ZIOŁA MATKI BOSKIEJ (15 SIERPNIA - UROCZYSTOŚĆ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY).pdf

(679 KB) Pobierz
742455253 UNPDF
ZIOŁA MATKI BOŻEJ
(15 SIERPNIA - UROCYTODWNIEBOWICINJWITEJMRIIPNNY)
1
742455253.003.png 742455253.004.png 742455253.005.png 742455253.006.png
ZIOŁMTKIBOŻEJ
UrocytodWniebowiciaNajwitejMariiPanny(15ierpnia)jet
najwikym i prawdopodobnie również najtarym witem maryjnym
chrecijaotwaO abraniuMatkiBożejciałemiduądoniebamilcyNowy
Tetament,wypowiadająinatentematjedynie apokryfy datowane na IV
wiek po Chrystusie i ustna tradycja.
UrocytodWniebowiciaNajwitejMariiPannypojawiłaiwIV
lubVtuleciu,aupowechniławVIIJetpowechnaodtegocau- tak we
wchodnim,jakiachodnimKociele
W prawoławiuWniebowicienaywanejet po prostu aniciem
(Upienie,Koimei)Uważai,żewniebowiciadotąpiłaMaryjapierwej
umarły(anąwy)Naachodieutrymujei,iżnatąpiłotoajejżycia
W obydwu tradycjach Wniebowicie jet obchodone bardo
urocycie,arównowreligijnocioicjalnejjakiludowejPrewieletulecinie
byłoujmowanewramydogmatycne
FotWniebowicieMatkiBożej
Dopiero Papież Pius XII w roku 1950 ogłoiłdogmatoWniebowiciu
NMP Ten akt byłukoronowaniem rowoju doktrynyo Wniebowiciu w
teologiikatolickiejtałijednakprekodąwdialoguprawoławiemDroga
doogłoeniadogmatuniebyłaprota
OdredniowiecaWniebowiciekupiałoaintereowanieteologów,
chodnietakwielkiejakNiepokalanePoccie(równieżpónoujtewdogmat)
ałożeniateologiiaumpcjonitycnejpryłynaachódeWchodu
2
742455253.001.png
poród łynnych teologów łaciokich podejmowali problem midy
innymi Grzegorz z Tours, Piotr Jan Olivi, Jan Gerson czy Bernardyn ze Sieny.
Opróc teologów Wniebowicie acynowało także artytów W tuce
romaokiejigotyckiejdominowałabiantyjkaormułaaniciaMożemyją
obacydmidyinnyminakrydleołtarabaylikiNMPwGdaoku
Na iemiach polkich t ormuł popularyowała prede wytkim
sztuka rusko - biantyjka,cieącaiporymunaniemiprotekcjąpierwych
Jagiellonów Do prykładów tej koły należą polichromie w Lublinie i w
Krakowie. W XV waniciemcoracciejłącyikoronacja,jakna
prykładwłynnymołtaruWitatwoawkocielemariackimwKrakowieW
okreie reneanu koronacji dokonuje cała Trójca, a w baroku motyw
WniebowiciaworowanyjetnaWniebowtąpieniuChrytusa.
FotKoronacjaMatkiBożej
Predtawieniaplatycneąpomotemmidydykuremteologicnym
a religijnocią ludową Do niej należą pieni religijne o tematyce
aumpcjonitycnejNotujeijewPolcejużwXVtuleciu Juz yą angely
vyezyelą, bo Maria w nyebo gydzye *+ Day bychom czyebye wydzyely a w
nyebezyech przebywali Inny przykład z tego amego okreu O Maria,
rzecnycko lucka, duą, cyalem w nyebo wzyęta, Od yna wyelce uccona Y
na prawycy posadzona.
