Pedagogika Celestyna Freineta
Koncepcja pedagogiczna Freineta dotyczy przede wszystkim nauczania i wychowania na poziomie przedszkola o szkoły elementarnej, choć niektóre rozwiązania wydają się przydatne także w szkolnictwie ponadpodstawowym.
Punktem wyjścia Freineta w budowaniu własnego stanowiska pedagogicznego był brak zgody na zastaną, martwą duchowo i pełną brutalności szkołę, a z drugiej strony stopniowo pogłębiane i poszerzane eksperymentowanie, które w tamtym czasie wywalczyło już sobie miejsce obok dedukcyjnych konstrukcji filozoficzno – pedagogicznych. Idee Freineta oscylują wokół charakterystycznych koncepcji naturalizmu i generalnie Nowego Wychowania. Można przyjąć, że osią pedagogiki Freineta jest swobodna ekspresja. Wokół niej zbudował on cała gamę technik pozwalających na aktywizację całej osobowości wychowanka.
Celowi temu służyły przede wszystkim takie techniki jak:
- swobodny tekst, który swój punkt wyjścia znajdował w bezpośrednich przeżyciach dzieci, i w ich potrzebach komunikacji, w kształceniu przeżyć estetycznych i wyobraźni. Tworzone indywidualnie teksty były prezentowane na forum klasy i omawiane. Występowała także korespondencja międzyszkolna, a także z czasem wzajemne odwiedziny.
- fiszki samokontrolne ( jedne zawierały problemy, drugie odpowiedzi, trzecie testy) – gwarantują pełne opanowanie zagadnienia, dzieci pracując z fiszkami samokontrolnymi nie oszukują, ponieważ pracują dla siebie, nie muszą niczego udowadniać nauczycielowi. W ten sposób Freinet chciał uwolnić szkołę od tradycyjnych metod kontroli i oceniania edukacji ucznia.
- gazetka, która zawierała 3 ważne elementy: krytykujemy, winszujemy, życzymy sobie. Dziecko publicznie wyrażało swoje krytyczne opinie o innych i samym sobie.
- doświadczenie poszukujące – polega na różnych formach gromadzenia informacji potrzebnych do rozwiązania konkretnego problemu wynikającego z aktualnych zainteresowań i doświadczeń dziecka. Są tu wywiady terenowe, wycieczki, krótkie referaty, samodzielnie dobierane lektury.
Udział uczniów w tworzeniu oblicza szkoły był również mocno eksponowany.
Zasadą wychowawczą było, w przypadku jakiegoś wykroczenia, zadośćuczynienie. Freinet wolny od skrajnego naturalistycznego permisywizmu, uważał jednak, że kara jest zawsze błędem, a najwyżej złem koniecznym. Jedna z tzw. niezmiennych prawd pedagogicznych Freineta zwracała szczególną uwagę na to by dziecko unikało pracy zbiorowej według jednego narzuconego rytmu i tej samej treści. Sądził, że bliższa naturze dziecka jest praca indywidualna dokonująca się w obrębie i na rzecz wspólnoty. Samą szkołę pojmował zresztą jako wspólnotę dorosłych i dzieci wspólnie zarządzających życiem i pracą.
Techniki Freineta wciąż inspirują, pociągają swoją oryginalnością i otwartością. Stwarzają dobre warunki do ekspresji emocji i myśli, pozwalają na indywidualizację i własne tempo pracy.
Kształcenie i wychowywanie dokonują się przez działanie. Pracy w szkole nadał Freinet nowy sens, otworzył szkołę na środowisko społeczne i unowocześnił ją. Uczynił ją zajmującą, zobowiązującą, twórczą i radosna.
Elunsia