OPINIA_PRAWNA_W_ZAKRESIE_PORÓWNANIA_PRZEPISÓW_USTAWY_–_PRAWO_O_RUCHU_DROGOWYM_Z_KONWENCJĄ_WIEDEŃSKĄ_O_RUCHU_DROGOWYM_Z_1968_R._ZAGADNIENIA_WYBRANE.pdf

Warszawa, 10 kwietnia 2008 r.

BAS-WAL-906/08

Pan Poseł

Łukasz Gibała

Klub Parlamentarny PO

Opinia prawna

w zakresie porównania przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym z

Konwencją wiedeńską o ruchu drogowym z 1968 r. Zagadnienia wybrane.

1. Konwencja o ruchu drogowym została sporządzona w Wiedniu w dniu 8 listopada

1968 r. i uzupełniona Porozumieniem europejskim sporządzonym w Genewie 1

maja 1971 r. Polska stała się stroną obu tych umów w 1984 r. Ich tekst został

opublikowany w Dz. U. z 1988 r., Nr 5, poz. 44.

Konwencja Wiedeńska o ruchu drogowym to międzynarodowy traktat,

określający ogólne zasady ruchu drogowego, do którego przestrzegania

zobowiązały się kraje - sygnatariusze.

W zakresie prawa krajowego głównym aktem prawnym regulującym kwestie

ruchu drogowego jest ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu

drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 z późn. zm.). Reguluje

ona zasady ruchu na drogach publicznych oraz w strefach zamieszkania, warunki

dopuszczenia pojazdów do tego ruchu, wymagania w stosunku do osób

kierujących pojazdami i innych uczestników ruchu oraz zasady kontroli ruchu

drogowego (art. 1 ust. 1).

Zlecenie Pana Posła dotyczy porównania obu ww. aktów, jednak ze względu

na ich objętość nie jest to możliwe w tak krótkim terminie i wymagałoby również

technicznej znajomości zagadnienia.

Odpowiedź ograniczona zostanie zatem do wybranych kwestii, w

szczególności do zagadnienia poruszonego przez Pana Posła, a mianowicie do

konsekwencji wykreślenia art. 27 ust.2 w ustawie Prawo o ruchu drogowym

ustawą nowelizującą z 2001 r. (Dz. U. z 2001 r., Nr 129, poz. 1444), w kontekście

art. 16 ust. 2 ww. Konwencji wiedeńskiej.

2. Analiza konsekwencji uchylenia art. 27 ust. 2 ustawy – Prawo o ruchu

drogowym.

W 2001 r. doszło do uchylenia art. 27 ust. 2 ustawy – Prawo o ruchu

drogowym, który brzmiał:

Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany ustąpić

pierwszeństwa rowerowi jadącemu po drodze (ścieżce) dla rowerów,

przebiegającej przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża.

Obecnie art. 27 ustawy – Prawo o ruchu drogowym brzmi:

Art. 27. 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest

obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa

rowerowi znajdującemu się na przejeździe [podkr. własne AG] .

2. (uchylony).

3. Kierujący pojazdem, przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią, jest

obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerowi.

4. Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla

rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch

jest kierowany.

Jednocześnie warto wskazać na art. 33 ust. 4 ustawy – Prawo o ruchu

drogowym, zgodnie z którym na przejeździe dla rowerzystów, kierującemu

rowerem zabrania się wjeżdżania bezpośrednio pod jadący pojazd .

Pod pojęciem „przejazdu dla rowerzystów” ustawa rozumie „powierzchnię

jezdni lub torowiska przeznaczoną do przejeżdżania przez rowerzystów,

oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi”.

Przepis Konwencji wiedeńskiej, o który pyta Pan Poseł brzmi:

Podczas wykonywania manewru zmiany kierunku ruchu kierujący - nie

naruszając postanowień artykułu 21 niniejszej konwencji dotyczących pieszych -

jest obowiązany przepuścić pojazdy jadące z przeciwnego kierunku na jezdni,

którą zamierza opuścić, oraz rowery i motorowery jadące po drogach dla

rowerów, przecinających jezdnię, na którą zamierza wjechać.