Wniebowicieybkouykałowyokąrangwkalendaruludowym,
takżedikipowiąaniudożynkamiTakiepowiąaniepojawiaiwwiecie
chrecijaokimbardowcenienajpierwwyrii,rabiiirmenii,aodIXw
na achodie W Polce dowodem tego wiąku jet pryłowie na
3
742455253.002.png
WniebowiciepokooconeżcieTataraormapryłowiapóniejulegała
modyikacjiwrapopularyacjąbóżjarychiwydłużaniemżniwNaMarii
WniebowicienajpredniejeżcieDoMariiWniebowiciamiejwtodole
połowmieniaTe dwieormypochodącieyokiego,XIXwTakwic
caemidożynkioddalałyiodWniebowicia,powolipreuwająciku
terminom wreniowym Pootałocią po ierpniowych dożynkach jet
wiceniewtymdniugdieniegdiemałychwiankówcterechbóż,któreto
wiankinawiąujądonacniebogatychwieocówdożynkowych
W religijnoci ludowej - arówno katolickiej jak i prawoławnej -
urocytodWniebowiciatojednakpredewytkimwiecenieiół- także
waryw,owocówikłoówbożawyczaj ten znanybyłjużwniektórych
krajach Europy w IX wieku,jelichodioboża,aodXIIIwieku w odniesieniu do
iół
WPolce,włanieracjiwiceniaiół,urocytodWniebowicia
nanajetpowechnie,jakodieoMatkiBokiejielnejwicenieiół15
ierpnia,wurocytodWniebowicia,mapotrójneobjanienieteologicne,
legendarneipraktycneTeologicnie,iołaąpowiąaneMatkąBożąpopre
walorielonoci(łacviridita),którypreteologówredniowiecnychbył
wiąanydiewictwemPełnaielonociwwymdiewictwieMatkaBoża
tawałainaturalnaopiekunkąrównieżpełnychielonociiółprecież
MatkaBożajetrównieżUdrowieniemChorych(aluInirmorum)
Wielka urocytod Udrowicielki jet wic najlepym dniem dla
wiceniaudrawiającychiółTakiepraktycneapektymariologiinajłatwiej
prenikałydoreligijnociludowejleprotylud,dlawytłumaceniaobie
prycynwiceniaiółwtymdniu,racejniepreprowadałtakichwywodów
jakpowyżynacniecciejigałdolegendy,godniektórąpootwarciu
grobuMaryi,naleionownimamiatjejciaławieżeiołaikwiaty,comiało
apocątkowad wycaj ich wicenia Trecie objanienie jet praktycne,
utylitarnePołowaierpniajettakimokreem,kiedydlawikociiółkoocy
iokrebioruMato,jakwiemy,uaadnienienaukowe,gdyżwrolinach
ielnych najwike tżenie ubtancji lecnicych wytpuje awycaj
podcakwitnieniaWikodaiółwierpniubądkwitnieniekoocy,bąd
jużjetprekwitnita
Wytkie prytocone objanienia nie wyklucają i, racej i
uupełniająwicenieiółiinnychpłodówiemi15ierpniajetwycajem
ropowechnionymwcałymchrecijaokimwiecieWnaymkrajujet
jednym z najwyraitychpunktówludowegokalendaraobrdowegoW
niektórychregionachobchodywitaacynająijuż14ierpniawiecorem
4
Organiuje i wtedy nabożeotwo o charaktere proceyjnym, wane
"pogrzebem Matki Boskiej".
wicenieiół- arówno ukatolikówjakiuprawoławnych- odbywa i
aadnicopodcaMywitej,wamdieourocytoci15ierpniawycaj
ten,naprykładieiemikrakowkiej,takopiujeOkarKolberg W więto
Wniebowzięcia NP, czyli Matki Bokiej Zielnej, każda gospodyni znosi do
kocioła nopki ziół ogrodowych i polnych podówcza kwitnących maku,
piwonii, załwii, macierzanki, wrotyczu, kopru, kminku, proa tureckiego,
kookiego zczawiu, ziela więtojaokiego, marony, lulku, bożego drzewka,
rozmarynu, mięty, meliy, kwiatów więkzych np georginii, dzwonków itd,
używanych dla bydła, ze zczerą wiarą, że powięcenie przez kapłana powiękza
ich moc uzdrawiającą i zachowawczą Gdy natłok gopodyo z temi nopeczkami
jet wielkim, kapłan wychodzi przed nabożeotwem na cmentarz kocielny,
gdzie kobiety klęczą uzykowane, trzymając każda wój nopeczek, a
odmówiwzy modlitwę i pokropiwzy zioła więconą wodą, wraca do kocioła
Zioła te przechowują ię w chacie na iotrzanie, na oknie, za obrazami itd
Gard z nich wrzuca ię natępnie, w miarę potrzeby, do gotującej ię w garnku
wody, którą po przetygnięciu lub doprawieniu zimną wodą, wraz z
dorzuceniem otręb pzennych lub opy jęczmiennej, daje ię bydłu pid przez
kilka dni, mianowicie krowom po ich ocieleniu. Tak wic,wedlewiadectwa
Kolberga, w XIX-wiecnej Małopolce ioła te miały "weterynaryjne"
zastosowanie.
NieawejednakiniewdietakbyłoNaGórnymląku,jakto
wynikamidyinnymibadaoJeregoPopiecha,wiconoiołaarównodla
wierąt jak i dla ludzi: Do najczęciej potykanych przy więceniu gatunków
należały piołun (na niedomagania żołądka), krwawnik (przy blednicy),
krwawnica lena (dla krów przeciwko twardnieniu wymion), wrotycz (przeciw
"robakom i glistom"), dziurawiec (na "oczyszczenie krwi", owrzodzenia i rany),
tarzec leny (na bóle żołądkowe), rumianek (na ból zębów), bratki polne (na
bóle brzucha u dzieci) i miętę (na żołądek i ból zębów) .
Dobukietuiółdodawanorównieżinneroliny,takiejakboża,marchew
czy jabłka, co można unad a reminicencj dawnego, dożynkowego
charakteru urocytoci Inną pootałocią wycajów dożynkowych w
obchodachWniebowiciajetwiceniewianków
Góralebekidcywijąjepoleju,cycicy,macieranki,mity,jałowca,
borówki,poiomki,jeżynyipolnychkwiatówPowiconeiołatonietylko
lekartwo łużyd one miały również jako ochrona preciwko gradowi i
piorunomWcaieburykładionojenaoknieobokapalonejgromnicy
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin