest mocno doświadczana przez firmy
Przedsiębiorstwo i różnice kulturowe
Firmy doświadczają różnic kulturowych jako:
a) problemu w otoczeniu społecznym,
(dywersyfikacja klienteli)
b) jako wewnętrznego problemu
zarządzania (obcokrajowcy jako
pracownicy zarządzanie różnicami
kulturowymi w firmie)
• Zróżnicowanie kulturowe: wymiary
• Skala zróżnicowania kultur od dawna przyciągała uwagę badaczy i praktyków
• W ślad za tym pojawiły się rozmaite propozycje opisu tego zróżnicowania
• Istota: zidentyfikować WYMIARY różnic, wskazać sposoby ich badania/mierzenia
• Kultura: rozwiązuje pewne podstawowe problemy społeczeństwa
• Alex Inkeles i Daniel Levinson: zestaw czterech uniwersalnych zagadnień, mających znaczenie dla wszystkich społeczeństw i grup w ich ramach:
a) postawa wobec władzy
b) relacja jednostka – społeczeństwo/grupa
c) koncepcja męskości i kobiecości
d) sposoby rozwiązywania konfliktów
• Geert Hofstede: nawiązuje do koncepcji Inkelesa i Levinsona w badaniach nad zależnością kultura narodowa-działanie instytucji
• Wymiary:
a) mały – duży dystans władzy
b) indywidualizm – kolektywizm
c) kobiecość – męskość
d) silne – słabe unikanie niepewności
Richard Gesteland: klasyfikacja wymiarów kultury z perspektywy praktyka
Wyróżnia kultury:
a) „prozadaniowe” i „propartnerskie”
b) hierarchiczne i egalitarne
c) polichroniczne i monochroniczne
d) ekspresyjne i powściągliwe
Prozadaniowe:
• uczestnicy koncentrują się na wykonaniu zadania
• podczas spotkań niemal od razu przechodzi się do pracy nad problemem – zadaniem
• uczestnicy tej kultury niewielką wagę przywiązują do „zachowania twarzy”
• niewiele uwagi poświęca się harmonii w zespole
• możliwe konflikty i krytyka wzajemna
• jasny, precyzyjny sposób wypowiadania się
• Duże znaczenie przywiązuje się do pisemnych kontraktów, reguł prawa
• Przykłady: kraje skandynawskie, niemieckojęzyczne kraje Europy, Stany Zjednoczone, Australia, W. Brytania
Propartnerskie:
• żadne zadanie nie może przysłonić osoby partnera (gościa, przybysza)
• trudno prowadzić interesy/działać bez uprzedniego bliskiego poznania się partnerów
• duże znaczenie przywiązywane jest do harmonii relacji i „zachowania twarzy”
• krytyka bardzo ograniczona
• W przypadku nieporozumień polega się na osobistych stosunkach – nie na pisemnych uzgodnieniach: można obrazić!
