Bunsch Karol - Trylogia antyczna 2 - Parmenion.pdf - Karol Bunsch - rafbor2

Karol Bunsch

PARMENION

W Atenach minety dni wielkich napięć. Jak w pro-

wincjonalnym miasteczku nie działo się nic ważnego.

dzień podobny do dnia, a noc do nocy. Wielka polityka,

handel i sztuka, nawet występek i rozpusta przeniosły

się na północ, za świętą górę Olimp. W Atenach spały

nawet psy i straże — szkoda czuwać. Powszechny pokój,

mieszkańcom nie grozi nic.

Martwotę śpiącego miasta podkreślała jeszcze powódź

księżycowego światła, ostrymi liniami odcinając jaskra-

wą biel marmurów od czarnych cieni pełznącego z wą-

wozu mroku, który sunąc po zboczach gasił światła,,

w miarę jak księżyc pochylał się w stronę portu i siał

zimne iskry na drobnej fali zatoki. Cisza i ciemność

zaległy ulice, jeno jak olbrzymie mauzoleum świeciły

jeszcze górujące nad miastem świątynię Akropolu *. Ża-

den głos nie zdradzał życia. Gdy jednak księżyc scho-

wał się za wzgórza, Akropol zgasł i mrok się pogłębił.

Jakby na to czekając, jakaś postać przesmyknęła się

przez mur koło Dipylonu i rozpłynęła się w ciemnoś-

ciach. Jeno szelest skradających się kroków po kamien-

nym bruku zdradzał, że przybysz kieruje się ku dziel-

nicy portowej.

* Objaśnienia do obcych wyrazów znajdują się na końcu

ksiąiki

I tu panował mrok i cisza. Siedziby bogaczy, gdzie

ongiś uczty i zebrania przeciągały się do świtu, teraz

czyniły wrażenie opuszczonych. Tylko w domu Demo-

stenesa niepewnym poblaskiem znaczył się świetlik ta-

lamu *.

Mówca nie spał. Nawykł wykorzystywać do pracy naj-

spokojniejsze godziny przed świtem, gdy skupienia nie

mąci ruch w mieście i w domu. Wtedy można utrwalić

lotne dary Snu, chytre pomysły, nim je rozproszy trzeź-

we światło dnia.

Od dawna już jednak towarzyszem nocnych godzin

Demostenesa miast snu była rozpacz. Walka została roz-

strzygnięta, wieńce zwycięstwa zabrał wróg. Nikt się

nawet nie sprzeciwiał, by je wysłać Filipowi w hołdzie

z zapewnieniem służalczej wierności. Demostenes nie

miał już nad czym pracować.

Ostatnio, uciekając myślą od tych spraw, zbliżył się

do swej córeczki. Ale bogowie, zda się, pogrążyć go chcą

na samo dno ludzkiej nędzy. Jak na urągowisko, gdy

Filip oczekiwał któregoś tam potomka, zesłali chorobę

na-jedyne dziecko Demostenesa. Nie pomogły zabiegi

najlepszych lekarzy ni hojne ofiary. Przed tygodniem

ojciec odprowadził córkę na Drogę Świętą, gdzie spo-

częła pod niewielkim kamieniem. W domu zapanowała

cisza, którą niedawno jeszcze mącił głos dziewczynki,

nieraz niecierpliwiąc Demostenesa. Teraz ma spokój.

Kamienny, martwy spokój.

Ale tylko zewnętrzny. W sercu Demostenesa szalał

bunt: przeciw bogom, że go opuścili, przeciw miastu, że

w haniebnej beztrosce dba już tylko o łaskę swego po-

gromcy i korzyści datowanego pokoju. Nie trzeba bu-

dować floty, opłacać najemników odrywać rąk od war-

sztatów i handlu. Kofne ejrene— pokój powszech-

ny! Kto go naruszy narazi się Filipowi. Tyran dba o to;

by jego niewolnicy nie bili się między sobą.

Spokój! Zburzyć go za wszelką cenę! W pełni lat

męskich, nawykły do pracy, nad siły, Demostenes

w miejsce wszystkiego, czym żył, ma spokój. Gdybyż

choć Filip prześladował swego wroga, żądał jego głowy,

jak ongiś Charidemosa! Byłby wraz ze strategiem

zbiegł do Persów i tam gotował opór przeciw tyranowi-

Ale rozsądek podszeptywał mu drwiąco, że Charidemos

jest wodzem, który potrafił dać się we znaki samemu

Filipowi. A on, Demostenes, jeno mówcą. Król perski

płacił mu, dopóki go potrzebował, by Helladę podburzać

przeciw Macedonii. Teraz, gdy ujrzał, że darmo rzuca

złoto, lekceważyć musi Demostenesa wraz z jego sztuką.

