Frédéric Bastiat Mały wybór pism.pdf

(846 KB) Pobierz
Frédéric Bastiat - mały wybór pism
Klasyka ekonomii wolnorynkowej
__________________________
Frédéric Bastiat
Wybita szyba
Rabunek przez dotacje
Petycja fabrykantów świec
Cokolwiek, czyli Robinson chroni swoje
miejsce pracy
Bilans handlowy
Strona poświęcona Fryderykowi Bastiatowi
(1801-1850)
131787662.001.png 131787662.002.png
© Copyright for the Polish translation:
Le vol a la prime (Rabunek przez dotacje),
Pétition des fabricants de chandelles, etc. (Petycja fabrykantów świec),
Autre chose (Cokolwiek, czyli Robinson chroni swoje miejsce pracy)
by dr Piotr Stachura.
Ce qu’on voit et ce qu’on ne voit pas – La vitre cassée (Co widać a czego
nie widać – Wstęp oraz Wybita szyba) w tłumaczeniu mgr Heleny Pacek,
Balance du commerce (Bilans handlowy) w tłumaczeniu mgr Adriany
Tomalak by Mariusz Wojtenko.
Kopiowanie i rozpowszechnianie w każdej postaci zawartych w tej edycji
tłumaczeń z oryginału francuskiego, do których prawa autorskie należą
do Mariusza Wojtenko, jest dozwolone z warunkiem podania źródła −
© Copyright for this online edition by Mariusz Wojtenko, 2008
Skład PDF – Jan Lewiński
J.F.Millet: Angelus
Wiara i Praca
131787662.003.png
Dla Doroty –
Cudownego Człowieka
- 1 -
Co widać
a
czego nie widać 1
Wstęp
W sferze ekonomii, akt, zwyczaj, instytucja, ustawa pociąga
za sobą nie tylko jeden skutek, ale cały szereg skutków. Spośród
tych następstw jedynie pierwsze jest natychmiastowe; objawia się
jednocześnie z jego przyczyną, widzimy je . Inne pojawiają się i prze-
biegają dopiero kolejno, nie widzimy ich ; dobrze, jeśli je przewidujemy.
Oto cała różnica pomiędzy złym a dobrym Ekonomistą: jeden
obstaje przy efekcie widocznym , drugi bierze pod uwagę zarówno
skutki, które widać , jak i te, które trzeba przewidzieć .
Różnica ta jest jednak kolosalna, ponieważ prawie zawsze
dzieje się tak, że jeśli natychmiastowa konsekwencja jest korzystna,
następstwa późniejsze są fatalne, i vice versa . – Stąd wynika, że zły
Ekonomista dąży do nieznacznego doraźnego dobra, po którym
w przyszłości nastąpi wielkie zło, natomiast prawdziwy ekonomista
dąży do wielkiego dobra w przyszłości, ryzykując małym złem
teraźniejszym.
Zresztą, tak samo jest w kwestiach higieny, moralności. Często,
im bardziej słodki jest pierwszy owoc przyzwyczajenia, tym więcej
goryczy przynoszą kolejne. Dowodami niech będą: rozpusta,
1 Ten pamflet opublikowany w lipcu 1850 r. jest ostatnim, który Bastiat
napisał. Od ponad roku był obiecywany czytelnikom. Oto wytłumaczenie
tego opóźnienia. Autor zagubił rękopis pamfletu, kiedy przenosił się z ulicy
Rue de Choiseul na Rue de Alger. Po długich i próżnych poszukiwaniach,
zdecydował się całkowicie od nowa rozpocząć swoje dzieło i wybrał, jako
zasadniczą podstawę swojego wywodu przemówienia, które niedawno wy-
głosił w Zgromadzeniu Narodowym. Kiedy zakończył tę pracę, zarzucił
sobie zbyt poważny ton, spalił drugi rękopis i napisał ten, który przedruko-
wujemy. (Przypis wydawcy).
- 2 -
lenistwo, rozrzutność. A zatem, dopóki człowiek, zaaferowany
i przejęty skutkiem, który widać , nie nauczył się jeszcze rozpoznawać
konsekwencji, których nie widać , dopóty będzie oddawał się swoim
zgubnym nawykom, nie tylko z upodobania, ale też z wyrachowa-
nia.
To tłumaczy nieuchronnie bolesną ewolucję ludzkości.
Niewiedza otacza jej kołyskę; więc w swoich czynach ludzkość
kieruje się pierwszymi ich konsekwencjami, jedynymi, które może
widzieć u początków swojego rozwoju. Dopiero z czasem uczy się
uwzględniać inne następstwa. Dostaje tę lekcję od dwóch nauczycie-
li, bardzo różnych: Doświadczenia i Przezorności. Doświadczenie
rządzi skutecznie, ale brutalnie. Uczy nas wszystkich następstw
jakiegoś czynu, dając nam je odczuć na własnej skórze, a my w koń-
cu musimy przekonać się, że ogień parzy, parząc się sami. Tego
surowego lekarza, chciałbym, tam gdzie to możliwe, zastąpić innym,
łagodniejszym: Przezornością. To dlatego będę szukał konsekwencji
niektórych zjawisk ekonomicznych, przeciwstawiając tym, które
widać , te, których nie widać .
Frédéric Bastiat
Tłumaczenie: mgr Helena Pacek, 2006r.
___________________
Zgłoś jeśli naruszono regulamin