Systemy alarmowe-podstawowe zasady.pdf

N O T A T N I K P R A K T Y K A

Podstawowe zasady montowania

urz¹dzeñ i projektowania systemów

alarmowych w³amaniowych

i napadowych

Koñczymy cykl artyku³ów

powiêconych omówieniu

podstawowych zasad doboru

elementów systemów alarmowych

przyk³adowym projektem

zabezpieczenia typowego mieszkania

w bloku.

Nieco miejsca powiêcilimy tak¿e

na przypomnienie zasady dzia³ania

czujek stosowanych w systemach

alarmowych, co pozwoli na

optymalne dobranie ich parametrów

do wymagañ otoczenia, w jakim

system bêdzie instalowany.

Aby poprawnie zaprojektowaæ,

a nastêpnie wykonaæ system alarmo-

wy, który bêdzie skutecznie wykry-

wa³ wtargniêcie intruza do strefy

chronionej i jednoczenie nie bêdzie

powodowa³ fa³szywych alarmów, na-

le¿y znaæ prawid³owe zasady stoso-

wania czujek alarmowych. Jedn¹

z najczêstszych przyczyn powoduj¹-

cych fa³szywe alarmy jest niepra-

wid³owy dobór i umiejscowienie czu-

jek.

Poza tym nieprawid³owy wybór

miejsca zainstalowania czujki, mo¿e

spowodowaæ wielokrotne zmniejsze-

nie skutecznoci, a w drastycznej sy-

tuacji wrêcz uniemo¿liwienie wykry-

wania intruza przez czujkê.

Oto podstawowe, ogólne zasady

obowi¹zuj¹ce przy monta¿u urz¹-

dzeñ systemów alarmowych:

- sposób monta¿u i warunki otocze-

nia w których ma ono pracowaæ

musz¹ byæ zgodne z zaleceniami

producenta;

- w czujkach posiadaj¹cych regula-

cjê czu³oci, powinna byæ ona

ustawiona na zapewniaj¹ce spe³-

nienie kryteriów wykrywania mi-

nimum;

- miejsce monta¿u powinno byæ tak

wybrane aby dostêp osób niepo-

wo³anych by³ mo¿liwie najbardziej

ograniczony;

- przewody instalacji alarmowej po-

winny byæ mo¿liwie najdalej od-

dalone od przewodów energetycz-

nych, telefonicznych i sieci kom-

puterowych;

- przekrój przewodów powinien byæ

dobierany w zale¿noci od pr¹dów

jakie maj¹ przewodziæ, tak aby

zapewniæ minimalne spadki napiê-

cia;

- po³¹czenia elektryczne instalacji

powinny mieæ minimaln¹ rezys-

tancjê styku i jak najwiêksz¹ re-

zystancjê izolacji.

Niestety znajomoæ powy¿szych

zasad nie wystarczy nam do tego,

aby zaprojektowaæ poprawny system.

Dlatego musimy zapoznaæ siê ze

szczegó³owo z zasadami dzia³ania

i wynikaj¹cymi z nich zasadami sto-

sowania tych czujek, które s¹ naj-

bardziej popularne i mog¹ stwarzaæ

najwiêksze problemy przy instalacji.

Czujki mikrofalowe

Czujki mikrofalowe dzia³aj¹ na

zasadzie efektu Dopplera. Emituj¹

one impulsowo w otaczaj¹c¹ prze-

strzeñ promieniowanie mikrofalowe

o czêstotliwoci ok. 10,5 GHz. Syg-

na³ alarmowy wytwarzany jest

w czujce po wykryciu zmiany

w czêstotliwoci odebranych fal, od-

bitych od poruszaj¹cego siê obiektu.

