Biomechanika stawu kolanowego - wskazówki do terapii (Szapel).pdf
(
167 KB
)
Pobierz
BIOMECHANIKA STAWU KOLANOWEGO
BIOMECHANIKA STAWU KOLANOWEGO
WSKAZÓWKI DLA POSTĘPOWANIA FIZJOTERAPEUTYCZNEGO
Karol Szapel
WIĘZADŁO KRZYŻOWE PRZEDNIE - ACL
kłykieć boczny udowy
(pow. tylno-przyśrodkowa)
Æ
przednia cz. plateau piszczeli
(lekko
bocznie
i do przodu od guzka wyniosłości międzykłykciowej)
Więzadło biegnie od kłykcia udowego
w dół, ku przodowi i przyśrodkowo, skręcając się o 90°
wokół
własnej osi. Jest strukturą
pozatorebkową
, otoczone fałdem błony maziowej, a więc jest
wewnątrzstawowe
, ale
pozamaziówkowe
.
Zbudowane z 3 pęczków włókien:
1.
pęczek przednio - przyśrodkowy
2.
pęczek tylno - boczny
3.
pęczek pośredni
(jest połączeniem obu poprzednich i umożliwia im niezależne napinanie się)
Nachylenie
osi długiej przyczepów
do płaszczyzny strzałkowej
wynosi
ok. 30°
.
Dane metryczne
:
Długość: 35 – 47mm
Szerokość max.: 5 – 11mm
WIĘZADŁO KRZYŻOWE TYLNE – PCL
kłykieć przyśrodkowy udowy
(pow. przyśrodkowa)
Æ
tylna cz. plateau piszczeli
(tylna cz. wyniosłości międzykłykciowej piszczeli)
Więzadło biegnie
ku dołowi i do tyłu
,
krzyżując się z ACL od strony bocznej.
Nachylenie
osi długiej
więzadła
do płaszczyzny poprzecznej
wynosi
ok. 45°
.
Zbudowane jest z
2 pęczków
:
1.
przedni (przednio – boczny)
2.
tylny (tylno – przyśrodkowy)
najnowsze badania wskazuja na istnienie
4 pęczków
:
1.
przedni
2.
centralny
3.
tylno – podłużny
4.
tylno – skośny
Jest
ściśle powiązane z tylnym rogiem łąkotki bocznej
poprzez pęczek łąkotkowo-udowy. Błona
maziowa otacza górna część więzadła i dolną przednią.
Dane metryczne
:
Długość: ok. 38mm
Szerokość: ok. 13mm
Z PCL ściśle związane są
więzadła łąkotkowo-udowe przednie
(AMFL ; Humphrya) i
tylne
(PMFL ;
Wrisberga), które swój początek mają na rogu tylnym łąkotki bocznej, biegną do przodu i do tyłu od PCL i
kończą się na kłykciu przyśrodkowym kości udowej. Ich uszkodzenie często może zaburzyć diagnostykę
uszkodzeń PCL i objawiać się mylnie jako ciało wolne.
1
Biomechanika ACL i PCL
ACL
kontroluje translację dobrzuszną piszczeli (szufladę przednią). W wyproście pozostają napięte, przeprost
może spowodować zetknięcie się pęczków i ich uszkodzenie. Podczas zginania ACL rozlużnia się, przede
wszystkim pęczek tylno-boczny, a pęczek przednio-przyśrodkowy odpowiada za zmianę ruchu toczenia w ruch
ślizgowy.
PCL
kontroluje szufladę tylną piszczeli (translację dogrzbietową). W wyproście pęczek przedni pozostaje
rozluzniony, centralny lekko napięty a pęczki tylne silnie napięte. Pęczek przedni pozostaje w napięciu przy
zgięciu 30 – 90°. Pęczek centralny (najszerszy) pozostaje w napięciu w zakresie 30 – 120°. Tylne pęczki
podczas zginania lekko się rozlużniają aby przy zgięciu 90° znów ich napięcie silnie wzrastało.
Więzadła krzyżowe
są najsilniejszymi stabilizatorami w płaszczyżnie strzałkowej. Podczas ruchów biernych
odpowiadaja za zmianę ruchu toczenia w ruch slizgowy, a podczas dynamicznej pracy redukują translacje
piszczeli wywołane siłą ścinającą mięśni prostowników i zginaczy kolana.
Ruch prostowania w OKC (otwarty łańcuch kinematyczny) stopniowo obciąża ACL od kąta 40° aż do
wyprostu. Przy zginaniu w OKC PCL gwałtownie się napręża powyżej 30° i osiąga maksimum w około 90°.
