Konspekt warsztatów interpersonalnych.doc

Konspekt warsztatów interpersonalnych

Temat zajęć: Kobieta i mężczyzna w relacjach –budowanie więzi.

Prowadzące: Agata Ośmiałowska, Paulina Pawlak,  Katarzyna Hermanowska, Agnieszka Brudzyńska

Termin zajęć: 14.01.2011

Czas zajęć: 60 min

Cele ogólne:

- Poznanie różnorodności relacji między kobietą a mężczyzną

- Wzbogacenie wiedzy na temat odmienności stylów komunikacyjnych według kryterium płci

- Poznanie roli kobiety i mężczyzna w budowanie więzi między nimi

Cele szczegółowe:

Uczeń potrafi:

- uważnie słuchać oraz zgodnie współpracować z uczestnikami warsztatu

- zrozumieć czym jest styl komunikowania się oraz w jaki sposób się go nabywa

- wymienić różnice w zakresie kompetencji komunikacyjnej i relacyjnej obu płci

- dopasować odpowiednie kompetencje relacyjne do danej grupy rówieśniczej dziewczynek i chłopców

- wymyślić twórcze konsekwencje odmienności stylów komunikacyjnych kobiet i mężczyzn

- odróżnić sposoby kierowania rozmową ze względu na płeć

- podejmować próby rozwiązywania konfliktów między płcią

- rozróżniać sposoby funkcjonowania kobiet i mężczyzn w rzeczywistości

- orientować się jakie tworzą się relacje między kobietą a mężczyzną i jak je podtrzymywać

- podejmować dyskusję na tematy dotyczące różnic płci

Metody:

-asymilacyjne: opis, pogadanka, praca z tekstem,

-Praktyczne: ćwiczeń, uczenie się przez działanie;

-Samodzielnego dochodzenia do wiedzy: gry i zabawy dydaktyczne, burza mózgów

- waloryzacyjne - impresyjne

Formy:

- indywidualna

- zbiorowa

- grupowa

Środki:

- laptop lub płyta CD z filmikami, kartki z bloku, flamastry

Przebieg:

1.       Przywitanie uczestników przez prowadzące.

2.       Wprowadzenie -Kilka słów o samej odmienności i odmienności płci.

3.       Odmienność stylów komunikowania się - różnice w zakresie kompetencji komunikacyjnej i relacyjnej kobiety i mężczyzny.

4.       Kierowanie rozmową ze względu na płeć

5.       Twórcze konsekwencje odmienności płci.

6.       Odmienne style komunikacji przyczyną różnych relacji – konflikty między kobietą a mężczyzną

7.       Różne role w relacjach kobieta-mężczyzna.

8.       Budowanie i podtrzymywanie więzi między kobietą a mężczyzną oraz dylematy z nimi związane.

9.       Podziękowanie za wspólne warsztaty.

Bibliografia:

1.       Rzepa T., Język kobiet i mężczyzn. Porozumiewanie się odmienności, [w:] Komunikowanie się-Problemy i perspektywy, red. Kaczmarek B., Kucharski A., Stencel M., Wyd. UMCS, Lublin 2006 s. 13-33 

2.       Plopa M., Więzi w małżeństwie i rodzinie, Impuls, Kraków 2007, s. 113-119

3.       Steward J., Mosty zamiast murów, PWN, Warszawa 2000 s. 289 - 330

4.       Tannen D., Ty nic nie rozumiesz! Kobieta i mężczyzna w rozmowie, Zysk i S-ka, Poznań 1999

5.       Chełpa S., Witkowski T., Psychologia konfliktów, WSiP, Warszawa 1995

6.       http://www.kobieta-mezczyzna.pl

I. Przywitanie grupy warsztatowej

II. Odmienny – „nie taki sam, inny, odrębny, różny”(ze słownika języka polskiego)

Agnieszka

*Każda odmienność wzbudza społeczne zainteresowania. Wszelka inność stwarza zagrożenie dla norm i zasad funkcjonowania społecznego, dlatego też sprowadza się ją do społecznie uznawanych wzorców. ( a one rygorystycznie określają wygląd, ubiór fryzurę, gestykulację, ton, dopuszczalne słowa, cenione wartości, poziom kultury, postawy, przekonania, stereotypy) każdego przeciwieństwa. Od lat mamy „pod ręką” dogodne i plastyczne narzędzie, gwarantujące stałą i interesująca odmienność. Ze względów biologicznych odmienność ta jest nienaruszalna, ale te coraz lepiej piętnowana przez społeczeństwa. Oczywiście chodzi o płeć, zapewniającą nieustanną konfrontację, dynamiczne ścieranie się postaw, światopoglądów, sposobów widzenia, oceny innych i siebie. Odmienność płci urozmaica i wzbogaca codzienność, rozwija i dynamizuje, wypracowuje nowe normy i zasady, obyczaje. Nieodłącznym atrybutem i wskaźnikiem odmienności płci jest język specyficzny dla kobiet i mężczyzn, czyli różne style komunikowania się płci przeciwnych.

*Kobiety i mężczyźni rozmawiają właśnie w odmienny sposób. By poprawić swoją skuteczność w komunikowaniu należy uświadomić sobie, że te różnice występują. Nie łatwo jest je zmienić, gdyż są głęboko zakorzenione w kulturze. Różnice w rozmowie między płciami odgrywają jednak znaczącą rolę. 

III. odmienność stylów komunikowania się

*styl komunikowania się oznacza zarazem kompetencje komunikacyjną (zdolność do komunikowania się) oraz relacyjną (zdolność wyrażania postaw wobec uczestników procesu komunikacji)

* o nabywaniu właściwego dla płci stylu komunikowania się decydują:

- zainteresowanie kontaktami społecznymi

- zdolność do odbioru i nadawania komunikatów

- uniwersalny mechanizm nabywania języka

- słuchanie głosu matki w okresie prenatalnym

- ilość i jakość interakcji w niemowlęctwie

- przejmowanie ról płciowych i zachowań związanych z tożsamością płciową

- rodzice i rówieśnicy

Czynnikami zakłócającymi komunikowanie mogą być odmienne style konwersacyjne, które

Paulina

„prowadzą często do naturalnych nieporozumień, starć i komunikacyjnych zgrzytów. Style konwersacyjne zarówno w sferze werbalnej, jak i niewerbalnej są związane także z różnicami wynikającymi z płci.

a) różnice w zakresie kompetencji komunikacyjnej /badania Taraszkiewicz, Rzepa 2001/

-Quiz -pytania do grupy jak myślą Czy K cz M dominują w tych aspektach?

Gadatliwość – wbrew stereotypom, że kobiety są bardziej gadatliwe, wyniki badań przekonują, że to mężczyźni mówią znacznie więcej niż kobiety i to w różnych sytuacjach ( badano małżeńskie dialogi, kłótnie, rozmowy handlowe, wypowiedzi internetowe)

+Należy tu wziąć dwie sfery – publiczną i prywatną. Jeśli chodzi o sferę publiczną to tu lepiej czują się mężczyźni. Dla nich rozmowa jest przede wszystkim środkiem zachowania niezależności, a także negocjowania i zachowania statusu w hierarchicznym porządku społecznym. Wykorzystują rozmowę by przyciągać i utrzymywać uwagę, demonstrując wiedzę i umiejętności i zajmując centralne miejsce na scenie m.in. opowiadając różne historyjki, żarty.

Kobiety lepiej czują się w wypowiedziach prywatnych. Rozmowa jest dla nich potrzebna do porozumiewania się, tworzenia związków, negocjowania relacji. Nacisk kładziony jest na ukazywanie podobieństw i odpowiadających sobie doświadczeń.

Skąd stereotyp że kobiety mówią dużo? à ich wypowiedzi pojawiają się w sytuacjach w których mężczyźni nie mówiliby wiele (w wypowiedziach prywatnych) Kobiety czują że mężczyźni nie komunikują się z nimi podczas gdy mężczyźni mają wrażenie, że mówią kobiecie o wszystkim o czym tylko pomyślą. à wynikiem tego jest właśnie odmienny styl mówienia. 

Dominacja konwersacyjna – zależy od składu uczestników interakcji ze względu na kryterium płci, kobiety prawdziwie się rozgadują o zabiegają o dominację wśród innych kobiet, a milkną i staja się podporządkowane konwersacyjnie gdy pojawiają się mężczyźni. Mężczyźni zazwyczaj mówią głośniej niż rozmówca płci pięknej, chcąc zapewnić sobie kontrolę i dominację nad przebiegiem rozmowy.

Przerywanie- w naszej kulturze powszechne jest przerywanie wypowiedzi kobietom, postrzegane jako ekspresja, wskaźnik dominacji i kontroli. Mężczyzną przypisuje się prawo do częstego i nieskrępowanego zabierania głosu, a tym samym do kwestionowania tego prawa w odniesieniu do kobiet.

Nakładanie się wypowiedzi – dlatego też mężczyźni nie podlegają zjawisku nakładania się

wypowiedzi, nie musza walczyć o  konwersacyjną uwagę ze strony innych. Natomiast kobiety uczyniły z tego aspektu typowo żeńską cechę, świadcząca z ich strony o solidarności, ale ze strony mężczyzn kojarzoną z babskimi „gdaczącymi” pogaduchami.

(Dla przykładu scenka z dnia świra „W przedziale pociągu”- gdzie dla kobiet rozmowa na emocjonujące tematy, a mężczyzna odbiera to jak bazar- załącznik)

Formy grzecznościowe –specyficzne dla stylu komunikacyjnego kobiet. Literackie teksty kobiet są pozbawione zwrotów napiętnowanych społecznie (przekleństw, skrótów, agramatyzmów) być może dzięki temu podnoszą swoją samoocenę, pozycje w porównaniu do mężczyzn skłonnych do posługiwania się językiem slangowym, żargonowym, napiętnowanym. Niestety ten prestiż zyskują kobiety tylko w swoich oczach, gdyż mężczyźni uważają swój język za bogaty treściowo i odbiegający od standardów. Tę różnicę można odwołać do powszechnego stereotypu kobiety, od której wymaga się przestrzegania norm grzecznościowych związanych z uczuciowością i troskliwością o innych, tworzeniem życzliwej atmosfery komunikacyjnej.

+Podtrzymywanie rozmowy - kobiety częściej podtrzymują rozmowę, zazwyczaj komunikują się w mniej stanowczy, a bardziej społecznie czuły sposób niż mężczyźni. Mężczyźni zaś są bardziej chętni niż kobiety w dostarczeniu sugestii, opinii lub informacji.

Konkretność wypowiedzi -Płeć piękna formułuje komunikaty w sposób niekonkretny, pośredni, ukrywając to, co naprawdę myśli. Mężczyźni natomiast wypowiadają się precyzyjnie, konkretnie, mówią wprost to, co myślą i czują, chętniej przejmując kontrolę nad rozmówcą.

Kontakt wzrokowy - Kobiety w większym stopniu utrzymują kontakt wzrokowy i częściej się uśmiechają.

Dotyk -Kobiety często używają dotyku do wyrażenia zachowań, które ma demonstrować ciepło i bliskość. Mężczyźni przeciwnie, dotyk traktują raczej jako formę instrumentalnego zachowania, bądź jako przejaw zależności czy braku męskości.

Wysokość tonu głosu – są badania które wykazują, że kobiety i mężczyźni mają takie same możliwości wydawania wysokich tonów lecz mężczyźni w wyniku procesu uspołeczniania nie korzystają z wysokich tonów z obawy, by nie zabrzmiało to kobieco – niższe głosy mężczyzn są postrzegane jako bardziej wiarygodne i przekonywujące od głosów kobiet.

b) Różnice w zakresie kompetencji relacyjnej – ujawniają się już w mowie dziecięcej, a role

Agata

utrwalania przypisuje się uczestnictwu w jednorodnych grupach rówieśniczych.

Wychowanie do kobiecości i męskości – rozsypanka wyrazowa

*Te kompetencje relacyjne formowane w środowisku rówieśniczym, są wzmacniane wzorcami wynoszonymi z domu, a następnie ujawniają się w życiu dorosłym w ramach „języków płci”. I tak:

- w „języku kobiecym” przejawiają się przez:

minimalne wzmocnienia- sygnały potwierdzające aktywne słuchanie (przytakiwanie, pomrukiwanie, „aha” itp.), mają za zadanie wspierać nadawcę, poprerz okazywanie zainteresowania. Takie zachowania niestety wzmacniają dominujaca postawę komunikacyjną mężczyzn.

Zdrobnienia – celem jest tworzenie klimatu bliskości, ciepła, prowokowanie do zwierzeń, do posłuszeństwa, spełniania kobiecych próśb. W języku męskim zdrobnienia budzą wesołość i skojarzenia z zniewieściałością.

wyrażenia asekuracyjne i kwalifikujące- „zastanawiam się/ właśnie myślę,/ cos w rodzaju,/najprawdopodobniej, itp.”  mogą okazać się wskaźnikiem niepewności mówiącego, bezradności, tendencji do poszukiwania wsparcia. Jeśli w publicznej wypowiedzi kobieta powie: (znany przykład)  „Na sali jest być może prawdopodobnie około siedmiu osób” przegrywa i naraża się na śmieszność. Jednak jeśli przedmiotem rozmowy są sprawy osobiste, wówczas kobieta wygrywa, wykazując się poszanowaniem zachowania intymności i prywatności.

zadawanie pytań- kobiety zadają ich więcej od mężczyzn, kojarzone są z okresem dzieciństwa i infantylnością, a więc też ze słabością umysłu. Jednak często też zadawanie pytań może pokazać mocną stronę, gdyż obliguję rozmówcę do udzielania odpowiedzi, dzięki czemu można utrzymać konwersację. Jeśli zadawane pytania nie będą banalne, mogą świadczyć o rozbudzonej potrzebie poznawczej kobiet.

pytania dodane – „nieprawdaż/ czyż nie?/ Nie sądzisz? /Prawda?” – obniżają siłę wypowiedzi, świadczą o niepewności i braku asertywności, postawie uległej. Brak stanowczości często jest widoczny w kobiecych negocjacjach handlowych.

komplementy- stosowane naturalnie, jako potrzeba zaspokojenia akceptacji społecznej oraz jako narzędzie manipulacji otoczeniem. Kobiety komplementują wygląd, zaś mężczyźni umiejętności, posiadane przedmioty.

- Natomiast w „języku męskim” poprzez

polecenia i dyrektywy -podkreślają społeczna pozycję, przywołują rangę przywódcy, osoby dominującej. Taka forma komunikacji wzbudza u drugiej osoby pozycje uległą, ofiary, a więc umacnia pozycję dominującą wydającego polecenia.

wulgaryzmy –ich funkcją komunikacyjną jest zdobywanie pozycji dominującej, ale stają się mniej wulgarni w obecności kobiet

...