W zwi¹zku z tym, ¿e czujki mikro-

falowe wykorzystuj¹ efekt Dopplera,

reaguj¹ one najlepiej na ruch intruza

w kierunku do lub od czujki. Bior¹c

to pod uwagê, nale¿y tak dobieraæ

miejsce monta¿u czujki, aby najbar-

dziej prawdopodobny kierunek ru-

chu intruza by³ w kierunku do lub

od czujki. Ze wzglêdu na sw¹ istotê

promieniowanie mikrofalowe nie re-

aguje na ruchy powietrza, ale nie-

stety ma zdolnoæ do przenikania

przez niemetalowe przedmioty, np.

ciany, czy okna obszaru chronione-

go. Zatem czujki mikrofalowe s¹

ca³kowicie odporne na przeci¹gi,

oraz wszelkie zak³ócenia termiczne

i dzia³aj¹ poprawnie bez wzglêdu na

warunki atmosferyczne. Mog¹ za to

wykrywaæ ruch obiektów poza pla-

nowanym obszarem chronionym, co

z kolei mo¿e byæ przyczyn¹ fa³szy-

wych alarmów. Poza tym istnieje

jeszcze jedna niezbyt dobra w³aci-

woæ czujek mikrofalowych, a mia-

nowicie ich zasiêg skutecznego wy-

krywania ruchu cz³owieka wynosi

w zale¿noci od typu czujki od

kilku do kilkudziesiêciu metrów, ale

ruch du¿ego metalowego obiektu np.

samochodu ciê¿arowego bêdzie wy-

krywany bez trudu nawet z odleg-

³oci wielu setek metrów. Wada ta

stanowi powa¿ne ograniczenie w sto-

sowaniu czujek mikrofalowych.

Instaluj¹c je nale¿y szczególn¹

uwagê zwróciæ na to, aby:

- czujki te nie patrzy³y bezpored-

nio na cienkie niemetalowe po-

wierzchnie ograniczaj¹ce obszar

chroniony np. na okna, lub drew-

niane drzwi, w szczególnoci wte-

Elektronika Praktyczna 1/97

P R O J E K T Y

N O T A T N I K P R A K T Y K A

dy gdy wychodz¹ one bezpored-

nio na poblisk¹ ulicê;

- fa³szywe alarmy mo¿e równie¿

powodowaæ sp³ywaj¹ca w plastiko-

wych rurach woda, nawet zainsta-

lowanych w cianie;

- nie mo¿na instalowaæ czujek mik-

rofalowych naprzeciw du¿ych me-

talowych powierzchni, poniewa¿

powoduj¹ one odbijanie mikrofal,

a co za tym idzie trudn¹ do

okrelenia zmianê kszta³tu charak-

terystyki czujki i wykrywanie ru-

chu w poza obszarem chronionym.

alarmy. Je¿eli nie jest mo¿liwe inne

umiejscowienie czujki, to odleg³oæ

czujki od grzejnika powinna wy-

nosiæ przynajmniej 1,5 m;

- nie powinno siê montowaæ czujek

w pomieszczeniach z nieszczelny-

mi oknami lub drzwiami, gdy¿

silne przeci¹gi, przy du¿ej ró¿nicy

temperatur miêdzy wnêtrzem po-

mieszczenia, a otoczeniem, mog¹

powodowaæ fa³szywe alarmy;

- przedmioty które mog¹ siê delikat-

nie poruszaæ, a znajduj¹ siê w polu

widzenia czujki powinny byæ od niej

oddalone o przynajmniej 3 m;

- pr¹¿ki charakterystyki czujki nie

mog¹ patrzeæ bezporednio na

¿adne miejsce które mog¹ szybko

zmieniaæ swoj¹ temperaturê np.

wyloty powietrza z klimatyzacji

lub wentylacji, czy te¿ szpary

w oknach lub drzwiach. Nie mog¹

te¿ patrzeæ na miejsca o tempe-

raturze znacznie ró¿ni¹cej siê od

temperatury pomieszczenia np.

ciana z gor¹cym przewodem ko-

minowym;

- w pomieszczeniach w których wy-

stêpuj¹ ma³e gryzonie czujki powin-

no instalowaæ jak najwy¿ej, tzn. na

wysokoci przynajmniej 2,2 m;

- miejsce zainstalowania czujki po-

winno byæ stabilne, nie podlegaæ

wibracj¹ i powolnym przemiesz-

czeniom.

Czujki pasywne podczerwieni po-

siadaj¹ piêæ podstawowych charak-

terystyk optycznych: szerokok¹tn¹,

tzw. sufitow¹, dalekiego zasiêgu,

kurtynê pionow¹ i kurtynê poziom¹.

Charakterystyka szerokok¹tna

sk³ada siê z trzech, czasem czterech

wachlarzowych poziomów tzw. pr¹¿-

ków. W ka¿dym poziomie jest od

kilku do kilkunastu pr¹¿ków. Czujki

o tej charakterystyce, montowane s¹

na cianach, a najlepiej w rogach, na

wysokoci 2,2-3 metry i u¿ywane s¹

do zabezpieczania przestrzennego ca-

³ych pomieszczeñ. Z naszych powy-

¿szych rozwa¿añ wynika, ¿e chc¹c

zabezpieczyæ pomieszczenie przed

wejciem przez drzwi, czy okno to

NAJBARDZIEJ NIEW£ACIWE jest

umieszczenie czujki NAPRZECIW

chronionego otworu. NAJLEPSZYM

miejscem dla czujki bêdzie zawie-

szenie jej pod k¹tem 45 stopni na

tej samej cianie, w rogu, na której

jest chroniony otwór, lub po prze-

k¹tnej równie¿ w rogu.

Czujka sufitowa jest odmian¹

czujki o charakterystyce szerokok¹t-

nej przystosowan¹ do montowania

na suficie. Charakterystyka optyczna

tej czujki ma najczêciej kszta³t

sto¿ka. Montuj¹c tak¹ czujkê na

wysokoci ok. 2,8 m uzyskujemy,

przy powierzchni, rednicê obszaru

zabezpieczanego ok. 8 metrów. Czuj-

ki o tej charakterystyce montowane

s¹ na wysokoci 2,4-4 metrów i u¿y-

wane s¹ do zabezpieczania prze-

strzennego ca³ych pomieszczeñ. Prak-

tycznie w swoim polu widzenia czuj-

ki tego typu wykrywaj¹ ruch intruza

niezale¿nie od jego kierunku.

Czujki pasywne podczerwieni

idealnie nadaj¹ siê do zabezpiecza-

nia pomieszczeñ w których panuj¹

normalne warunki i temperatury

mieszcz¹ siê w zakresie od minus

10-20 do plus 50-60 stopni Celsju-

sza. W pomieszczeniach gdzie mog¹

wyst¹piæ nag³e zmiany temperatury

otoczenia, przeci¹gi i bezporednie

owietlanie czujki przez promienie

s³oñca, podczas dozorowania syste-

mu nale¿y stosowaæ czujki typu

QUAD. S¹ to najczêciej czujki

mikroprocesorowe, posiadaj¹ce dwa

niezale¿ne kana³y analizy sygna³ów

z dwóch pyroelementów. Czujki ty-

pu QUAD s¹ znacznie bardziej

odporne na przeci¹gi i zawietlenie

przez s³oñce, ni¿ standardowe czujki

pasywne podczerwieni, a niektóre ty-

py np. RK 900Q, nie reaguj¹ na

ma³e gryzonie. Wp³yw bezporednie-

go owietlania czujki przez promie-

nie s³oñca lub innego silnego ród³a

wiat³a widzialnego, znacznie ogra-

niczany jest przez tzw. filtr wiat³a

widzialnego. Filtrem tym mo¿e byæ

specjalna tzw. bia³a soczewka czuj-

ki wykonana z poch³aniaj¹cego wia-

t³o widzialne materia³u, lub dodat-

kowy element umieszczony miêdzy

soczewk¹, a czujnikiem promienio-

wania podczerwonego.

Pasywne czujki

podczerwieni

Zasada dzia³ania czujki, oparta

jest na wykrywaniu zmian w odbie-

ranym przez ni¹ promieniowaniu

podczerwonym. Zmiany te s¹ spo-

wodowane ruchem obiektów, któ-

rych temperatura ró¿ni siê od tem-

peratury otoczenia ju¿ o ok. jeden

stopieñ Celsjusza. Czujki te wiêc

odbieraj¹ ciep³o emitowane przez

poruszaj¹ce siê obiekty, czyli nie

emituj¹ energii do otoczenia.

