psychologia społeczna.doc

CZYNNIKI SPOŁECZNE KSZTAŁTUJĄCE NASZĄ OSOBOWOŚĆ

cztery zasadnicze czynniki:

·         przekaz genetyczny

·         wychowanie – wpływ otoczenia, rodziców

·         środowisko

·         praca własna

TEORIE WYJAŚNIAJĄCE INTERAKCJE MIĘDZYLUDZKIE

interakcja – wzajemne oddziaływanie

rodzaje teorii:

·         behawiorystyczna – relacja między bodźcami i reakcjami na nie; powierzchowne; bodziec -> reakcja = bodziec -> reakcja;

·         poznawcza – uwzględnia procesy psychiczne wszystkich uczestników i ich wpływ na zachowanie; kontekst społeczny;

·         zysków i strat –

ZACHOWANIA ASERTYWNE JAKO PODSTAWA DOBRYCH STOSUNKÓW

4 rodzaj postaw :

·         manipulacja – minimum otwartości, minimum wrażliwości

·         agresja -  maksimum otwartości, minimum wrażliwości

·         bierność - minimum otwartości, maksimum wrażliwości

·         asertywność - maksimum otwartości, maksimum wrażliwości

przyczyny zachowań nieasertywnych:

·         niski obraz siebie

·         brak samoakceptacji

stopnie reakcji na denerwowanie:

·         przekaz informacji

·         przekaz uczuć, stanów emocjonalnych

·         pogróżka

·         zerwanie kontaktu

WYWIERANIE WPŁYWU NA LUDZI

reguła wzajemności

reguła wzajemności – najstarsza

·         istota człowieczeństwa

·         działanie skierowane na przyszłość

·         poczucie zobowiązania nawet wobec usługi nie chcianej

·         reguła może inicjować niesprawiedliwą wymianę dóbr

·         wzajemność ustępstw

·         odmowa – wycofanie – technika manipulacyjna bazująca na wzajemności ustępstw;

reguła zaangażowania i konsekwencji

·         jeżeli obieramy stanowisko to przy nim pozostajemy

·         im większe zaangażowanie tym większa konsekwencja

·         „magiczny akt” – słowo pisane silniejsze niż słowo mówione

·         „zapuszczanie korzeni” – dodawanie nowych powodów i uzasadnień celem usprawiedliwienia podjętej decyzji; w konsekwencji zaangażowanie trwa pomimo zaniku warunków początkowych;

reguła społecznego dowodu słuszności

·         czy coś jest poprawne decyduje postawa innych

·         uznajemy racje innych gdy towarzyszy sytuacji niepewność oraz podobieństwo

·         rozproszenie odpowiedzialności

reguła lubienia

narzędzia wpływu:

·         przyjaźń

·         atrakcyjność fizyczna

·         podobieństwo

·         komplementy

reguła autorytetu

czynniki wpływające na tworzenie autorytetu:

·         tytuł

·         ubiór

reguła niedostępności

niedostępność:

·         ograniczenie ilości

·         ograniczenie czasowe

reguła niedostępności - polega na przypisywaniu większej wartości tym możliwościom, które stają się dl ludzi niedostępne; im bardziej niedostępne, tym większa wartość przypisywana;

źródła jej siły:

·         żeruję na skłonności ludzkiej do chodzenia na skróty – rzeczy trudne do osiągnięcia są zwykle cenniejsze

·         utrata pewnej możliwości odbierana jest jako utrata wolności i swobody decyzji

RYWALIZACJA I WSPÓŁPRACA

UZASADNIANIE WŁASNEGO POSTĘPOWANIA

racjonalizowanie – uzasadnianie logiczne swego działania (parasol i whisky) lub reakcji naszego organizmu (epinerfina);

·         teoria motywacji ludzkiej – teoria dysonansu poznawczego (dysonans poznawczy – stan napięcia, który występuje gdy dana osoba posiada jednocześnie dwa elementy poznawcze, które są psychologicznie niezgodne ze sobą

·         nieodwołalność decyzji

·         neutralizowanie dysonansu najpierw przez usprawiedliwienie zewnętrzne a następnie przez uzasadnienie wewnętrzne

·         uzasadnianie wysiłku (im większy tym atrakcyjniejszy cel i silniejsze uzasadnienie)

DLACZEGO LUDZIE LUBIĄ SIĘ NAWZAJEM?

czynniki:

·         wspólne zainteresowania

·         pewne umiejętności, zdolności

·         godziwe cechy

·         odwzajemnienie lubienia

a poza tym:

·         pochwały i przysługi

·         popełnienie błędu przez osobę doskonałą

·         atrakcyjność fizyczna – efekt „aureoli”

·         nawrócenie się

·         przeciwieństwo poglądów

SYTUACJE KONFLIKTOWE I SPOSOBY ICH ROZWIĄZYWANIA

postawy wobec konfliktowej sytuacji:

·         żółw – niskie natężenie celów i związków; zamykanie się w sobie; ukrywanie myśli i celów; założenie, że problem go przerasta;

·         miś – mało znaczące cele, ale bardzo ważne związki; poświęcenie celów dla dobrych relacji; ustępowanie

·         lis – typowy przykład kompromisu; poświęcenie mniejszego dobra dla większego dobra; minimum strat – maksimum zysków;

·         rekin – jasno określone cele; instrumentalne traktowanie partnera konfliktu; brak dialogu; poczucie bycia zwycięzcą;

·         sowa – natężenie związków i celów; zdobycie celu przy zachowaniu dobrych stosunków; współpraca, dialog; czasochłonne, ale z perspektywą na przyszłość; traktowanie konfliktu jako zadanie;

AGRESJA W ŻYCIU SPOŁECZNYM

akt agresji – zachowanie mające na celu wyrządzenie szkody lub przykrości fizycznej lub psychicznej:

·         stanowiące cel sam w sobie

·         służąca do osiągnięcia jakiegoś celu

podejścia:

·         agresja wrodzona: Freud, Starr

·         agresja nabyta

teoria uczenia się społecznego – naśladownictwo modeli

przemoc społecznie akceptowana:

·         jako samoobrona

·         wobec „złych”

·         instytucjonalna w imię porządku

·         uciśnionych w imię sprawiedliwości

katharsis – agresywność spełnia pożyteczną i niezbędną funkcję; jeżeli człowiekowi nie pozwoli się wyładować agresji, to jego agresywna energia będzie się kumulować, aż w końcu wybuchnie albo w formie skrajnego gwałtu albo choroby psychicznej;

sposoby rozładowania energii agresywnej:

·         aktywność fizyczna – gry, biegi

·         niedestruktywna forma agresji – agresja w wyobraźni

·         bezpośrednia agresja

sposoby zapobiegania agresji:

·         argumentacja rozumowa

·         rozsądna kara agresywnych modeli

·         nagradzanie alternatywnych wzorców

·         obecność nieagresywnych modeli

·         rozwijanie empatii

INTELIGENCJA EMOCJONALNA A FUNKCJONOWANIE SPOŁECZNE

I.                     Kompetencje osobiste – determinują stopień, w jakim radzimy sobie ze sobą

1.          Samoświadomość – wiedza o swoich stanach wewnętrznych, preferencjach, możliwościach i intuicyjnych ocenach.

a)       Świadomość emocjonalna – rozpoznawanie swoich emocji i ich skutków.

b)       Poprawna samoocena – poznanie swoich silnych stron i ograniczeń

c)       Wiara w siebie – silne poczucie własnej wartości i świadomość swoich ograniczeń

2.          Samoregulacja – panowanie nad swoimi stanami wewnętrznymi, impulsami i możliwościami.

a)       Samokontrola – kontrolowanie szkodliwych emocji i impulsów

b)       Spolegliwość – utrzymywanie norm uczciwości i prawości

c)       Sumienność – przyjmowanie odpowiedzialności za swoje działania

d)       Przystosowalność – elastyczność w przystosowywaniu się do zmian

e)       Innowacyjność – łatwe przyjmowanie nowatorskich pomysłów i podejść oraz nowych informacji

3.          Motywacja – skłonności emocjonalne, które prowadzą do nowych celów i ułatwiają ich osiągnięcie.

a)       Dążenie do osiągnięć – starania o lepsze wyniki albo spełnienie kryteriów doskonałości

b)       Zaangażowanie – utożsamianie swoich celów z celami grupy lub organizacji

c)       Inicjatywa – gotowość do wykorzystywania szans i okazji

d)       Optymizm – wytrwałość w dążeniach do osiągnięcia wytyczonego celu mimo przeszkód i niepowodzeń

II.                  Kompetencje społeczne – determinują stopień, w jakim radzimy sobie z innymi

1.          Empatia – uświadamianie sobie uczuć, potrzeb i niepokojów innych osób

a)       Rozumienie innych – wyczuwanie uczuć i punktów widzenia innych osób oraz aktywne zainteresowanie ich troskami, niepokojami i zmartwieniami

b)       Doskonalenie innych – wyczuwanie u innych potrzeby rozwoju i rozwijanie ich zdolności

c)       Nastawienie usługowe – uprzedzanie, rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb klientów

d)       Wspieranie różnorodności – tworzenie i podtrzymywanie szans na osiągnięcia dzięki wykorzystaniu różnych typów ludzi

e)       Świadomość polityczna – rozpoznawanie emocjonalnych prądów grupy i stosunków wśród osób z władzy

2.          Umiejętności społeczne – umiejętność wzbudzania u innych pożądanych reakcji

a)       Wpływanie na innych – opanowanie metod skutecznego przekonywania

b)       Porozumienie – słuchanie bez uprzedzeń i wysyłanie przekonujących komunikatów

c)       ...