Historia i terminologia geografii turystycznej
Historia turystyki na świecie:
· 9 tys. r.p.n.e – pielgrzymki w Starożytnym Egipcie
· VIII w. p.n.e – pielgrzymki w Starożytnej Grecji
· VI w. p.n.e – Rzym, Indie
· na sile przybrały pielgrzymki w średniowieczu (Włochy, Hiszpania, Francja, Indie, Chiny, Palestyna)
· Marco Polo (Włoch, do Chin); XIV w. – Ibn Batuta, Ai Ibrizi, Ibrahim Ibn Jakup
· pierwsze zajazdy, hotele – Włochy, XIV w.
· turystyka lecznicza – XVI w.
· turystyka poznawcza, wypoczynkowa, zdrowotna, religijna – XVIII w.
· epoka oświecenia – ruch pielgrzymkowy (Włochy, Francja, Wielka Brytania, Grecja, Rosja, Niemcy, USA, Australia, Brazylia)
· przełom XIX i XX w. – pielgrzymki międzykontynentalne na linii Europa-Ameryka, Europa-Afryka, Europa-Australia, ruchy spontaniczne bez organizacji
· pierwsza zorganizowana wycieczka – 1841, Wielka Brytania, Thomas Cook
· pierwszy przewodnik po Anglii, 1845
· pierwsza organizacja ruchu turystycznego – Węgry, Czechy, Rosja, Francja, Niemcy
· I poł. XIX w. – rewolucja techniczna – maszyna parowa (pociąg), samochód, samolot, prom kosmiczny
· I poł. XX w. – regres ruchu turystycznego z powodu wojen światowych
· II poł. XX w. – renesans
Historia turystyki w Polsce:
· ruchy pielgrzymkowe, wędrówka cesarza niemieckiego Ottona III w 100) (zjazd gnieźnieński)
· XVI w. – pierwsze prace zawierające opisy krajoznawcze (Marcin Kromer)
· XVI w. – opis wycieczki turystycznej w Tatry (Beata Łaska)
· przełom XVI i XVII w. – liczne opisy walorów turystycznych Polski
· XVII w. – opisy konkretnych tras i szlaków turystycznych (Stanisław Staszic, Jan Ursyn-Niemcewicz, Tadeusz Kościuszko)
· XIX w. – rozwija się turystyka pobytowa, atrakcyjne miejsca o funkcjach uzdrowiskowych (Cieplice Śląskie, Lądek Zdrój, Kudowa Zdrój, Iwonicz Zdrój, Kołczyn Zdrój, Dusznik Zdrój, Kołobrzeg, Sopot, Krynica, Świnoujście, Zakopane)
· XIX w. – budowa infrastruktury turystycznej, powstaje pierwsze schronisko 1874 nad Morskim Okiem, Sudety (Karpacz i Szklarska Poręba), Ciechocinek, Nałęczów
· XX w. – rozwija się turystyka wycieczkowa ( o charakterze poznawczym)
· 1945 – nacjonalizacja (upaństwowienie) infrastruktury turystycznej w ramach Orbisu
· 1954 – Główny Komitet Kultury Fizycznej organizuje ruch turystyczny
· 1960 – Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki; Gromada i Almatur
· po 1990 – restrukturyzacja gospodarki narodowej, powstanie licznych organizacji turystycznych, biur podróży
turyzm – złożone zjawisko obejmujące społeczno-kulturowe, gospodarcze, prawno-polityczne, przyrodnicze i przestrzenne uwarunkowania oraz przebieg i następstwa turystyki
geografia turyzmu:
1. dyscyplina geografii zajmująca się przyrodniczymi oraz antropologicznymi uwarunkowaniami i następstwami ruchu turystycznego
2. dyscyplina zajmująca się badaniem przestrzennego zróżnicowania społeczno-kulturowego, gospodarczego, prawno-politycznego, przyrodniczego uwarunkowania turystyki oraz zagospodarowania turystycznego
geografia turystyczna – część geografii stosowanej, która zajmuje sie ocena oraz opisem środowiska przyrodniczego i kulturowego na potrzeby turystyki
turysta – osoba, znajdująca się dobrowolnie czasowo poza miejscem stałego pobytu i środowiska związanym z codziennością
podróżny – osoba podróżująca poza miejscem stałego zamieszkania