• Przykłady: kraje arabskie, latynoskie, południe Europy, niektóre kraje słowiańskie
Hierarchiczne:
• Rozbudowane rytuały i ceremoniały przyjęć, spotkań
• Ceremonialność jest ważnym sposobem okazywania szacunku
• Akcentuje się różnice w statusie społecznym i zawodowym
• Należy zwracać się do siebie w sposób oficjalny – po nazwisku, poprzedzając je tytułem (jeśli jest wskazany na wizytówce)
• Przykłady: większość krajów azjatyckich, europejskich, świat arabski
Egalitarne:
• Ludzie czują się skrępowani, gdy mają do czynienia z podkreślaniem różnic w statusie
• Rytuałów protokolarnych jest niewiele i są proste
• Można zwracać się do siebie po imieniu wkrótce po poznaniu
Przykłady: Stany Zjednoczone, Australia, Dania, Norwegia, Kanada
Polichroniczne:
• punktualność nie jest specjalnie ceniona – nie może zakłócać relacji społecznych
• Harmonogramy i terminy traktuje się w sposób elastyczny
• Spotkania są często przerywane – zaczynają się później i kończą później niż zapowiedziano
• Przykłady: świat arabski, kraje afrykańskie, latynoskie, Azja Pd.Wschodnia
Monochroniczne:
• Panuje kult czasu –time is money
• Harmonogramy są ściśle przestrzegane
• Niepunktualność uważana za wadę charakteru i zapowiedź niesolidności
Przykłady: kraje niemieckojęzyczne, skandynawskie, anglosaskie, Japonia
Ekspresyjne:
• ludzie mówią głośno, przerywają sobie często
• dystans przestrzenny między ludźmi w sytuacjach publicznych – bliski
• intensywne wpatrywanie się w oczy – oznaka szczerości
• wyrazista mimika i gestykulacja
Przykłady: Włochy, Grecja, kraje latynoskie
Powściągliwe:
• Ludzie mówią ciszej, nie przerywają sobie, nie krępuje ich cisza zapadająca w trakcie rozmów
• Dystans przestrzenny – większy
• Oszczędność mimiki i gestów
• Przykłady: kraje skandynawskie, Japonia, Anglia
• Globalizacja sprawia, że zanika charakterystyczna dla poprzedniego czasu izolacja i jednorodność kultur
• W granicach dawniej jednorodnych grup znajdujemy dziś przedstawicieli wielu kultur
• Co dzieje się w warunkach wielokulturowości?
• Wielokulturowość ii jej konsekwencje
• Pojawia się dysonans kulturowy, czyli
... sytuacja, w której ludzi uświadamiają sobie odmienność własnych reakcji kulturowych w tej samej sytuacji (np. sytuacji pracy, nauki, zabawy itp).
Dlaczego tak się dzieje?
• wzory percepcji nie są nigdy obiektywne – zawsze są uwarunkowane kulturowo;
• kultura prowadzi do:
a) zniekształceń percepcji
b) blokowania percepcji
c) tworzenia przedmiotów percepcji
Zniekształcenia percepcji...
• Np.. wszyscy Szkoci są skąpi, Polacy – nieodpowiedzialni, Niemcy – solidni itp.. itd..
• Blokowanie percepcji....
Przykład krakowskiego urzędu pracy
Tworzenie przedmiotów percepcji...
• jeśli ktoś z naszej grupy atakuje osobę z grupy obcej, to i tak jesteśmy przekonani, że przebieg wydarzeń był odwrotny...
• rola autostereotypu grupy własnej
Pozytywne strony zróżnicowania kulturowego...
• wielość interpretacji, wzbogacanie znaczeń wynikające z wielości punktów widzenia, większa otwartość na nowe pomysły,
• wzrost możliwości wyboru na skutek twórczości, elastyczności
Negatywne strony zróżnicowania kulturowego...
• wzrost niepewności wskutek niejednoznaczności sytuacji społecznych
• trudność w uzgadnianiu znaczeń na skutek braku wspólnych kodów interpretacyjnych
• trudność w uzgadnianiu działań
Reguły, do których powinno stosować się zarządzanie w wielokulturowym środowisku...
• bezpieczniej jest zakładać różnice kulturowe niż ich brak
• należy kłaść nacisk na OPIS raczej niż na interpretację tego, co ktoś zrobił, powiedział
• należy starać się interpretować sytuację z punktu widzenia uczestnika innej kultury
• wyjaśnienie sytuacji należy traktować jako prawdopodobne, nie zaś jako pewne
Cztery modele:
• model kulturowej dominacji
• model kulturowego współistnienia
• model kulturowej współpracy
• model kulturowej rywalizacji
model kulturowej dominacji:
ü polega na narzuceniu grupom słabszym wzorów kulturowych obowiązujących w grupie silniejszej (dysponującej władzą)
• wynika z etnocentryzmu, z przypisywania własnej kulturze specjalnej wartości, wyższości
...
purple.candle