Analizując i porównując obecnie obowiązujący przepis ustawy oraz Konwencji

wiedeńskiej należy zgodzić się z poglądami wyrażanymi na stronach

internetowych portali poświęconych komunikacji rowerowej, że obecne brzmienie

art. 27 ustawy – Prawo o ruchu drogowym nie jest zgodne z art. 16 ust. 2

Konwencji wiedeńskie j [1] .

W efekcie uchylenia art. 27 ust. 2 ustawy, kierujący pojazdem wykonującym

manewr zmiany kierunku ruchu (w sytuacji skręcania w drogę poprzeczną) nie

jest zobowiązany do przepuszczenia rowerzysty poruszającego się drogą

rowerową. W ww. przepisie Konwencja wiedeńska precyzuje, że zmieniający

kierunek pojazd jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerzystom

poruszającym się po drodze dla rowerów (nawet, jeżeli jeszcze na nią nie

wjechali). Tymczasem obecnie polska ustawa nakazuje kierowcy ustąpienie

pierwszeństwa tylko w sytuacji, gdy rowerzysta znajduje się już na przejeździe.

Rowerzysta, który dopiero dojeżdża do przejazdu – w świetle art. 33 ust. 4 ustawy

- nie może wjechać na przejazd w takiej sytuacji. W ten sposób odchodzi się od

rozwiązania wskazującego, że pierwszeństwo ma pojazd, który kontynuuje jazdę

w dotychczasowym kierunku, a nie pojazd skręcający, przecinający drogę innemu

użytkownikowi drogi.

Jak wynika z analizy projektu ustawy oraz stenogramów posiedzeń

parlamentarnych, projektodawca miał świadomość, że dochodzi do zmian zasad

pierwszeństwa przejazdu pomiędzy pojazdem zmieniającym kierunek ruchu a

rowerzystą na drodze rowerowej, który tego kierunku jazdy nie zmienia. W

rządowym projekcie ustawy (druk nr 1686, III kadencja Sejmu) w uzasadnieniu

nie odniesiono się co prawda ani jednym słowem do przyczyn uchylenia art. 27

ust. 2 ustawy, jednak w stenogramie z 89. posiedzenia Senatu odnotowano

pytanie senatora Janusza Okrzesika, dotyczące zasadności uchylenia tego

przepisu. Z odpowiedzi udzielonej przez Podsekretarza Stanu w MTiGM Jana

Friedberga wynika jasno wyrażona intencja do likwidacji pierwszeństwa przejazdu

dla rowerzystów, bowiem przepis ten „dawał rowerzystom złudne poczucie

ochrony”. W dyskusji nie odniesiono się w ogóle do przepisów Konwencji

wiedeńskiej.

Należy również zaznaczyć, że żaden z przepisów Konwencji nie zezwala na

wprowadzenie odmiennych uregulowań w omawianej kwestii.

3. Inne zagadnienia

Analizując wstępnie przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym można

dostrzec jeszcze inne niespójności, budzące wątpliwości co do zgodności

przepisów ustawy z postanowieniami Konwencji wiedeńskiej.

Przykładowo, zgodnie z art. 14 ust. 3 Konwencji, przed skręceniem lub przed

wykonaniem manewru związanego ze zjechaniem w bok każdy kierujący

powinien odpowiednio wyraźnie i dostatecznie wcześnie zasygnalizować swój

zamiar za pomocą kierunkowskazu lub kierunkowskazów swojego pojazdu albo -

w razie ich braku - w miarę możliwości za pomocą odpowiedniego znaku ręką.

Sygnalizowanie zamiaru za pomocą kierunkowskazu lub kierunkowskazów

powinno trwać przez cały czas trwania manewru; powinno ono ustać natychmiast

po jego zakończeniu.

Tymczasem zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy, kierujący pojazdem jest

obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub

pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu

manewru.

Ustawa nie nakłada zatem obowiązku sygnalizowania manewrów związanych

ze zjechaniem w bok, co oczywiście możne powodować potencjalne zagrożenia

związane chociażby z zatrzymywaniem pojazdu i ponownym włączaniem się do

ruchu przy prawej krawędzi jezdni.

W Internecie można znaleźć również wypowiedzi, poddające w wątpliwość

kwestię związaną z ustępowaniem pierwszeństwa pieszym na przejściac h [2] .

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy, kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia

dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić

pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu. Jednocześnie, zgodnie z

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: