Przed przej�ciem do kolejnej cz�ci praktycznej po�wi�conej wskaz�wkom dotycz�cym sk�adania melodii/improwizacji przyjrzymy si� relacjom mi�dzy skalami pentatonicznymi i modalnymi. Poznali�my dotychczas pi�� najcz�ciej u�ywanych tzw. "superpozycji pentatonicznych" (Pentatonik� mo�na ogrywa� na inne sposoby, ale lepiej teraz nie miesza� :) Poni�ej przypomn� schematy pentatoniki i zaznacze prymy pentatoniki durowej (D) i mollowej (M). Schematy s� przedstawione w oderwaniu od gryfu, czyli ich tonacja zale�y od tego jaki d�wi�k jest w miejscu prymy. E|---|-M-|---|---|-D-|---|---|---| B|---|-O-|---|---|-O-|---|---|---| G|---|-D-|---|-O-|---|---|---|---| D|---|-O-|---|-M-|---|---|---|---| A|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-M-|---|---|-D-|---|---|---| E|---|-D-|---|-O-|---|---|---|---| B|---|-O-|---|-M-|---|---|---|---| G|-O-|---|-O-|---|---|---|---|---| D|-M-|---|---|-D-|---|---|---|---| A|-O-|---|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-D-|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| B|---|-M-|---|---|-D-|---|---|---| G|-O-|---|---|-O-|---|---|---|---| D|---|-D-|---|-O-|---|---|---|---| A|---|-O-|---|-M-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|---|-O-|---|---|---| B|---|---|-D-|---|-O-|---|---|---| G|---|-O-|---|-M-|---|---|---|---| D|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| A|---|-M-|---|---|-D-|---|---|---| E|---|-O-|---|---|-O-|---|---|---| E|---|-O-|---|-M-|---|---|---|---| B|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| G|-M-|---|---|-D-|---|---|---|---| D|-O-|---|---|-O-|---|---|---|---| A|---|-D-|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|-M-|---|---|---|---| Ka�da pozycja jest kontynuacj� poprzedniej i zawiera d�wi�ki wsp�lne. Najwa�niejsze jest zapami�ta� wizualnie wszystkie pozycje (umie� sobie wyobrazi� uk�ad d�wi�k�w na gryfie w danej pozycji) i miejsca prym dla obu skal. G��wnym celem jest osi�gni�cie takiej p�ynno�ci, �e przy chwyceniu dowolnego d�wi�ku na gryfie b�dziemy w stanie od niego odtworzyc pentatonike molow� lub durow�. Og�lnie wizualne opanowywanie gryfu jest przydatne i nie wymaga szczeg�lnych warunk�w. Mo�na sobie wizualizowac pozycje i d�wi�ki w ��ku przed snem, w autobusie w drodze do szko�y/uczelni, na spacerze itp... Pentatonika jest uwa�ana za skal� najprostsza i u�ywan� tylko do zaznajomienia si� z poj�ciem skal. Zazwyczaj zaleca si�, �eby poszerza� swoje horyzonty o skale modalne itp... Wtedy pojawia sie problem, bo nadmiar d�wi�k�w mo�e by� przyt�aczaj�cy. Z pomoc� przychodz� pentatoniki. Popatrzmy dlaczego: Pentatonika A-moll: A C D E G Skala A-eolska: A B C D E F G Skala A-frygijska: A Bb C D E F G Skala A-dorycka: A B C D E F# G Okazuje si�, �e podstawowe skale modalne o charakterze molowym zawieraj� w sobie pentatonike. Z innej strony mo�na powiedzie�, �e uzupe�niaj�c pentatonike o dodatkowe d�wi�ki uzyskujemy r�ne skale. Ostateczny wniosek jest taki, �e mo�emy u�ywa� pentatoniki, kt�ra doskonale mamy opanowan� do wprowadzania szerszych skal! Do tego w�a�nie jest potrzebna wizualizacja. Dzi�ki niej widzimy pentatoniki + dwa d�wi�ki i mo�emy szybciej stosowa� skale ni� jakby�my mieli my�le�o nich jako 7stopniowych skalach. To jest podej�cie czysto praktyczne. O - d�wi�ki pentatoniki X - d�wi�ki dodane Pentatonika molowa E|---|-O-|---|---|-O-|---|---|---| B|---|-O-|---|---|-O-|---|---|---| G|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| D|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| A|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|---|-O-|---|---|---| Skala eolska E|---|-O-|---|-X-|-O-|---|---|---| B|---|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---| G|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| D|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| A|---|-O-|---|-O-|-X-|---|---|---| E|---|-O-|---|-X-|-O-|---|---|---| Skala dorycka E|---|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---| B|---|-O-|---|-X-|-O-|---|---|---| G|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| D|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| A|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|-X-|-O-|---|---|---| Skala frygijska E|---|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---| B|---|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---| G|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| D|---|-O-|---|-O-|-X-|---|---|---| A|---|-O-|---|-O-|-X-|---|---|---| E|---|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---| Tak samo w pentatonice durowej mo�emy odnale�c skal� jo�sk�, lidyjsk� i miksolidyjsk� :) Pentatonika durowa E|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| B|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| G|-O-|---|-O-|---|---|---|---|---| D|-O-|---|---|-O-|---|---|---|---| A|-O-|---|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| Skala jo�ska E|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| B|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| G|-O-|---|-O-|-X-|---|---|---|---| D|-O-|---|-X-|-O-|---|---|---|---| A|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---|---| E|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| Skala lidyjska E|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| B|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| G|-O-|---|-O-|---|---|---|---|---| D|-O-|---|-X-|-O-|---|---|---|---| A|-O-|---|-X-|-O-|---|---|---|---| E|-X-|-O-|---|-O-|---|---|---|---| Skala miksolidyjska E|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| B|---|-O-|---|-O-|-X-|---|---|---| G|-O-|---|-O-|-X-|---|---|---|---| D|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---|---| A|-O-|-X-|---|-O-|---|---|---|---| E|---|-O-|---|-O-|---|---|---|---| W ten spos�b zamiast uczy� si� skal modalnych od "zera" wykorzystali�my ju� zdobyt� wiedz� i pozycje pentatoniczne na gryfie :) Na zadanie domowe spr�bujcie znale�� skale modalne w pozosta�ych superpozycjach i do tego opracowac skal� lokryck� :)
highwolf