Tak samo jak Filip. To nie wspaniałomyślność kazała

Macedończykowi zostawić w spokoju zaprzysiężonego

wroga. W nabrzmiewającym starciu ż Persją Demoste-

nes nie liczy się ani jako sprzymierzeniec, ani jako wróg.

Wraz ze swą wymową stał się niczym, on, który już

sądził, że jest Temistoklesem i Peryklęsem w jednej oso-

bie. Może być chyba tylko prowincjonalnym adwokat-

tem. Sztuki swej, którą, pokonując największe opory

latami budował i cyzelował, używać może po to, by

zarobić parę drachm — bo na nic więcej się nie zda…

A jednak nie chciał się poddać i nie chciał uwierzyć,

by szczerze, choćby bez wewnętrznego oporu, poddała

się już cała Hellada. Gdy do Pelli wyruszało haniebne

poselstwo z darami i hołdem, zdołał wkręcić do niego

zaufanego i chytrego Epimedesa, by mu donosił, jak

zachowywać się i co mówić będą ateńscy posło-

wie. Z dawnego nawyku zbierał.zarzuty przeciw stron-

nikom Filipa, choć stracił już wiarę, by jeszcze się

przydały.

Ale nie wierzył też, by Tyche uśmiechać się mogła

do kogoś bez przerwy; Dochodziły do Aten plotki o we-

wnętrznych rysach w gmachu potęgi Filipa. Darmo iro-

niczny Hypereides mówił, że bezpodstawne nadzieje

ogłupiają ludzi, jeśli wprost nie wynikają z głupoty; na-

dzieją żyje wielu, bez nadziei nikt, A trzeba ją czymś

karmić lub zapisać się do „stronnictwa milczenia" przy

Drodze Świętej. Po karmę dla nadziei wysłał Epimede-

sa. Wśród świetnych uroczystości w tłumie poselstw

wszystkich krajów, od Istmu * i Pontu * do Zatoki Pelo-

poneskiej, wiele można usłyszeć. Im świetniej wypolę-

rowana zbroja, tym wyraźniej widać na niej skazy. By-

stry i przebiegły Epimedes potrafi je zauważyć.

Wśród zgryzot i koniecznych zajęć ostatnich dni De-

mostenes zapomniał o uroczystościach w Pelli. Ąle teraz

gdy wśród ciemności leżał z otwartymi oczyma, patrząc

w mrok pod pułapem, wyobraźnia przedstawiać mu jęła

triumf wroga, i łoże, w którym spoczywał, zdało mu się

łożem Prokrustesa *.

Poderwał się jak żgnięty sprzeż skorpiona. W głuchej

ciszy lekkie pukanie do wejściowej bramy rozniosło się

pogłosem po całym domu. O tej porze nie zwykły przy-

chodzić błahe wieści. Nie zarzuciwszy nawet chlajny*,

Demostenes poskoczył i odsunął zaworę. Mimo ciemności

poznał Epimedesa i serce jego zatłukło się gwałtownie

Nie bez powodu posłaniec powrócił przed zakończeniem

uroczystości. Kładąc palec na ustach, Demostenes we-

pchnął go do swego talamu. Epimedes, widno znużony,

usiadł bez słowa na trójnogu i rozcierał zdrętwiałe nogi.

Demostenes, trzymając jeszcze w ręku lampkę oliwną,

stał przed nim, nie mogąc wydobyć głosu, by rzucić py-

tanie, które paliło mu wargi.

Posłaniec zaczął sam:

— Domyślasz się już zapewne, że wróciłem wcześniej

nie z tęsknoty za tobą.

— Mów — wyszeptał Demostenes.

— Filip... nie żyje. .

Upuszczona lampka stuknęła o kamień posadzki, Roz-

prysnęła się w kawałki, i światło zgasło, Z ciemności

doszedł Epimedesa zduszony głos:

— Czy jesteś całkiem... całkiem pewny?

— Stało się to na oczach tysięcy ludzi. I tysiące pędzą,

jak ów biegacz spod Maratonu, roznosząc wieść po świe-

cie. W Atenach jam pierwszy. Myślę, że nagroda godna

będzie wieści.

Nie przerywając ni słowem wysłuchał krótkiej opo-

wieści. Już panował nad swym głosem, gdy rzekł:

—- Teraz ty spocznij tutaj, na moim łożu. Ja muszę

pracować.

Już pracował. Jakby ktoś na rzece zerwał tamę, która

więziła jej nurt, zatrzymując w biegu i zamieniając

w bagno cuchnące, tak wyzwolona od gniotącego ją cię-

żaru myśl Demostenesa płynęła bystrym strumieniem.

Niebo dopiero zazieleniło się na wschodzie, gdy De-

mostenes w białym haftowanym chitonie * i spiętej zło-

tą zapinką chlajnie, uwieńczony białym kwieciem, wy-

szedł z domu.

Bunsch Karol - Trylogia antyczna 2 - Parmenion.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: