asp_jako_metoda_redukcji_kosztow.pdf

ASP,internet, systemy informatyczne,

analiza kosztów, outsourcing

Grzegorz Chodak *

Dzierżawienie oprogramowania jako metoda redukcji kosztów w

przedsiębiorstwie – analiza ASP

W artykule przedstawiono podstawowe zagadnienia związane z dziedziną dzierżawy oprogramowania.

Szczególną uwagę zwrócono na redukcję kosztów mogącą być skutkiem wdrożenia modelu ASP. W dalszej

części artykułu omówiono zarys problematyki związanej z bezpieczeństwem danych i umową SLA, a także

przedstawiono korzyści wynikające z wdrożenia modelu ASP. Opisano także elementy, na które powinien

zwrócić uwagę potencjalny klient rozważający skorzystanie z usług dostawców ASP. Na koniec wymieniono

przykłady dostawców ASP w Polsce podzielonych na klasy oprogramowania.

WSTĘP

ASP (Application Service Providing) jest metodą oferowania dostępu do programów

na zasadzie dzierżawy. W języku polskim najczęściej używa się określenia

dzierżawienie oprogramowania, co jest podejściem od strony klienta, a nie dostawcy,

jak w angielskim określeniu. W literaturze przyjmuje się domyślnie, że dostęp do

aplikacji jest realizowany przez Internet lub łącze dedykowane [2].

Gwałtowny rozwój usług typu ASP przypada na ostatnie 10 lat (w Polsce 4), mimo,

że nie są one niczym nowym. Źródła ASP leżą bowiem w outsourcingu

informatycznym, który ma równie długą tradycję jak superkomputery. Outsourcing

informatyczny jest rozumiany jako powierzenie zewnętrznemu dostawcy zarządzania i

rozwoju całości lub części obsługi infrastruktury informatycznej.

Jednym z najstarszych modeli outsourcingu informatycznego było przetwarzanie

danych wykonywane przez specjalizowane zakłady, posiadające odpowiedni sprzęt i

dysponujące odpowiednią mocą obliczeniową. W czasach gdy dziedzina informatyki

dopiero zaczynała się rozwijać, był to jedyny sposób na zrealizowanie wymagających

dużej mocy obliczeniowej zadań. Tylko największe koncerny mogły sobie pozwolić na

Instytut Organizacji i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej

posiadanie własnego superkomputera, który zajmował wtedy pokaźnej wielkości

budynek. W ten sposób powstały wyspecjalizowane przedsiębiorstwa zajmujące się

przetwarzaniem danych dla klientów zewnętrznych. W Polsce ten rodzaj działalności

realizowany był przede wszystkim w ośrodkach ZETO (Zakład Elektronicznej Techniki

Obliczeniowej) [1].

Wraz z rozwojem sprzętu komputerowego i popularyzacją komputerów typu PC

coraz większa liczba zadań mogła być realizowana na pojedynczym komputerze

osobistym, który z prymitywnego terminala stał się komputerem o znacznej mocy

obliczeniowej. Jednakże powrót do źródeł, czyli potraktowania komputera osobistego

jedynie jako terminala umożliwiającego połączenie się z serwerem, na którym znajduje

się oprogramowanie i bazy danych może przynieść wiele korzyści. Celem tej publikacji

jest ich analiza, ze szczególnym zwróceniem uwagi na problematykę redukcji kosztów

oraz bezpieczeństwa danych.

Na początku ustalona zostanie terminologia używana w publikacji, celem

uporządkowania różnorodnej nomeklatury spotykanej w literaturze.

Dostawcą ASP nazywamy przedsiębiorstwo realizujące usługę odpłatnego

udostępniania oprogramowania przez internet. Jest to pewna nomenklaturowa

nadmiarowość, ponieważ w akronimie ASP, „P” oznacza providera czyli dostawcę. W

dalszej części publikacji określenia: dostawca, dostawca ASP, provider, używane będą

zamiennie jako synonimy.

Jako model dostępu do aplikacji informatycznych typu ASP (w skrócie „model

ASP”) rozumie się sytuację, w której przedsiębiorstwo wykorzystuje metodę dostępu

do programów komputerowych przy pomocy internetu korzystając z usług dostawcy

ASP. W dalszej części publikacji używane będzie pojęcie modelu ASP w odróżnieniu

od tradycyjnego modelu dostępu do aplikacji informatycznych (w skrócie „model

tradycyjny”), w którym dostęp do aplikacji jest realizowany bez użycia zewnętrznego

dostawcy udzielającego dzierżawy oprogramowania.