turystyka – zjawisko przestrzenne, społeczno-kulturowe i ekonomiczne polegające na dobrowolnej czasowej zmianie miejsca stałego pobytu człowieka w celach wypoczynkowych, poznawczych, intelektualnych i emocjonalnych
ekonomika turystyki:
1. zajmuje się potrzebami turystycznymi, dobrami i usługami turystycznymi oraz produktem turystycznym
2. jako nauka analizuje: kształtowanie się cen na rynku turystycznym, popyt, podaż i rentę turystyczną; rolę i znaczenie turystyki w gospodarce; relacje turystyki z produktem krajowym brutto; bada wpływ turystyki na zatrudnienie w gospodarce turystycznej i paraturystycznej
rekreacja – wszelkie czynności podejmowane dla regeneracji sił przejawiające się w formie uczestnictwa w rozrywkach kulturowych, sportowych czy ruchach turystycznych
ruch turystyczny – ogół przestrzennych przemieszczeń ludzi związanych z dobrowolną czasowa zmiana miejsca pobytu, środowiska i rytmu życia
przestrzeń turystyczna – część przestrzeni geograficznej i społeczno-ekonomicznej, w której zachodzą zjawiska turystyczne obliczone na zaspokojenie określonych potrzeb
potrzeby turystyczne – zespół potrzeb człowieka związanych z koniecznością regeneracji sił fizycznych i psychicznych oraz rozwoju własnej osobowości w aspekcie turystycznym
region turystyczny – obszar charakteryzujący się określonymi walorami turystycznymi oraz recepcyjnymi do którego jako atrakcyjnego kieruje się ruch turystyczny
walory turystyczne – zespół elementów środowiska przyrodniczego oraz antropogenicznego
miejscowość turystyczna – jednostka osadnicza posiadająca walory turystyczne, infrastrukturę turystyczną i dostępność komunikacyjną (Zakopane)
zagospodarowanie turystyczne – wynik działalności mającej na celu przystosowanie przestrzeni przyrodniczej do potrzeb ruchu turystycznego
dostępność turystyczna – możliwość dojazdu środków komunikacyjnych do obranego celu, system połączeń komunikacyjnych szlaków i tras turystycznych
atrakcyjność turystyczna – cechy charakterystyczne dla danego regionu, przyciągające turystów dzięki walorom przyrodniczym, klimatu, pomnikom historii i kultury materialnej
chłonność turystyczna – max liczba uczestników ruchu turystycznego, którzy mogą równocześnie przebywać na danym obszarze nie powodując antropopresji walorów środowiska przyrodniczego
pojemność turystyczna – pojemność bazy noclegowej, żywieniowej i towarzyszącej, przy określeniu max liczby uczestników
funkcja turystyczna – działalność społeczno-ekonomiczna, która jest ukierunkowana na obsługę ruchu turystycznego
produkt turystyczny – zasoby turystyczne danego obszaru zagospodarowanego turystycznie (infrastruktura) łącznie ze sfera usług
Zasoby i walory turystyczne
zasoby turystyczne – występujące w przestrzeni elementy środowiska przyrodniczego, które w świetle oceny stanowią potencjalne walory turystyczne
walory turystyczne – elementy środowiska przyrodniczego i antropogenicznego, które decydują o atrakcyjności turystycznej danej miejscowości lub określonego obszaru
Podział walorów turystycznych:
1. przyrodnicze istotne dla:
2. antropogeniczne istotne dla:
Zasoby i walory przyrodnicze:
1. ukształtowane bez ingerencji człowieka:
g. gejzery (Islandia, Park Yellow Stone)
2. utworzone przez człowieka:
Zasoby i walory antropogeniczne:
