Fakhry Ahmed - Piramidy.pdf - - STAROŻYTNE CYWILIZACJE - buttergirl

Ahmed Fakhrg

PIRAMIDY

1. WSTĘP

Gdyby zapytać podróżnika, który już zwiedził cały świat i

widział wiele sławnych budowli monumentalnych, - która z

nich zrobiła na nim największe wrażenie - odpowiedziałby

zapewne: piramidy w Giza. Różne będą tego przyczyny.

Jednego turystę wprawi w podziw ich ogrom, innego

doskonałość architektoniczna,. czy czas ich trwania, jeszcze

innego romantyczne usytuowanie piramid albo ich dzieje.

Nieraz mieszkałem w budynkach przeznaczonych dla

archeologów, w pobliżu piramid, a przez ostatnie dziesięć lat

w domu stojącym na pustyni, w odległości niecałych

czterystu metrów na zachód od. Wielkiej Piramidy Chufu 1 .

Poznałem wówczas całe piękno piramid. W najciemniejsze

nawet noce ich ogromne, czarne trójkąty, stercząc groźnie na

tle nieba, zdają się łączyć niebo z ziemią. W świetle dnia

ludzie oglądając piramidy są radośni i hałaśliwi, ale nocą

romantyczny urok tego miejsca i świadomość jego

długowieczności, zmienia płochego turystę w poważnego i

cichego, pełnego podziwu widza.

Ilekroć wspomni się o piramidach, przychodzi nam

przede wszystkim na myśl Wielka Piramida w Giza —

grobowiec króla Chufu. Jednak turyści odwiedzający Egipt

oglądają również wiele innych piramid na skraju

* Faraon Chufu znany jest Czytelnikom pod greckim imieniem

Cheopsa (przyp. tłum,).

płaskowyżu leżącego na zachód od Kairu i daleko na

południu, hen aż po Sudan. W sumie w Egipcie znanych jest

obecnie ponad siedemdziesiąt piramid, a nikt nie wie jak

wiele ich jeszcze leży ukrytych pod piaskami pustyni.

Piramidy można grupować według ich położenia

geograficznego; posuwając się z północy na południe. Aż

dziesięć takich grup znajduje się na terenie memfickiej

nekropoli 1 . Najbardziej na północ wysunięta jest grupa w

Abu Rawwasz, gdzie Rededei, następca Chufu, wzniósł

swoją piramidę. Tutaj stała również niezidentyfikowana

piramida, której ruiny można oglądać do dziś. Na północ od

nich, w Atribis (obecne Tell Atrib), w pobliżu miejscowości

Benha na obszarze Delty Nilu znajdowała się jeszcze jedna.

Francuska ekspedycja oglądała tę ceglaną piramidę w roku

1800, ale od tego czasu całkowicie znikła ona pod piaskami.

W 1938 roku ekspedycja lîverpoolska ustaliła jej położenie.

Dzisiaj miejsce to zaznaczone jest małym stosem cegieł, z

którego nie można wnioskować ani o kształcie ani o wieku

piramidy. Druga z kolei grupa na południe od Abu Rawwasz

to piramidy w Giza, gdzie znajduje się Wielka Piramida i

dziewięć innych otaczających ją. Trzecia grupa znajduje się

w Zawijet el-Arjan, mniej więcej pięć kilometrów dalej na

południe. Dalsze pięć kilometrów i oto jesteśmy przy

czwartej grupie, przy słynnych piramidach w Abusir. U ich

stóp leży rozległy obszar Sakkara, podzielony na Sakkara

Północną i Sakkara Południową. Teraz docieramy do

siódmej grupy w Dahszur, gdzie natrafiamy na dwie

kamienne piramidy Snofru oraz kilka

Nekropola — „miasto umarłych", cmentarzysko na krańcach starożytnych

miast egipskich, etruskich, rzymskich (przyp. red. pol,).

innych z okresu Średniego Państwa, ósma grupa znajduje się

w Mazghuna, dziewiąta zaś w Liszt. Piramida w Medum

stanowi grupę dziesiątą. Uważa się ją za ostatnią piramidę

memfickiej nekropoli. Ponadto istnieją jeszcze słynne

piramidy XII dynastii w Fajum, kilka piramid rozproszonych

po Górnym Egipcie, nie zbadanych dotąd dokładnie i nie

posiadających ustalonego wieku, oraz piramidy typu

„etiopskiego" w północnym Sudanie.

Piramidy były początkowo budowane jako groby dla

królów. W późniejszych czasach prawo do nich rozciągnięto

również na królowe. Najdawniejszą próbę zbudowania

grobowca w kształcie piramidy reprezentuje Piramida

Schodkowa w Sakkara, wzniesiona około 2780 roku p.n.e.

Jakieś sto lat później, za panowania Snofru, w początkach IV

dynastii, powstała pierwsza prawdziwa piramida. A wiec

Wielka Piramida w Giza nie jest najstarsza. Kiedy

projektowano ją ponad 4600 lat temu, jej poprzedniczki stały

już opodal. Pracujący nad nią wielcy architekci uczyli się na

piramidach ojca Chufu, króla Snofru, położonych o niecałe

24 kilometry na południe od niej.

Pomysł budowy grobowca w kształcie piramidy był

oczywiście wynikiem postępu i doświadczeń trwających całe

stulecia. Najdawniejsze groby królewskie są o tyle godne

uwagi, że pokazują nam rozwój architektury grobowej

wcześniejszej od piramid.

Owe grobowce pierwszych historycznych faraonów

zostały zbudowane w Abydos w Górnym Egipcie, 580

kilometrów na południe od Kairu. Abydos było królewską

nekropolą południowej stolicy państwa, This. Groby te

powstawały około roku 3200 p.n.e. Mniej więcej w tym

samym czasie na pustynnym płaskowyżu leżącym na zachód

od północnej stolicy — Memfis, powstała nekropola w

Sakkara. Jedną z trudniejszych

Fakhry Ahmed - Piramidy.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: