Wykład 7

Nadciśnienie tętnicze

- nadciśnienie pierwotne, samoistne (90%)

- nadciśnienie wtórne (10%)

1° nadciśnienie tętnicze w chorobach nerek

- miąższowe choroby nerek

              + kłębkowe i odmiedniczkowe zapalenia

              + nefropatie: zaporowa, cukrzycowa, polekowa

              + wielotorbielowatość

              + wodonercze

              + uraz

              + hipoplazja

- nadciśnienie naczyniowo nerkowe

- guzy wydzielające reninę

-  pierwotna retencja sodu: zespół Liddle’a i Gordona

2° nadciśnienie tętnicze w chorobach gruczołów dokrewnych

- nadnerczowe             

              + kora

                            = zespół Cushinga

                            = hiperaldosteronizm

                            = hiperplazja

              + rdzeń

                            = rdzeniak

                            = guzy chromatofilne

                            = karcinoidy

- tarczycowe

              + nadczynność

              + niedoczynność

- przytarczycowe

              + nadczynność

- akromegalia

3° zwężenia cieśni aorty

4° nadciśnienie tętnicze w chorobach układu nerwowego

- wzrost ciśnienia śródczaszkowego

              + guzy

              + zapalenia

              + kwasica oddechowa

- bezdech nocny

- kwadriplegia

- ostre porfirie

- rodzinna dysautonomia

- zatrucie ołowiem

- zespół Guilan-Barre’a

5° nadciśnienie tętnicze w ciąży

6° nadciśnienie tętnicze wywołane przez substancje egzogenne, leki

- środki antykoncepcyjne

- kortykosteroidy

- tyramina

- sympatykomimetyki

- kokaina

- inhibitory MAO

- NLPZ

- cyklosporyna

- erytropoetyna

7° zabiegi chirurgiczne

- nadciśnienie okooperacyjne

Regulacja ciśnienia krwi

- regulacja ciśnienia i narządowego przepływu krwi

+ samoregulujące właściwości krążenia: pojemności minutowej serca i napięcia ściany naczyń krwionośnych

              + układ autonomiczny: ośrodki sercowe i naczynioruchowe

              + układ hormonalny

- regulacja objętości i ciśnienia osmotycznego płynów pozakomórkowych (lepkość i Ht)

Układ krążenia zabezpiecza metabolizm wszystkich kanek organizmu przez dostawę tlenu i substancji metabolicznych. Zwiększenie zapotrzebowana metabolicznego tkanki lub narządu powoduje zmniejszenie napięcia naczyń doprowadzających i zwiększenie przepływu krwi. Ta reakcja wynika z czynności samego układu krążenia – jest reakcją serca, dodatkowo zabezpiecza przez odruchowe reakcje układu autonomicznego.

Ujemne sprzężenia w układzie krążenia

                                          wielkość                                          opór obwodowych

                                          komory                                          tętnic (*)

                                                                                                                              przepływ włosowaty

                                                                                                                              w tkankach

              wypełnienie                                          pojemność                            ciśnienie              ciśnienie

              przedskurczowe                            wyrzutowa                            tętnicze              żylne

                                          skrócenie                            pojemność                            napięcie              objętość

                                          włókien                            minutowa                            m. gładkich              pozakom.

                                          m. sercowego                                                                      naczyń (*)

                                                                                                  częstość

              kurczliwość                            wypełnienie                            serca (*)

                                                        skurczowe

Podstawowe mechanizmy regulujące ciśnienie osmotyczne i objętość płynów pozakomórkowych

- ciśnienie osmotyczne

- wydzielanie ADH

- wydalanie wody w moczu

- bilans wodny

- objętość osocza

- ciśnienie żylne

- wydzielanie ANF

- pojemność minutowa serca

- ciśnienie tętnicze

- układ RAA

- wydalania Na

- bilans wodny

Czynniki hormonalne oddziałujące na nadciśnienie tętnicze pierwotne

- substancje presyjne

              + angiotensyna II

              + katecholaminy

              + neuropeptyd Y

              + endotelina

              + wazopresyna

              + serotonina

- substancje hipotensyjne

              + peptyd natriuretyczny

              + kininy

              + tlenek azotu

Czynniki wpływające na sekrecję reniny (ARO)

- wzrost

              + pionowa postawa ciała

              + zubożenie organizmu w Na, nadmierna podaż K

              + hipowolemia

              + obniżenia ciśnienia tętniczego

              + ACTH, A, NA, glikokortykosterydy

- spadek

              + pozioma postawa ciała

              + nadmierna podaż Na, zubożenie organizmu w K

              + hiperwolemia

              + wzrost ciśnienia tętniczego

              + ADH, AII, aldosteron             

Badania laboratoryjne w nadciśnieniu pierwotnym

- morfologia, OB

- stężenie Na, K, kreatyniny, glukozy na czczo

- stężenie cholesterolu całkowitego

- HDL, LDL, triacyloglicerole

- badanie ogólne moczu

Badania krwi

- kreatynina, norma 60-12μmol

- klirens endogennej kreatyniny, norma 95-160ml/min

- kwas moczowy, norma 180-420μmol/min

Nadciśnienie naczyniowo nerkowe

- oznaczenie ARO (aktywności reniniowej osocza)

- test kaproprilowy (oznaczenie ARO i BP przed i po: 30, 60, 90min po doustnym zażyciu kaproprilu)

Poziom amin katecholowych i metabolitów w moczu

- adrenalina i noradrenalina                            <100μg

- adrenalina                                                        <50μg

- metanefryna                                                        <1,3mg

- kwas wanilinomigdałowy                            <8mg

Zaburzenia:

- produkcji hormonów kory nadnerczy

- spadek aktywności 17ahydroksylazy

- niedobór aktywności 11bhydroksylazy

- niedobór syntazy aldosteronu

- aldosteronizm zależny od glikokortykosteroidów

- zespół Liddle’a (wzrost aktywności kanałów sodowych w nerce, ograniczenie poziomu sodu)

...