W zwi¹zku z tym w jednym pomiesz-

czeniu, bez obawy wzajemnego za-

k³ócania pracy czujek, mo¿na mon-

towaæ wiele czujek pasywnych pod-

czerwieni.

O kszta³cie charakterystyki, czyli

iloci i rozk³adzie pr¹¿ków decyduje

uk³ad optyczny czujki, jest nim

soczewka Fresnela, lub zwierciad³o.

Pr¹¿ki s¹ sektorami wykrywania

czujki. W zwi¹zku z tym, ¿e czujki

pasywne podczerwieni, wykrywaj¹

zmiany w promieniowaniu podczer-

wonym otoczenia, to najlepiej wy-

krywaln¹ zmian¹ bêdzie wejcie lub

wyjcie intruza z pr¹¿ka, a zatem

najwiêksze i najszybsze zmiany bê-

dzie powodowa³ ruch intruza pod

k¹tem prostym do pr¹¿ków charak-

terystyki czujki. Uwzglêdniaj¹c to

kryterium przy wyborze miejsca za-

instalowania czujki, czyli wybieraj¹c

je tak aby najbardziej prawdopodob-

ny kierunek ruchu intruza przecina³

pr¹¿ki charakterystyki czujki, za-

pewnimy maksymaln¹ skutecznoæ

wykrywania ruchu intruza. Ale nie-

stety dodatkowo musimy uwzglêdniæ

szereg czynników, które mog¹ ujem-

nie wp³yn¹æ na pracê czujki. Oto

najwa¿niejsze czynniki jakie nale¿y

wzi¹æ pod uwagê:

- wiat³o s³oneczne bezporednie lub

odbite od dobrze odbijaj¹cych po-

wierzchni (np. polerowana posadz-

ka) nie powinno padaæ na uk³ad

optyczny czujki;

- nie mo¿na montowaæ czujki bez-

porednio nad grzejnikami, gdy¿

unosz¹ce siê z nad grzejnika ciep³e

powietrze mo¿e powodowaæ fa³szywe

Czujki dualne

Zawieraj¹ w sobie czujkê pasyw-

n¹ podczerwieni i czujkê mikrofalo-

w¹. Sygna³ alarmu na wyjciu takiej

czujki powstaje dopiero wtedy, gdy

w obydwu sekcjach analizy sygna³u

powstanie jednoczenie alarm. Czuj-

ki tego typu skonstruowano w celu

wyeliminowania mo¿liwoci powsta-

nia fa³szywych alarmów powodowa-

nych przez przeci¹gi, nag³e zmiany

temperatury otoczenia, silne ród³a

ciep³a i bezporednie owietlanie

czujki przez promienie s³oñca. Uzys-

kano to dziêki temu, ¿e sekcja

mikrofalowa jest ca³kowicie odporna

na te czynniki zak³ócaj¹ce. A z dru-

giej strony, czêsto niepo¿¹dana zdol-

noæ czujek mikrofalowych do prze-

nikania przez niemetalowe przed-

mioty, np. ciany, czy okna obszaru

chronionego i wykrywania za nimi

ruchu obiektów, jest tu wyelimino-

wana przez to, ¿e sekcja podczer-

wieni pasywnej nie posiada tej

zdolnoci. Dziêki temu czujki dual-

ne mikrofala + podczerwieñ s¹ prze-

Elektronika Praktyczna 1/97

P R O J E K T Y

N O T A T N I K P R A K T Y K A

znaczone do pracy w szczególnie

trudnych warunkach. Zasady ich

monta¿u i charakterystyki s¹ takie

same, jak w przypadku czujek pa-

sywnych podczerwieni, z tym ¿e

dodatkowo nale¿y wzi¹æ pod uwagê

fakt, i¿ sekcja mikrofalowa najlepiej

reaguje na ruch w kierunku do i od

czujki.

ró¿nego rodzaju zak³ócenia, w zwi¹z-

ku z tym mog¹ bez problemu pra-

cowaæ tam gdzie proste czujki nie

zdaj¹ egzaminu.