- zabytki działalności gospodarczej i techniki (młyny wodne, wiatraki, dymarki; Kanał Augustowski)
- obiekty historyczno-wojskowe (Osowiec Twierdza, Grunwald, Malbork)
- miejsca i muzea martyrologii (Majdanek, Oświęcim)
- muzea i rezerwaty archeologiczne
- muzea etnograficzne, skanseny
- muzea sztuki
- muzea biograficzne (Żelazowa Woda)
- miejsca ruchu pielgrzymkowego (Mekka, Medyna, Częstochowa, Grabarka, Święta Woda)
Ocena zasobów i walorów turystycznych:
- relacje między turystami a przestrzenią turystyczną
- model ruchu turystycznego
Relacja miedzy turystami a przestrzenią
System wartości ¬ Percepcja ¬ Filtry percepcyjne ¬ Receptory percepcyjne ¬ Informacje
¯
Wyobrażenia przestrzeni ® Cechy przestrzeni
turystycznej turystycznej
Ograniczenia ® DECYZJE ¬ Zachowania turystyczne
- ocena atrakcyjności turystycznej (rzeźba terenu, wody, lasy, infrastruktura turystyczna, zabytki, pomniki, muzea, rozrywka, cena)
Rejony turystyczne Europy:
1. śródziemnomorski (Włochy, Grecja, Monako, Watykan, Francja, Malta, San Marino)
2. czarnomorski (Rumunia, Ukraina, Mołdawia, Bułgaria)
3. pirenejski (Hiszpania, Portugalia, Andora)
4. adriatycki (Chorwacja, Serbia, Słowenia, Macedonia, Albania, Bośnia i Hercegowina)
5. alpejski (Austria, Szwajcaria, Lichtenstein)
6. północnoeuropejski (Norwegia, Dania, Finlandia, Szwecja, Islandia)
7. bałtycki (Litwa, Łotwa, Estonia)
8. środkowoeuropejski (Czechy, Słowacja, Polska)
9. wschodnioeuropejski (Rosja, Białoruś)
10. zachodnioeuropejski (Niemcy, Belgia, Holandia, Luksemburg)
11. wysp brytyjskich (Wielka Brytania, Irlandia)
REGION ŚRÓDZIEMNOMORSKI:
Skład (zasięg terytorialny): Włochy, Grecja, Monako, Watykan, Francja, Malta, San Marino
Walory regionu i jego popularność:
- walory naturalne: klimat, morze, plaże, rzeki, jeziora, lasy, góry
- walory kulturowe: architektura, zabytki historyczne, infrastruktura turystyczna i paraturystyczna, tradycje
- popularność: popularny w aspekcie turyzmu; absorbuje 50% ruchu turystycznego Europy, 30% ruchu turystycznego świata
Subregiony:
1. Francja:
- ukształtowanie powierzchni:
50% niziny (Basen Paryski w obrębie stolicy kraju, Gaskonia, Normandia)
25% wyżyny do 500 m n.p.m. (Ardeny, Wogezy dolne)
20% góry do 2000 m n.p.m. (Wogezy górne, Masyw Centralny)
5% góry wysokie powyżej 2000 m n.p.m. (Alpy, Pireneje)
- warunki klimatyczne: dominuje klimat umiarkowany, płd. część Francji (klimat śródziemnomorski), w Alpach klimat górski, dobre nasłonecznienie, wysokie temperatury
- sieć wód powierzchniowych: bogata, głównie rzeki (Loara, Sekwana, Rodan), jeziora, dobrze zagospodarowane i przystosowane do ruchu turystycznego
- komunikacja (dobrze rozwinięta): autostrady i inne drogi, linie kolejowe (sieci), samoloty (Concorde)
- infrastruktura turystyczna: bardzo dobrze rozwinięta baza noclegowa, 4 mln miejsc noclegowych, 1,2 mln hotelowych, głównie w strefach śródziemnomorskiej, alpejskiej, paryskiej; bardzo dobrze rozwinięta baza gastronomiczna
- wybrzeże śródziemnomorskie (Lazurowe Wybrzeże, Riwiera Turecka, dobrze utrzymane plaże)
- rejon atlantycki
- Korsyka
- Alpy Francuskie (Mount Blanc 4807 m n.p.m., Chamonix, Grenoble)
- Pireneje
- Masyw Centralny
- Dolina Loary
- Dolina Rodanu
- rejon paryski (Paryż – centrum mody światowej)
- ogromna
- turystyka zagraniczna ponad 70 min osób/rok; 8...
beatabeata2007