Metody diagnostyczne chorób układu pokarmowego

DIAGNOSTYKA

·        badanie fizykalne

·        badania laboratoryjne (ALAT, AP)

·        USG jamy brzusznej

·        przeglądowe zdjęcia Rtg jamy brzusznej

·        cholecystografia doustna

·        cholangiografia dożylna

·        cholangiografia przezskórna

·        cholangiografia dynamiczna

·        endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna

·        zgłębnikowanie dwunastnicy

·        manometria zwieracza Oddiego

rodzaje ANEMII:

niedobór witaminy B12

niedokrwistość Addisona – Biermera (?)

à przewlekły zanik błony śluzowej żołądka

à zaburzenia wydzielania czynnika wewnętrznego, który wiąże witaminę B12

à pierwszy objaw to niedokrwistość makrocytarna z dużymi erytrocytami (MCV > 100)

niedokrwistość megaloblatyczna – spowodowana przez pasożyty

niedobór żelaza (Fe)

niedokrwistość mikrocytarna (MCV < 70)

à przewlekłe, powolne krwawienia

anaemia ad observatione

à mięśniaki macicy, długotrwałe krwawienia miesięczne

badania biochemiczne czynności wątroby

(1)

diagnostyka chorób wątroby opiera się na badaniach biochemicznych – AspAT, ALAT (enzymy wskaźnikowe)

w chorobach wątroby ­ALAT

ALAT znajduje się pod błoną hepatocytu, więc po uszkodzeniu tej błony uwalnia się od razu do krwi

à ostre wirusowe zapalenie wątroby

à czynniki toksyczne: alkohol, leki, grzyby

AspAT – znajduje się w mitochondriach i dlatego dopiero głębsze uszkodzenia powodują jego uwalnianie

­AspAT:

à pacjenci z toksycznymi chorobami wątroby (np. poalkoholowymi)

à leki przeciw padaczkowe, psychotropowe

à uszkodzenie w którym rośnie AspAT trwa dłużej

WSKAŹNIK DERITISA: ALAT/AsPAT

>1 świadczy o uszkodzeniu wątroby

<1 świadczy też o uszkodzeniu mięśni, bo one również mają dużo mitochondriów z AspAT

      –drgawki

      –stan padaczkowy

      –urazy pobite                         dochodzi do miolizy

      –zaśnięcie na mrozie

      –zawał serca

(2)

białka syntetyzowane w wątrobie i wydzielane do dróg żółciowych i krwi

*albuminy

–     funkcja transportowa

–     zapewniają ciśnienie onkotyczne – utrzymują objętość osocza

–     zaburzenie syntezy: HIPOALBUMINEMIA

·     obrzęki

·     przesięki

·     płyn w jamie otrzewnej, opłucnej, osierdziowej

*białka układu krzepnięcia

protrombina: produkowana w obecności witaminy K

gdy pojawi się zaburzenie syntezy czynników osoczowych krzepnięcia wtedy wystąpią objawy skazy osoczowej

à łatwe siniaczenie się

à krwawienie z dziąseł

*cholinesteraza

*enzymy cholestatyczne

do wzrostu poziomu tych enzymów dochodzi gdy mamy cholestazę (przeszkoda, utrudniająca odpływ żółci)

fosfataza alkaliczna

                                                               pojawi się żółtaczka (wzrasta poziom bilirubiny,

GGTP                                                     przewaga bilirubiny związanej)

(3)

badania serologiczne

à oznaczanie poziomu przeciwciał przeciw różnym komórkom

* niedokrwistość megaloblastyczna – badamy p/ciała przeciw komórkom okładzinowym żołądka

choroby autoimmunologiczne

1.     zapalenie wątroby

  typ 1                                          typ 2

     A                 B

2.     zapalenie dróg żółciowych

3.     marskość żółciowa pierwotna (kobiety)

4.     pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (mężczyźni)

5. choroba trzewna – celiakia

ad.3. marskość żółciowa pierwotna

·     kobiety między 45 a 50 rokiem życia

·     powstają p/ciała przeciwko komórkom kanalików odprowadzających żółć (zarastanie kanalików)

·     marskość wątroby

·     typowe jest oznaczenie p/ciał przeciw mitochondrialnych typu M2 (są one patognomoniczne dla tej jednostki chorobowej )

ad.4. pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych

·     współistnieje z colitis ulcerosa i chorobą Leśniowskiego – Crohna

·     p/ciała przeciwjądrowe i przeciwmitochondrialne

·     ALE 80% przypadków tej choroby przebiega bez obecności p/ciał

ogólnie:

v                      p/ciała przeciwko mikrosomom wątroby i nerek – anty NHL

v                      p/ciała przeciwko rozpuszczalnemu antygenowi wątrobowemu – anty SLA            panel

v                      p/ciała przeciwko mikrosomom wątroby i trzustki – anty LSP                               wątrobowy

ad.5  choroba trzewna – celiakia (u dzieci)

·     nietolerancja białka – glutenu (występuje w zbożu)

·     biegunki jeśli dziecku podaje się potrawy mączne

·     stymuluje to powstawanie neoantygenu, a wyprodukowane przeciwciała niszczą kosmki jelitowe (stąd przewlekłe biegunki)

·     leczenie : odstawienie glutenu – dieta bezglutenowa, soja, kukurydza, ryż

* u dorosłych

osoby dotychczas zdrowe pod wpływem jakiejś nieznanej substancji dostają nagle biegunkę; gastroskopia i pobranie wycinka z części zstępującej dwunastnicy à stwierdzenie zaniku kosmków = celiakia dorosłych

bada się:

– p/ciała przeciwko gliadynie (powstaje pod wpływem glutenu), gdy obecne

IgA à proces ostry

IgMà proces przewlekły

– p/ciała przeciwko endomysium (przeciwko kosmkom jelitowym myszy), sprawdza się czy reagują krzyżowo

IgA à proces ostry

IgMà proces przewlekły

różnice między wrzodziejącym zapaleniem jelita a chorobą Leśniowskiego – Crohna