Uważa się, że najoptymalniejszym kątem rozlużnienia obu więzadeł jednocześnie jest kąt ok. 22° zgięcia.
Rotacja zewnętrzna piszczeli powoduje rozlużnienie ACL i lekkie obciążenie PCL. Rotacja wewnętrzna jest
kontrolowana przez więzadła krzyżowe, głównie przez ACL który pozostaje napięty w całym zakresie tego
ruchu.
CKC (zamknięty łańcuch kinematyczny) powoduje redukcję sił ścinających w stawie poprzez kokontrakcję
mięśni prostowników i zginaczy (stabilizację dynamiczną) oraz kompresję stawu piszczelowo-udowego.
Z tego wynika, że ćwczenia CKC zdecydowanie mniej obciążają więzadła krzyżowe, o czym należy pamiętać
przy rehabilitacji po urazach i rekonstrukcjach ACL i/lub PCL.
Przez wiele lat ACL i PCL traktowano jako oddzielne struktury anatomiczne i biomechaniczne, lecz najnowsze
badania wskazuja na obecność
pęczka międzykrzyżowego
, który posiada unaczynienie i często własne
unerwienie. Odkrycie to bardzo zmienia obraz biomechaniczny więzadeł krzyżowych głównie ze względu na
znaczenie sensomotoryczne.
Artrometryka stawu kolanowego
Staw kolanowy jest zmodyfikowanym stawem zawisowym gdyż jego oś obrotu zmienia położenie w zależności
od ustawienia. Staw podzielony jest na 2 piętra – piętro górne - staw udowo-łąkotkowy (zgięcie-wyprost) i
piętro dolne – staw piszczelowo-łąkotkowy (ruchy rotacji wewnętrznej-zewnętrznej).
Staw kolanowy ma 6 stopni swobody we wszystkich płaszczyznach – w 3 płaszczyznach dla ruchów
rotacyjnych (obrót wokół osi) i w 3 dla ruchów translatorycznych (przesunięcie wzdłuż osi).
W płaszczyżnie strzałkowej zachodzi zginanie-prostowanie ; w płaszczyżnie czołowej zachodzi odwodzenie i
przywodzenie goleni (koślawienie i szpotawienie) ; w płaszczyżnie poprzecznej zachodzą rotacja wewnętrzna i
zewnętrzna goleni.
Czynne ruchy (pod kontrola mięśni) to zginanie-prostowanie i rotacje goleni. Koślawienie i szpotawienie są
ruchami „biernymi” (bez świadomej kontroli mięśni) i zachodzą w pozycjach zgięcia kolana i połączone są
zawsze z rotacją podudzia. Odwiedzenie skorelowane jest z rotacją zewnętrzną, a przywiedzenie z rotacją
wewnętrzną.
Ruchy translatoryczne zachodzą w każdej płaszczyżnie i nie są świadomie kontrolowane mięśniowo, z
wyjątkiem translacji dobrzusznej i dogrzbietowej piszczeli poprzez izometryczne napięcie prostowników lub
zginaczy kolana w odpowiednim ustawieniu stawu w OKC. Translacje są bardzo potrzebnymi ruchami stawu,
gdyż dają pewien zapas „swobody” oraz są niezbędne dla pełnej ruchomości stawu. Translację wykorzystuje
się w badaniu i terapii stawu.
Ruch zgięcie-wyprost zachodzi w płaszczyżnie strzałkowej.
Czynny wyprost
może wynosić
5 – 10°
(często określano jako przeprost). Ruch
zgięcia
zależy od
ustawienia biodra i tak przy
zgiętym biodrze
wynosi
czynnie 140°
,
biernie 160°
. Przy
pośrednim
ustawieniu biodra
zgięcie czynne
wynosi ok.
120°
.
Ruch rotacja wewnętrzna – zewnętrzna piszczeli zachodzi w płaszczyznie poprzecznej.
Ruch odwiedzenie-przywiedzenie piszczeli zachodzi w płaszczyżnie czołowej
2
Plik z chomika:
slawini
Inne pliki z tego folderu:
patobiom kręgosłupa.doc
(37 KB)
patobiom chodu.doc
(59 KB)
CHÓD PRAWIDŁOWY(1).doc
(62 KB)
CHOD.doc
(435 KB)
cwiczenia,wskazania,przeciwwskazania,metodyka,nauka chodu.doc
(265 KB)
Inne foldery tego chomika:
_ ARTYKUŁY, KSIĄŻKI, NAUKA
BIOFIZYKA
ENGLISH
FIZYKOTERAPIA
ORTOPEDIA
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin