Pawlaczyk Magdalena UKW w Bydgoszczy I rok BHP, grupa B
1. Charakterystyka 10 struktur metali na poziomie badań makroskopowych.
Rys. 4. Zażużlenie w odlewie żeliwnym. Pow 2x [1]
Rys. 5. Wielkość, kształt i rozmieszczenie kryształów na przekroju poprzecznym odlewu (gąski) aluminiowej. traw. Wodnym roztworem kwasu fluorowodorowego. Pow. 1x [1]
Rys. 6. Odkuty zacisk autoklawu. Widoczna włóknistość materiału. Traw. na gorąco odczynnikiem 45% HCl + 10% HNO3 + 45% H2O. Pow. 1,5x [1]
Rys. 8. Spawane złącze doczołowe płaskie z podpawaniem. Widoczna gruboziarnista kierunkowa budowa zewnętrznych warstw spoiny. Z lewej od dołu widoczne rozlane lica spoiny popdawanej. Traw. na gorąco odczynnikiem 45% HCl + 10% HNO3 + 45% H2O. Pow. 2,5x [1]
Rys. 9. Spawane złącze kątowe doczołowe jednostronne, trawione na gorąco odczynnikiem 45% HCl + 10% HNO3 + 45% H2O. Widoczny zarys spoiny i włóknista budowa materiału rodzimego. Pow. 2x [1]
Rys. 10. Złącze spawane jak na rys. 9. Widoczna gruboziarnista ukierunkowana budowa ściegów spoiny, a zwłaszcza ściegu zewnętrznego. Wyraźnie zaznaczone strefy przegrzania. W grani spoiny brak przetopu. Traw. 20% alkoholowym roztworem HNO3. Pow. 1,75x [1]
Fot.3.8. 0,03× bez trawienia. Przekrój 5-tonowego wlewka stali nieuspokojonej: a) - przekrój podłużny, b - przekroje poprzeczne w 1/4, 1/2 i 3/4 wysokości wlewka, c - odbitki Baumana z przekrojów poprzecznych, d - odbitka Baumana z przekroju podłużnego. Na odbitce Baumana zaciemnienia przedstawiają miejsca bogate w siarkę [3]
Fot 3.9. l,5× odc. Oberhorffera. Miejsca o Fot 3.10. 0,3× odcz. Jacewicza
różnej zawartości fosforu we wlewku Podłużny przekrój kutego haka
staliwnym ujawnione za pomocą odczynnika stalowego: struktura włóknista,
Oberhorffera. Widoczna jest struktura odlewu: otwór uzyskany przez przebijanie
strefa ziarn zamrożonych (równoległe pasma na gorąco [3]
przy brzegu), strefa kryształów słupkowych
i w prawym, dolnym rogu, strefa kryształów
równoosiowych [3]
Fot.3.11. 4× odcz. Adlera. Struktura złącza spawanego; wyraźnie uwidaczniają się: strefa spoiny, strefa wpływu ciepła (zaciemniona), materiał rodzimy; spoina wielowarstwowa [3]
Fot. 3.12. 80× bez trawienia. Wtrącenia niemetaliczne w stali zwykłej jakości. Strzałką zaznaczono wtrącenia siarczków [3]
Rys. 21. Tlenkowe wtrącenia globularne. Nietrawione. Pow. 500x [1]
Rys. 22. Wielofazowe wtrącenie krzemianowe. Nietrawione. Pow. 500x [1]
Rys. 23. Wtrącenie siarczkowe różnej wielkości oraz drobne wtrącenia azotków tytanu. Nietrawione. Pow. 500x [1]
Rys. 24. Wielofazowe wtrącenie siarczkowo-tlenkowe. Nietrawione. Pow. 500x [1]
Rys 25.Wtrącenie azotku tytanu (z lewej) i siarczkowo-tlenkowe (z prawej).Nietrawione. Pow. 500x [1]
Rys. 64. Makrostruktura fragmentu koła zębatego poddanego hartowaniu powierzchniowemu. Traw. 5% alkoholowym roztworem HNO3. Pow. 5x [1]
Rys. 167. Wielkość ziarna próbek aluminium po rekrystalizacji w stałej temperaturze 620°C, w zależności od uprzedniego stopnia zgniotu o wielkości 0, 3, 6, 9, 12 i 15%. Zgniot krytyczny wynosi ok. 3% [1]
Fot. 3.1. a) Złom zmęczeniowy walca oporowego walcarki kwarto; 0,2 X [8]
Fot. 3.1. b) Złom zmęczeniowy przebijaka ze stali WWN1, powstały podczas pracy narzędzia w podwyższonej temperaturze; 2 X [8]
Fot. 3.8. Przełom ciągliwy o charakterystycznej budowie łuskowej. Stal 26H2MF, 1000°C/powietrze + odpuszczanie 650°C/5 H; replika węglowa, 10000 X [8]
Fot. 3.9. Przełom transkrystaliczny kruchy z zaznaczonymi granicami ziarn. Widoczne charakterystyczne uskoki płaszczyzn łupliwości o przebiegu równoległym. Stal 26H2MF, 1000°C/piec; replika węglowa, 12000 X [8]
Fot. 3.10. Przełom międzykrystaliczny korozyjny z zaznaczoną granicą ziarn, nie wykazującą objawów uszkodzenia korozyjnego. Żelazo armco poddane korozji naprężeniowej w NH4NO3; replika węglowa, 10000 X [8]
Fot. 3.15. Wydzielenia fazy Fe2W w austenicie. Stal austenityczna żarowytrzymała Cr-Ni-W-Ti po przesyceniu, zgniocie i starzeniu; cienka folia, 40 000 X [8]
Fot. 3.16. Przełom międzykrystaliczny korozyjny. Wyraźne „wypadanie ziarn”. Żelazo armco poddane korozji naprężeniowej w NH4NO3; obserwacja bezpośrednia na mikroskopie skaningowym, 100 X [8]
Fot. 3.17. Przełom transkrystaliczny kruchy. Uskoki ukierunkowane w ziarnach ferrytu. Żelazo armco poddane korozji naprężeniowej w NH4NO3; obserwacja bezpośrednia na mikroskopie skaningowym, 100 X [8]