1. ANALIZA KOSZTÓW W MODELU ASP

Pierwszym krokiem w obrębie redukcji wydatków na infrastrukturę informatyczną,

jest oszczędność przy zakupie licencji oprogramowania. Przedsiębiorstwo nie musi

kupować licencji lecz dzierżawi ją. Nie instaluje oprogramowania na twardym dysku

swojego komputera, lecz dzięki połączeniu z serwerem dostawcy, może korzystać z

oprogramowania tak samo jakby było ono zainstalowane na jego komputerze.

Dzierżawienie oprogramowania jest metodą redukcji kosztów zakupu

oprogramowania w przypadku, gdy suma opłat za dzierżawę licencji jest niższa od

kosztu zakupu licencji zsumowanego z kosztem alternatywnym wykorzystania kapitału

pozostającego w dyspozycji przedsiębiorstwa. Obowiązuje tu taka sama zasada jak w

przypadku wyliczania opłacalności dzierżawy jakiegokolwiek środka trwałego.

Warto jednak zauważyć, że przy dzierżawieniu oprogramowania zredukowane do

minimum zostaje ryzyko inwestycji w technologię nie spełniającą oczekiwań lub

niedopasowaną do potrzeb. W przypadku oprogramowania jest to ryzyko znaczne,

które powinno być wzięte pod uwagę przy analizie kosztów przedsięwzięcia.

Należy pamiętać, że oszacowując koszty zakupu oprogramowania, koszt licencji

może stanowić jedynie niewielki procent całości kosztów związanych z wdrożeniem,

serwisem oraz szeroko pojętą infrastrukturą informatyczną.

Dzierżawienie oprogramowania pozwala obniżyć koszty związane z wdrożeniem i

eksploatacją oprogramowania i zredukować je do kosztów koniecznych, czyli takich,

których nie można uniknąć bez względu na to, czy oprogramowanie jest dzierżawione

czy zakupione. Można tu zaliczyć:

1. Zakup minimalnej infrastruktury sprzętowej, składającej się z komputerów

podłączonych do internetu, wraz z dodatkowymi urządzeniami typu:

drukarki, skanery itp. Dodatkowym kosztem jest zapewnienie szybkiego

łącza internetowego. W przypadku dużych miast, posiadających sieci

strukturalne o dużej przepustowości nie jest to duży wydatek, jednak w

przypadku przedsiębiorstw oddalonych od węzłów sieci, zapewnienie

przepustowości na poziomie minimum 512 Kb/s może okazać się istotną

pozycją w strukturze kosztów. Połączenie przez Internet jest bowiem

jedynym sposobem dotarcia klientów do serwerów bazodanowych, plików

czy aplikacji, udostępnianych przez usługodawców ASP. Mimo że każdy

dostawca ma zwielokrotnione połączenia przez sieci stacjonarne kilku

operatorów tranzytowych jednocześnie (w Polsce przez: Polpak, Telbank,

Internet Partners, Elektrim, Netia i in.), dodatkowo instaluje się

bezprzewodowe łącza radiowe i satelitarne jako łącza ratunkowe [4].

2. Dopasowanie oprogramowania do konkretnych potrzeb przedsiębiorstwa.

Jest to koszt związany z wykonaniem dodatkowych modułów

oprogramowania przez programistów. Różnica między modelem ASP i

tradycyjnym polega jedynie na tym, że część prac będzie odbywała się u

providera. Jednak etap analizy potrzeb i projektowania musi odbywać się

przy znacznym współudziale klienta.

3. Przeprowadzenie szkoleń związanych z użytkowaniem oprogramowania.

Koszt szkoleń będących jednym z etapów wdrożenia systemu

informatycznego, będzie w modelu ASP zmniejszony o koszty szkolenia

administratorów systemu, bowiem wszelkie prace wymagające

administrowania systemem wykonuje dostawca.

4. Opłaty za aktualizację oprogramowania (ang. software upgrade), które w

przypadku korzystania z modelu ASP powinny być znacznie niższe, gdyż

aktualizacja jest realizowana u dostawcy (providera). Obniżenie kosztów

wynika z faktu, że aktualizacja dotyczy większej liczby klientów, stąd koszt

rozkłada się na większą liczbę użytkowników systemu.

Oszczędności związane z modelem ASP dotyczą przede wszystkim sprzętu

komputerowego i kwestii ochrony danych. Poniżej zostały przeanalizowane

podstawowe korzyści związane z obniżeniem kosztów w przedsiębiorstwie w modelu

ASP.