Charakterystyka akustyczna mik-

rofonowej czujki st³uczenia szk³a,

umieszczonej w otwartej przestrzeni,

ma kszta³t zbli¿ony do kuli, której

powierzchnia styka siê z mikrofo-

nem. W pomieszczeniach zamkniê-

tych wystêpuj¹ odbicia i w uprosz-

czeniu mo¿na powiedzieæ, ¿e cha-

rakterystyka czujki, w granicach jej

zasiêgu, wype³nia ca³e pomieszcze-

nie. Do sprawdzania zasiêgu i popra-

wnoci dzia³ania s³u¿¹ specjalne

testery, emituj¹ce dwiêki imituj¹ce

t³uczenie siê szyby. Pozwalaj¹ one

uwzglêdniæ wszelkie przeszkody na

drodze dwiêku do czujki, które

wp³ywaj¹ na zmniejszenie zasiêgu.

Czujki mikrofonowe mo¿na monto-

waæ zarówno na cianach, jak i na

sufitach pomieszczeñ których szyby

chcemy chroniæ przed wybiciem.

Najlepiej instalowaæ czujki mikrofo-

nowe dok³adnie naprzeciw chronio-

nych powierzchni okien czy wystaw.

Je¿eli umiecimy czujkê w takim

miejscu, ¿e wszystkie powierzchnie

szklane które zamierzamy chroniæ,

bêd¹ znajdowa³y siê wewn¹trz cha-

rakterystyki czujki, to takie miejsce

te¿ jest poprawne dobrane.

Aktywne czujki

podczerwieni

Sk³ada siê ona z nadajnika i od-

biornika. Nadajnik emituje promie-

niowanie podczerwone, która nor-

malnie jest odbierane przez odbior-

nik. Sygna³ alarmu jest generowany

w momencie odpowiedniego os³abie-

nia mocy sygna³u docieraj¹cego do

odbiornika, np. w wyniku przeciêcia

wi¹zki przez w³amywacza. Pojedynczy

nadajnik i odbiornik stanowi¹ tzw. tor

podczerwieni. Kilka takich urz¹dzeñ

ustawionych w jednej linii tworzy tzw.

barierê. Zasiêgi dzia³ania barier zewnêt-

rznych wynosz¹ od ok. 100 metrów do

ponad kilometra. Czujki tego typu

nale¿¹ do najbardziej odpornych na

zak³ócenia. Najwa¿niejsze jest to aby

by³y stabilnie zamocowane.

Mikrofonowe czujki

st³uczenia szyby

Mikrofonowe czujki st³uczenia

szyby, s¹ obecnie najczêciej spoty-

kanym sposobem zabezpieczania po-

wierzchni szklanych. Zdecydowa³y

o tym ³atwoæ monta¿u, gdy¿ czujki

te maj¹ zdolnoæ do ochrony wielu

szyb z odleg³oci kilku, a czasem

kilkunastu metrów. Dzia³aj¹ one na

zasadzie analizowania przez uk³ad

elektroniczny czujki, dwiêków od-

bieranych przez mikrofon. Je¿eli

dwiêki te, zostan¹ zakwalifikowa-

ne jako dwiêk t³uczenia szyby, to

na wyjciu czujki generowany jest

sygna³ alarmu. Metod kwalifikacji

jest wiele.

Najprostsze czujki dzia³aj¹ na

zasadzie wykrywania czêstotliwoci

5 kHz. Stwierdzono, ¿e jest to naj-

bardziej charakterystyczna czêstotli-

woæ wystêpuj¹ca w czasie t³uczenia

szyb. Uk³ad elektroniczny czujki

sprawdza poziom sygna³u o czêstot-

liwoci 5 kHz, przekroczenie pewne-

go, ustawianego potencjometrem, po-

ziomu natê¿enia dwiêku jest kry-

terium alarmu.