2. Czynniki do trawienia struktur metali.
Lp.
Odczynniki
Skład
Uwagi
1.
Alkoholowy roztwórkwasu azotowego
1 ÷5ml stężonego kwasu azotowego100ml alkoholu etylowego
Ujawnia granice ziarn, Zastosowanie uniwersalne do stali i żeliwa
2.
Pikrynian sodowy
25g wodorotlenku sodowego
2g kwasu pikrynowego krystalicznego 75ml wody destylowanej
Ferryt pozostaje jasny, cementyt ciemnieje;trawi się przy ok. 60°
3.
Nadsiarczan amonu
a) 10g nadsiarczanu amonu
100ml wody destylowanej lubb) 2cz.15% roztworu wodnego nadsiarczanu amonu
2cz.50% roztworu wodnego kwasu solnego stężonego
1cz. stężonego roztworu alkoholowego ortonitrofenolu
Przy dłuższym trawieniu zabarwia różnie powierzchnię ziarn, a nawet powoduje powstanie figur trawienia. Stosowany do stali miękkich austenitycznych i do stopów miedzi
4.
Woda królewska
450ml wody destylowanej
450ml kwasu solnego
450ml kwasu azotowego
Trawienie na gorąco przy 60 ÷ 70°C dla trudno trawiących się stali stopowych
5.
Woda królewska z gliceryną
3cz.gliceryny
2cz. kwasu solnego
4cz. Kwasu azotowego
3. Budowa mikroskopu metalograficznego:
Schemat optyczny mikroskopu metalograficznego:
L-źródło światła, K- kondensor,
PA-przesłona aperturowa, S1 i S2-pomocnicze soczewki oświetlacza,
P- przesłona pola widzenia, PP- płytka płasko równoległa,
Ob-obiektyw, Ok-okular,
Pr- pryzmat, Z-badana próbka
4. Charakterystyka wad ujawnianych w badaniach makroskopowych:
a) pęknięcia
Stale narzędziowe
Fot.11.1 400× Nital. Stal narzędziowa węglowa gat. N10E zahartowana z temperatury 760°C w wodzie: ciemny drobnoiglasty martenzyt z jasnymi drobnymi kulkami cementytu wtórnego. Pęknięcie hartownicze
Stale nierdzewne
Fot 3.15. 150× HNO3-HF. Pęknięcia korozji naprężeniowej w stali gatunku 08H18N10T
b) zawalcowania
Fot. 7.1. Drobnoziarnista struktura ferrytyczno-perlityczna stali 18G2VN po regularnym walcowaniu; nital,100 X
c)jamy skurczowe- powstaje w odlewie w zakresie jego krzepnięcia. Jest rezultatem zmniejszania się objętości ciekłego metalu i braku możliwości uzupełnienia jego niedoboru.
d) pęcherze podskórne (często powstające np. w odlewach)
e) wtrącenia niemetaliczne
Fot. 13.2. 100× FeCl3-HCl. Mosiądz CuZn30 wyżarzony ujednorodniająco po odlaniu: ziarna roztworu α ο różnym stopniu zaciemnienia. Ciemne punkty – wtrącenia niemetaliczne i ślady segregacji dendrytycznej
Fot. 3.12. 80× bez trawienia. Wtrącenia niemetaliczne w stali zwykłej jakości. Strzałką zaznaczono wtrącenia siarczków
f)Zażużlenie
Rys. 4. Zażużlenie w odlewie żeliwnym.
g) innego typu nieciągłości materiału, których obecność ma negatywny wpływ na jego wytrzymałość i właściwości mechaniczne.
Tego typu badania pozwalają także na ogólną ocenę i oględziny wielu innych parametrów materiału, np.:
– zanieczyszczenia siarką lub fosforem,
– wielkość ziarna,
– głębokość zahartowania,
– pasmowość,
– włóknistość lub kierunkowość struktury,
– charakter pękania (np. międzykrystaliczny lub zmęczeniowy)
ukw12bhp15