1. Podstawowa oszczędność wynika z faktu, że przedsiębiorstwo nie musi

kupować zaawansowanego sprzętu komputerowego związanego z

przetwarzaniem i magazynowaniem danych. Szczególnie w przypadku

dużych wymagań sprzętowych konieczne jest poniesienie wydatków na

kosztowne serwery np. IBM zSeries 800, IBM xSeries, HP AlphaServer

GS1280, Sun Fire E20K oraz urządzenia pamięci masowej np. IBM 2105

ESS, IBM TotalStorage DS8000, HP StorageWorks XP10000 Disk Array,

taśmy IBM 3953 Tape System.

2. W modelu ASP należy również pamiętać o oszczędnościach związanych z

brakiem konieczności konserwacji zaawansowanego sprzętu, jego

rozszerzeniami i aktualizacjami. Oszczędza się również na projekcie

infrastruktury sprzętowej i kosztach poszukiwania dostawców,

organizowania przetargów itp.

3. Kolejną korzyścią, która przemawia za skorzystaniem z modelu

biznesowego typu ASP jest większa specjalizacja, a co za tym idzie lepsza

jakość sprzętu serwerowego. Od pewnego czasu dostawcy zaawansowanych

serwerów tj. Sun Microsystems, IBM, HP oferują wyspecjalizowane

serwery (ang. appliance servers) realizujące określone zadania: np. serwer

poczty, serwer DNS, serwer baz danych. Nie chodzi tu jedynie o

rozwiązania softwarowe, lecz również hardwarowe dedykowane do

konkretnych zadań. Zakup kilku wyspecjalizowanych serwerów dla

pojedynczego przedsiębiorstwa może być znacznym kosztem, natomiast

dostawca ASP obsługujący wielu klientów może sobie pozwolić na

specjalistyczny sprzęt. Obserwujemy tu typowe zjawisko występowania

korzyści skali.

Problematyka bezpieczeństwa danych stanowi jeden z najistotniejszych problemów

w ASP dlatego przedstawiono ważniejsze zagadnienia dotyczące tego zagadnienia.

2. ASP A BEZPIECZEŃSTWO DANYCH

Bezpieczne korzystanie z modelu ASP jest głównym problem dla firm, które

rozpatrują zastosowanie u siebie tego typu rozwiązań. Można wskazać kilka przyczyn,

które sprawiają, że model ASP wydaje się być rozwiązaniem zarówno tańszym jak i

bezpieczniejszym jeżeli chodzi o bezpieczeństwo danych.

Providerzy są świadomi wątpliwości firm związanych z bezpieczeństwem danych,

dlatego wprowadzają dodatkowe zabezpieczenia. Efektem ich działań jest często

wyższe bezpieczeństwo danych przy zastosowaniu ASP niż bezpieczeństwo zapewniane

przez samą firmę.

Po drugie providerzy często dysponują wyższymi budżetami przeznaczanymi na

problemy bezpieczeństwa niż użytkownik końcowy. Zapewnienie bezpieczeństwa

danych jest dla każdego znaczącego providera podstawą prowadzenia działalności.

Dostawcy zdają sobie sprawę, że w tej dziedzinie nadszarpnięcie zaufania klienta może

być dla nich początkiem końca ich działalności.

Dlatego firma korzystająca z modelu ASP oszczędza na wydatkach związanych z

ochroną danych. Dokumenty tworzone w systemie ASP są gromadzone w chronionym

Data Center provider'a, gdzie funkcjonują zaawansowane systemy archiwizacyjne (ang.

backup) i rygorystyczne procedury ochrony danych. Można więc wyszczególnić

oszczędności związane z:

 zapewnieniem przez providera systemu archiwizacji danych,

 ubezpieczeniem danych,

 szkoleniami związanymi w bezpieczeństwem danych,

 zmniejszeniem ryzyka utraty danych.

2.1. UMOWA SLA

Podpisanie umowy SLA (Service Level Agreement) gwarantuje wsparcie techniczne

i odpowiednie zabezpieczenie danych. Poprawnie sformułowana umowa SLA zawiera

informacje na temat dokładnego zdefiniowania usługi świadczonej przez dostawcę ASP,

sposobu realizacji usługi, wskaźników pomiaru jakości łącza internetowego, obciążenia

serwera baz danych oraz serwera aplikacji itp., kar związanych ze wszelkiego rodzaju

awariami u dostawcy, możliwych przyszłych zmian w umowie SLA [5]. Im bardziej

szczegółowe są zapisy w umowie, tym łatwiejsze będzie wyegzekwowanie

zadośćuczynienia w razie problemów z dostawcą ASP.

3. INNE KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z WDROŻENIA MODELU ASP

Wśród innych korzyści związanych z modelem ASP, warto wspomnieć o możliwości

telecomputingu czyli pracy przez internet. Dostęp do oprogramowania jest realizowany

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: