Rodzaje wulkanów
Wulkanem nazywamy miejsce na powierzchni Ziemi z którego wydobywają się produkty erupcji wulkanicznej. Ze względu na rodzaj wyrzucanych utworów wyróżnić można:
Wulkany eksplozywne (np. Mayon w Filipinach), których produktem jest materiał piroklastyczny, bomby wulkaniczne, czy lapille. Wulkan eksplozywny bez wykształconego stożka wulkanicznego nazywa się maar.
Wulkany efuzywne (lawowe), wyrzucają lawę kwaśną, lub zasadową (np. Merapi na Jawie).
Wulkany mieszane (stratowulkany), jest to rodzaj wulkanu, którego produkty erupcji to zarówno lawa, jak i materiał piroklastyczny (np. Wezuwiusz, Fudżi Jama, Kilimandżaro). Najwięcej jest wulkanów mieszanych. Podczas ich erupcji z krateru wypływają mniej lub bardziej płynne lawy, wyrzucane są na duże wysokości pyły, popioły i bomby wulkaniczne i towarzyszą im duże ilości gazów. Pyły unoszone są niekiedy bardzo wysoka - nawet do stratosfery - i rozwiewane na znaczne odległości. Popioły i piaski osadzone na Ziemi ulegają scementowaniu i tworzą pokłady tufów wulkanicznych. Wulkany wyrzucające duże ilości popiołów i innych produktów stałych budują bardzo regularne stożki.
Wulkany wygasłe w czasach historycznych nie wybuchały, co nie oznacza, że nie mogą w każdej chwili uaktywnić się. Okresy braku aktywności mogą czasem sięgać tysięcy, a nawet milionów lat. Wulkany drzemiące to wulkany w stanie okresowego uśpienia trwającego od miesięcy do tysięcy lat. Po takim długim okresie erupcja może być bardzo gwałtowna, jak to miało miejsce w przypadku Wezuwiusza w 79 r. n.e. (Włochy), Katmai na Alasce w 1912 r., czy Pinatubo na Filipinach w 1991 r.
Inny podział bierze pod uwagę miejsce, z którego wypływa magma. Wyróżnia się wówczas wulkany:
Stożkowe - wzniesienie o stożkowatym kształcie, utworzone z lawy lub materiałów piroklastycznych, wydobywających się z otworu wulkanicznego w czasie erupcji centralnej.
Tarczowe - o szerokim i spłaszczonym stożku o kącie nachylenia nie większym niż 8°. Jego cechą charakterystyczną jest brak gwałtownych erupcji - z jego wnętrza wydobywa się rzadka i bardzo gorąca lawa zasadowa. Przykładem takiego wulkanu może być Mauna Loa na Hawajach.
karcia956