ERGONOMIA – określa relacje kształtujące się między człowiekiem i jego pracą zawodową, wyposażeniem technicznym i otoczeniem w najszerszym tego słowa znaczeniu, włączając w to sytuacje związane z pracą, zabawą, rekreacją i podróżą.
Bada funkcjonalne możliwości i właściwości człowieka w procesach pracy i stwarza takie warunki, metody i organizacje pracy, które czynią pracę człowieka najbardziej wydajną, a jednocześnie przyczyniają się do jego duchowego i fizycznego rozwoju, zapewniają mu bezpieczeństwo i wygodę, chroniąc jego zdrowie i zdolność do pracy.
W jej skład wchodzą:
1. Antropologia
2. Fizjologia
3. Psychologia
4. Biomechanika
5. Higiena
6. Medycyna
7. Pedagogika
8. Socjologia
9. Nauki techniczne
Kierunki:
1. ergonomia korekcyjna – zajmuje się badaniem i dostosowaniem istniejącej już techniki i stanowisk pracy do człowieka, ze względu na jego właściwości anatomiczne, fizjologiczne i psychiczne.
2. ergonomia koncepcyjna – przedmiotem jej badań jest właściwe tworzenie projektowanych wyrobów i dostosowanie ich możliwości przyszłych użytkowników.
Działy:
1. ergonomia branżowa- powszechnie wykorzystuje się charakterystyki antropometryczne określonych populacji. Zadaniem jest optymalizacja określonych środowisk pracy i miejsc, z których masowo korzystają anonimowi użytkownicy.
2. ergonomia wyrobów codziennego użytku- produkty codziennego użytku muszą spełniać wymogi funkcjonalne. Ergonomia jest wykorzystywana do wzornictwa przemysłowego.
3. ergonomia warunków pracy – powiązana ściśle z BHP
4. ergonomia osób starszych i osób o ograniczonej sprawności fizycznej- uwzględnienie formy oraz stopnia nasilenia niepełnosprawności
Ergonomia oparta jest na:
- znajomości człowieka,
- stwarzaniu przyjaznego środowiska pracy,
- projektowaniu właściwego środowiska pracy.
Korzyści ergonomii:
- zwiększenie wydajności pracy,
- zmniejszenie liczby pomyłek pracowników,
- zmniejszenie liczby braków,
- obniżenie kosztów związanych z brakami oraz reklamacją produktów wadliwych,
- lepsze wykorzystanie czasu pracy,
- zwiększenie bezpieczeństwa pracy,
- obniżenie ryzyka zawodowego na określonym stanowisku,
- obniżenie absencji chorobowej pracownika,
- zmniejszenie kosztów pracy związanych z wysiłkiem fizycznym człowieka.
Pozycja ciała podczas pracy:
- wszystkie pozycje oprócz leżenia są uznawane za pozycje w równowadze chwiejnej. Utrzymanie tych pozycji wymaga takiego napięcia mięśni, które przeciwdziała przesunięciu punktu ciężkości poza obręb płaszczyzny podparcia.
- W czasie pracy i odpoczynku przyjmowane są pozycje aktywne i pasywne
- Niektóre wykonywane zawody charakteryzują się wymuszonymi pozycjami np. prace polowe, stanie z pochylonym tułowiem.
- Wydatek energetyczny uzależniony jest od
Dobre siedzisko:
- powinno posiadać wygodne i ruchome w poziomie i pionie siedzisko z regulacją wysokości i podparcia stosownie do wzrostu,
- powierzchnia płyty siedziska powinna być odbiciem kształtu ud z zaokrąglonym przodem,
- stopy całą swoją powierzchnią powinny się oprzeć na podłożu.
Stanowisko pracy a jego uciążliwości:
- stanowisko pracy wg. stopnia jego uciążliwości klasyfikuje się po końcowej ocenie wysiłku fizycznego biorąc pod uwagę czynniki szkodliwe środowiska pracy:
*czynniki fizyczne,
*chemiczne,
*biologiczne,
*wynikające z wadliwej organizacji pracy lub środowiska roboczego.
WYSOKOŚCI, DŁUGOŚCI itp… (dla inwalidów):
*najwyższa półka – 140cm
*głębokość półki – 30cm
*najniższa półka – 30cm
*płaszczyzna robocza – 78-80cm
*włącznik – 90-100cm
*minimalna szerokość korytarza na 2 wózki – 164cm (przy takiej szerokości jest możliwy obrót wózka o 360 stopni)
*przy używaniu balkoników do chodzenia powierzchnia poruszania się wynosi 120cm na 120cm
* dla osób chodzących o kulach – 90cm
*dla osób chodzących o 3 lub 4 podparciach – 100-120cm
*dla osób chodzących o lasce – 90cm
* schody i progi powinny być zastąpione pochyleniami z maksymalnym spadem wynoszącym 6 stopni
*podłogi o nawierzchni eliminującej poślizg
*wycieraczki w zagłębieniach równych z podłogą
*poręcze na wysokości 70-75cm
*informacje zawieszane na wysokości 130-150cm
*pulpity, umywalki na wys. 87-90cm a ich wysunięcie od ściany na 50cm
*minimalna szerokość drzwi – 80cm
- zmiany przeciążeniowe
do czynników odpowiedzialnych za rozwój zmian przeciążeniowych u terapeutów zalicza się:
- najczęściej popełniane błędy podczas pracy
- niewłaściwa pozycja robocza
Jest to pozycja niedostosowana do rodzaju wykonywanej pracy. Dochodzi do niej w wyniku:
- braku doświadczenia (niewiedzy) ze strony fizjoterapeuty
- wymuszenia pozycji ciała terapeuty przez zastosowanie danego rodzaju terapii
- Błędne nawyki ruchowe
Dochodzi do nich w wyniku niewłaściwego opanowania techniki podstawowych ćwiczeń przez początkujących terapeutów lub wykonywanie technik specjalnych bez uprawnień
- Wskazówki praktyczne mające na celu ułatwienie pracy
pietrucha.e