Czujki tego typu nie powinny

byæ montowane w miejscach

o zwiêkszonym natê¿eniu dwiêku,

np. nie mo¿ne nimi zabezpieczaæ

okien wystawowych sklepów po³o-

¿onych przy samej ulicy. Jest te¿

niewskazane stosowanie tego typu

czujek w mieszkaniach w blokach

mieszkalnych, poniewa¿ silne dwiê-

ki pochodz¹ce z s¹siednich miesz-

kañ ( np. wiercenie ) mog¹ spowo-

dowaæ fa³szywe alarmy.

Proste mikrofonowe czujki st³u-

czenia szyby najlepiej spe³niaj¹ swo-

je zadanie w wolnostoj¹cych do-

mkach jednorodzinnych.

Zaawansowane technicznie czujki

u¿ywaj¹ do analizy dwiêku prze-

tworników analogowo-cyfrowych

i mikrokomputerów jednouk³ado-

wych. Najczêciej analizuj¹ one

dwiêki w dwóch zakresach czêstot-

liwoci: niskich tj. od ok. 0.1 do

100 Hz i wysokich od ok. 3 do 15

kHz. Tylko odpowiednie natê¿enie,

czêstotliwoci i przesuniêcie w fazie

dwiêków w obu kana³ach, jest przez

mikroprocesor kwalifikowane jako

kryterium alarmu. Czujki tego typu

s¹ wielokrotnie bardziej odporne na

Czujki ultradwiêkowe

Dzia³aj¹ na identycznej zasadzie

jak czujki mikrofalowe, z t¹ ró¿nic¹,

¿e emituj¹ one ultradwiêki a nie

mikrofale. Ultradwiêki nie przeni-

kaj¹ przez okna i ciany, ale s¹

bardzo wra¿liwe na ruchy powietrza.

Wynika z tego, ¿e nadaj¹ siê do

stosowania tylko w szczelnych po-

mieszczeniach i tam gdzie nie ma

urz¹dzeñ mog¹cych powodowaæ za-

k³ócenia typu wibracyjnego np. wen-

tylatory, dr¿¹ce szyby w oknach czy

nawet grzejniki. W zwi¹zku z tym

ich zastosowanie jest ograniczone.

Strefa wykrywania ma kszta³t zbli-

¿ony kszta³tem do balonu. Najbar-

dziej popularnym ich zastosowaniem

s¹ alarmy samochodowe, gdy¿ szczel-

ne kabiny s¹ idealnym miejscem dla

ich pracy. Bardzo istotne jest zamo-

cowane czujki do stabilnej konstruk-

cji nie podlegaj¹cej wibracjom.

Czujki sejsmiczne

Zapewniaj¹ one ochronê cian,

sufitów i pod³óg, oraz cian sejfów,

przed próbami ich przekroczenia

metodami inwazyjnymi. Promieñ

dzia³ania czujek sejsmicznych jest

rzêdu kilku metrów. Profesjonalne

czujki reaguj¹ alarmem na odg³osy

wiercenia, eksplozje materia³ów wy-

buchowych, uderzenia, odg³osy prze-

cinania za pomoc¹ palnika i wzrost

temperatury pod³o¿a do którego jest

przytwierdzony i nie reaguj¹ na inne

dwiêki i wibracje. Prostsze czujki

najczêciej reaguj¹ tylko na jeden

z w/w czynników i w przypadku

umieszczenia w miejscu nara¿onym

na wibracje (np. zamontowane blis-

ko ulicy), czy silne dwiêki mog¹

powodowaæ fa³szywe alarmy. Czujki

sejsmiczne sztywno przytwierdza siê

do powierzchni które maj¹ chroniæ,

w taki sposób, aby nie pozostawiæ

tzw. martwych czyli niechronionych

powierzchni. Niektóre czujki sejs-

miczne przeznaczone specjalnie do

zabezpieczania sejfów posiadaj¹ do-

datkowo przesuwan¹ zas³onkê otwo-

ru na klucz do sejfu. Wyklucza ona

mo¿liwoæ w³o¿enia klucza, lub wy-

trycha bez koniecznoci jej przesu-

niêcia. Przesuniêcie tej zas³onki po-

woduje sygna³ alarmu na wyjciu

czujki.

Planowanie systemu

alarmowego

W pierwszej kolejnoci musimy

zapoznaæ siê ze s³abymi punktami

obiektu. Najlepiej zapoznamy siê

z obiektem na miejscu. Teoretycznie

mo¿emy zrobiæ to ma podstawie

planów obiektu, ale w takim wypad-

ku nie jestemy w stanie uwzglêdniæ

wszystkich szczegó³ów architekto-

nicznych i aran¿acji wnêtrz, oraz

odstêpstw od projektu. Zatem, bez-

wzglêdnie konieczne s¹ oglêdziny

obiektu, czyli tzw. wizja lokalna.

Szczególnej uwagi wymagaj¹:

- okna piwnic i wietliki; proste

mechaniczne zabezpieczenia np.

kraty nie s¹ wiêksz¹ przeszkod¹

dla w³amywacza;

- drzwi do piwnic i do gara¿u;

trzeba sprawdziæ ich stan. Drzwi

masywne drewniane lub z 2 mm

stalowej blachy nale¿y uznaæ za

solidn¹ przeszkodê. W drzwiach

Elektronika Praktyczna 1/97

P R O J E K T Y

N O T A T N I K P R A K T Y K A

pancerne, lub dzie³a sztuki po-

winny byæ zabezpieczone indywi-

dualnie i pod³¹czone do systemu.

Zewnêtrzn¹ strefê ochrony obiek-

tu mo¿emy zabezpieczyæ wyko-

rzystuj¹c np. bariery aktywne

podczerwieni, czujki pasywnej

podczerwieni zintegrowane z sil-

nym owietleniem zewnêtrznym.

Zabezpieczenie zewnêtrzne ost-

rze¿e u¿ytkowników obiektu

o próbie w³amania, jeszcze przed

dostaniem siê intruza do wnêtrza.

Decyzja o wyborze typu czujki

i jej miejsca monta¿u musi byæ

uzale¿niona od czynników mog¹-

cych spowodowaæ fa³szywe alar-

my. Czynnikami takimi mog¹ byæ

urz¹dzenia grzewcze, dzwonek te-

lefonu, promieniowanie s³onecz-

ne, ruchy na zewn¹trz obiektu

zabezpieczonego, wstrz¹sy i wib-

racje itp. Nale¿y te¿ wzi¹æ pod

uwagê celowe próby sabota¿u,

w szczególnoci w stosunku do urz¹-

dzeñ montowanych na zewn¹trz,

np. sygnalizatory alarmowe.

Bardzo istotny jest wybór od-

powiedniej centrali alarmowej.

Powinnimy ustaliæ jej wymagane

funkcje. Obiekt podlegaj¹cy za-

bezpieczeniu powinien zostaæ po-

dzielony na strefy ochronne. Po-

¿¹dana liczba linii dozorowych

centrali uzale¿niona jest od licz-

by planowanych czujek. Centrala

powinna byæ zamonto-

wana w miejscu trudno

dostêpnym. Je¿eli stosu-

jemy zamki szyfrowe to

pomieszczenie w którym

s¹ one zainstalowane po-

winno byæ ogrzewane i suche. Po-

³¹czenie centrali do sieci powinno

uniemo¿liwiæ od³¹czenie jej przez

osoby niepowo³ane. Ca³y system

alarmowy powinien posiadaæ od-

powiednie rezerwowe ród³o zasi-

lania w postaci baterii akumulato-

rów. Linie przesy³aj¹ce sygna³y

alarmu musz¹ byæ zabezpiecze-

nie przed sabota¿em. Zaleca

siê stosowanie przynajmniej

dwóch sygnalizatorów akus-

tycznych zewnêtrznych, powin-

ny one byæ zainstalowane w ró¿-

nych miejscach na odpowiedniej

wysokoci, utrudniaj¹cej dostêp do

nich w³amywaczowi. Powy¿sza

uwaga dotyczy tak¿e sygnalizato-

rów optycznych (zalecana wyso-

koæ powy¿ej 4 m). Wewn¹trz

obiektu powinien znajdowaæ siê

sygnalizator wewnêtrzny. Istniej¹ce

owietlenie zewnêtrzne i ewentual-

nie dodatkowo zainstalowane reflek-

tory halogenowe winny byæ pod³¹-

czone do systemu ochrony zewnêt-

rznej lub obwodowej. Wskazane jest

zastosowanie dialerów telefonicz-

nych do monitoringu lub powiada-

miaj¹cych u¿ytkowników obiektu.

