k6 ogniwo IV-V(2).doc

elastyczna teoria ogniw procesu kształcenia CD

IV.   ogniwo – poznawanie prawidłowości i systematyzowanie wiedzy - utrwalanie wiadomości uczniów

tworzenie:

- prawidłowości pierwotnego rzędu

- prawidłowości wyższego rzędu

fazy tworzenia:

- uogólnianie

- różnicowanie

- formułowanie prawidłowości

- posługiwanie się nimi w nowych sytuacjach

- włączanie ich do systemu wiedzy

utrwalanie z punktu widzenia pedagogicznego – polega na czynnościach nauczyciela i ucznia zmierzających do utrwalenia wiedzy i umiejętności przez ucznia, aby wiadomości były stałe, głębsze, usystematyzowane;

utrwalanie z punktu widzenia fizjologicznego – zapobieganie wygasaniu wiadomości, powtarzanie przy jednoczesnym wzmacnianiu;

·         istota ogniwa – przyswojenie przez uczniów wiadomości usystematyzowanych, gruntowych, trwałych i zarazem operatywnych;

·         sposoby realizacji (utrwalania):

- aktywne: logiczne systematyzowanie wiedzy; ćwiczenie; klasyfikowanie; rozwiązywanie zadań; odpytywanie (N <-> U);

- bierne: przypominanie; powtarzanie; uczenie się na pamięć;

·         błędy nauczycieli

- sprowadzanie ogniwa do memoryzacji;

- powtarzanie mechaniczne w kolejności podawania materiału;

- brak nastawienia uczniów na trwałe zapamiętanie;

- brak systematycznej kontroli wyników nauczania;

- utrwalanie błędnych skojarzeń;

- utrwalanie materiału niezrozumiałego dla uczniów;

- pomijanie w procesie utrwalania najważniejszych faktów i uogólnień;

- przystąpienie do utrwalania wiadomości, gdy uczniowie nie pamiętają już przerobionego materiału;

- nadużywanie pogadanki jako sposobu utrwalenia, przy pominięciu samodzielnej pracy uczniów i stosowania wiadomości w praktyce;

·         trudności uczniów

V.     ogniwo – przechodzenie od teorii do praktyki – kształtowanie umiejętności, nawyków i przyzwyczajeń;

wiadomości -> reguły -> ćwiczenia -> umiejętności -> ćwiczenia -> nawyki i przyzwyczajenia

umiejętność – sprawności w posługiwaniu się właściwymi regułami przy wykonywaniu jakichś zadań

ćwiczenie – zwiększenie stopnia (doskonalenie) sprawności w operowaniu wiadomościami, przekształcanie ich w reguły postępowania, a następnie w nawyki;

nawyk – doskonale wyćwiczona umiejętność

·         istota ogniwa

kształtowanie umiejętności, nawyków, przyzwyczajeń;

·         sposoby realizacji:

fazy nabywania umiejętności:

1) uświadomienie sobie przez uczniów nazwy, naukowych podstaw i znaczenia danej umiejętności;

2) sformułowanie na podstawie znanych uczniom wiadomości jednej lub więcej reguł działania;

3) pokaz wzoru danej czynności;

4) pierwsze samodzielne czynności uczniów;

5) systematyczne i samodzielne ćwiczenia;

·         błędy nauczycieli

- pomijanie jednego lub kilku etapów procesu kształtowania umiejętności i nawyków;

- niewłaściwa pod względem dydaktycznym realizacja poszczególnych etapów;

- całkowite zrezygnowanie z kształtowania umiejętności i nawyków na lekcji wskutek „braku czasu” lub niedoceniania roli tego procesu;

·         trudności uczniów

2

http://members.lycos.co.uk/nonameuwb/