Rys. 1.

Przyk³ad zabezpieczenia

mieszkania M-4 w bloku

10 piêtrowym

Mieszkanie z rys.1 ma zostaæ za-

bezpieczone przed w³amaniem. Sys-

tem alarmowy ma zostaæ uruchomio-

ny natychmiast, gdy tylko w³amy-

wacz chce wtargn¹æ do domu.

Przyk³adowy system posiada dwie

strefy ochrony. Pierwsza strefa, ob-

wodowa to: dwie mikrofonowe czuj-

ki st³uczenia szyby typu RG-61

VITRON i dwie czujki magnetyczne

umieszczone na framugach drzwi.

Druga strefa, wewnêtrzna to piêæ

czujek pasywnych podczerwieni RK-

500 METEOR zabezpieczaj¹ce wszys-

tkie pomieszczenia do których jest

mo¿liwoæ wejcia z zewn¹trz. Za-

stosowano centralê RP-808DL, po-

dzielon¹ programowo na dwie czê-

ci, tak jak strefy ochrony. Pozwala

to na zabezpieczenie siê mieszkañ-

ców wewn¹trz mieszkania, gdy uzbro-

jona jest tylko strefa pierwsza, obwo-

dowa lub na uzbrojenie ca³ego systemu,

gdy obydwie strefy s¹ uzbrojone.

Wybór urz¹dzeñ elektronicznych

i miejsce ich zainstalowania zosta³y

przedstawione na rysunku.

Grzegorz Kolacz

oszklonych nale¿y zaleciæ stoso-

wanie szk³a pancernego lub okra-

towania;

- okna, drzwi balkonowe i tarasowe;

nale¿¹ one do miejsc najbardziej

nara¿onych na w³amanie. Nawet sta-

bilne kraty podnosz¹ ich bezpieczeñ-

stwo tylko w ma³ym zakresie;

- dach; istnieje niebezpieczeñstwo

w³amania po zdjêciu dachówki.

Przy dachach p³askich wietliki,

kopu³y wietlne bardzo u³atwiaj¹

w³amanie. Nale¿y sprawdziæ za-

bezpieczenie wszelkich wejæ

i klap dachowych;

- inne otwory na zewn¹trz; trzeba

przede wszystkim poznaæ i zabezpie-

czyæ inne otwory, np. wentylatory,

braki techniczne w budynku.

Najlepsz¹, ale najdro¿sz¹ metod¹,

jest zabezpieczenie wszystkich otwo-

rów obiektu i wszystkich pomiesz-

czeñ do których jest wejcie z ze-

wn¹trz. Drzwi i okna chroni siê

najczêciej za pomoc¹ kontaktronów.

Szyby - mikrofonowymi czujkami

st³uczenia. Czujki ruchu i ew. barie-

ry podczerwieni stanowi¹ wewnêt-

rzn¹ strefê ochrony, np. czujniki

pasywne podczerwieni umieszczone

w newralgicznych punktach: koryta-

rzach, schodach i w ka¿dym po-

mieszczeniu do którego jest mo¿li-

woæ wejcia z zewn¹trz. Niektóre

przedmioty wartociowe jak np. kasy

Analiza punktów s³abych obiektu

Parter 1-3 4-8 9-10

piêtro piêtro piêtro

20% 40% 65% 40%-sprawców dostaje siê przez drzwi wejciowe

50% 50% 30% 30%-sprawców rozbija szyby w oknach lub drzwiach balkonu

30% 10% 5%

30%-sprawców wchodzi przez okna kuchni lub sypialni

Elektronika Praktyczna 1/97

P R O J E K T Y

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: