1. Kierowanie a zarządzanie wskaż różnice
Kierowanie to wszelkie działania zmierzające do spowodowania, aby inni postępowali zgodnie z celem kierującego .Może się odnosić do działania zespołowego, gdy występują co najmniej dwie osoby, instytucje lub komórki organizacyjne.
Zarządzanie jest rodzajem kierowania przy którym kierujący ma uprawnienia zwierzchnie do podległych pracowników lub instytucji wynikające bezpośrednio z własności środków produkcji albo też nadane przez organa reprezentujące właściciela środków produkcji.
2.Zasięg zarządzania – wymień
a)w skali ponadpaństwowej – szersze niż państwo np. Unia Europejska
b)w sali makro – całym państwem, gospodarka narodową
c)w skali mezo – w skali regionu, województwa, gminy
3.Zasady zarządzania Fayola – wymień i krótko opisz
a)podział pracy – im bardziej ludzie sie wyspecjalizują, tym lepiej mogą pracować
b)autorytet – formalny(daje prawo rozkazywania ale nie gwarantuje posłuszeństwa) i osobisty (wynikający z posiadanej wiedzy i umiejętności)
c)dyscyplina – członkowie powinni przestrzegać przepisów i uzgodnień rządzących organizacją
d)jedność rozkazodawstwa – jedna osoba wydaje polecenia
e)jednolitość kierowania -
f)podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu
g)wynagrodzenie – sprawiedliwe zarówno z punktu widzenia pracownika jak i pracodawcy
h)centralizacja/decentralizacja – ostateczna odpowiedzialność za podejmowane decyzje należy do kierowników
i)hierarchia
j)ład – każdy człowiek i rzecz powinna być we właściwym czasie i miejscu
k)odpowiednie traktowanie pracowników – kierownicze przywództwo
l)stabilność personelu
m)inicjatywa – podwładni powinni mieć swobodę tworzenia i realizacji swoich planów
n)esprit de corps – sprzyjanie poczucia przynależności do zespołu
4. Kierunek systemowy i sytuacyjny – krótko opisz
a)kierunek systemowy – jeden ze współczesnych kierunków w teorii zarządzania, traktujący organizacje jako jednolity, ukierunkowany system składający sie z wzajemnie powiązanych części
b)kierunek sytuacyjny - jeden ze współczesnych kierunków w teorii zarządzania, pogląd, że techniki kierownicze najlepiej przyczyniające sie do osiągania celów mogą byś różne w różnych sytuacjach lub warunkach
5.Przedsiębiorstwo – definicja
Jednostka prowadząca, motywowana chęcią uzyskania korzyści majątkowych, działalność gospodarcza, mająca na celu zaspokojenie potrzeb innych podmiotów życia społecznego przez wytwarzanie produktów i świadczenie usług, przy czym działalność ta jest prowadzona samodzielnie i na ryzyko właścicieli.
6. Współczesne teorie ekonomiczne
a)ekonomia neoklasyczna (koncepcja marginalistyczna) – działając w konkurencyjnym otoczeniu i kierując sie motywem maksymalizacji zysku podejmuje racjonalne decyzje
b)ekonomia instytucjonalna – teoria przedsiębiorstwa znajduje sie w środku jej zainteresowania, wprowadza sie pojęcie kosztów transakcyjnych, związanych z tworzeniem organizacji i instytucji, i ich modyfikacja i wykorzystaniem.
We współczesnych teoriach ekonomicznych uważa się, że racjonalność decyzji podejmowanych przez przedsiębiorstwo jest ograniczona. Wynika ona z dwóch czynników:
I)niemożność zdobycia pełnych informacji o przyszłości
II)występujące wewnątrz przedsiębiorstwa sprzeczności interesów pomiędzy właścicielami, menedżerami i różnymi grupami pracowników
7. Definicja kosztów transakcyjnych
Są kosztami utrzymania instytucji gospodarczych w ruchu. Należą do nich:
a)koszty związane z transferem praw własności
b)koszty związane ze zbieraniem i przetwarzaniem informacji, badaniami rynku, realizacją umów itp
8. Nauki organizacji i zarządzania – definicje
Nauka organizacji i zarządzania traktuje przedsiębiorstwo jako kategorię organizacyjna, jako jednostkę zorganizowaną, jako instytucję w odniesieniu do której odnoszą sie zasady racjonalnej organizacji. W ujęciu socjologicznym rozpatruje się przedsiębiorstwo jako kategorie społeczną, interesując się występującymi w nim grupami społecznymi.
9.Atrybuty przedsiębiorstwa – wymienić
a)powołanie w celu prowadzenia działalności gospodarczej w sposób trwały (przez dłuższy czas)
b)zaspokaja swoimi wyrobami lub usługami potrzeby klientów
c)wymienia produkty lub usługi z innymi jednostkami organizacyjnymi na zasadzie kupna-sprzedaż
d)posiada określone zasoby kapitałowe
e)posiada samodzielność decyzyjna
f)pokrywa koszty uzyskiwanymi przychodami
g)prowadzi działalność gospodarczą na własne ryzyko
h)posiada osobowość prawną
10. Istota zarządzania współczesną organizacją/przedsiębiorstwem
I Zarządzanie przedsiębiorstwem polega na kierowaniu pracą zespołów ludzkich i środków produkcji dla osiągnięcia określonych celów gospodarczych w sposób jak najbardziej efektywny, czyli zgodny z zasadą gospodarności.
II Zarządzanie jest procesem ciągłego podejmowania decyzji, polegającym na jej przygotowaniu, wyborze jednego z możliwych działań, przekazaniu jej wykonawcom oraz kontroli i regulowaniu w toku realizacji. Zarządzanie to proces ciągłego formułowania oraz przepływu informacji i decyzji pomiędzy podmiotem zarządzającym a zarządzanym.
11. Model organizacji w otoczeniu rynkowym
SYSTEM PRODUKCYJNY
FINANSE/MARKETING/HANDEL/WYP.TECH
SŁUŻBY EKON./FIRMA/BADANIA I ROZWÓJ
KONDYCJA EKON. REGULACJE KONKURENCJA
PAŃSTWA PAŃSTWOWE
ŚRODOWISKO OTOCZENIE ŚRODOWSKO
NATURALNE FIRMY SPOŁ.-POLIT.
12.Struktura organizacyjna – definicja i funkcje
Pełni funkcje regulacyjne. Polegają one na kształtowaniu ładu wewnętrznego w systemie organizacyjnym, a wiec określenia zarówno miejsca każdego pracownika, jak i wyznaczenia zakresu działań indywidualnych i zbiorowych. Cechy struktury:
a)konfiguracja – opisuje kształt struktury-liczbę szczebli hierarchicznych, proporcje komórek organ.
b)centralizacja – określa rozmieszczenie uprawnień decyzyjnych
c)specjalizacja – określa podział pracy, rozdział zadań pomiędzy stanowiska pracy i ludzi
d)formalizacja – określa zakres norm postępowania i zasad komunikowania się
13. Więzi organizacyjne – definicja i rodzaje
Utrwalone drogi przepływu informacji, świadczeń i dobór pomiędzy poszczególnymi elementami organizacji, bądź między organizacja a systemem wyższego rzędu i otoczeniem, niezbędne do koordynowania prowadzonej działalności. Rodzaje więzi:
a)służbowe
b)funkcjonalne
c)informacyjne
14. Schemat organizacyjny – definicja
Stanowi przedstawienie podstawowych elementów struktury organizacyjnej oraz zawiera informację o powiązaniach pomiędzy poszczególnymi jego elementami.
15. Podstawowe systemy struktur organizacyjnych oraz ich cechy
Struktura organizacyjna jednostki gospodarczej – układ i system wzajemnych powiązań i zależności zachodzących pomiędzy komórkami organizacyjnymi.
a)system liniowy – jednoosobowe kierownictwo
-hierarchiczne podporządkowanie
-stosowany w małych firmach
-kierownik musi posiadać wszechstronne informacje
-polecenia przechodzą przez wszystkie ogniwa
b)system funkcjonalny – wąska specjalizacja i duża wiedza fachowa personelu kierowniczego
-nie ma jednego kierownika
-trudno ustalić zakres kompetencji i odpowiedzialności
c)system sztabowo-liniowy – jednoosobowe kierownictwo
-komórki funkcjonalne zatrudniające specjalistów
-powszechnie stosowany w gospodarce
16. Zasadnicze grupy struktury organizacyjnej
a)wierzchołek strategiczny
b)rdzeń operacyjny
c)linia średnia
d)technostruktura
e)personel pomocniczy
17. Etapy cyklu zorganizowanego
a)postawienie sobie ścisłego, ograniczonego i użytecznego celu
b)zbadanie środków i warunków działania zmierzającego do osiągnięcia zamierzonego celu
c)przygotowanie środków działania uznanych za niezbędne (np. plan działania)
d)wykonane zamierzonego działania stosownie do określonego celu
e)kontrola osiągniętych wyników i wyciąganie wniosków
18. Zadania prakseologii
Prakseologia nie tylko określa sprawność, ale również ustala postulaty dotyczące najlepszych warunków do osiągnięcia sprawności. Wytyczne te obejmują:
a)preparacja działań – zgodna z tym postulatem należy odpowiednio przygotować korelację działania i jego planowania. Im większy wkład w preparację działań, tym sprawniej przebiega działanie.
b)instrumentalizacja działania – jest to dyrektywa, która stwierdza, że wyposażenie w narzędzia pracy zwiększa sprawność.
19. Istota konfliktu
-Konflikt powstaje najczęściej wtedy, gdy występuje jakieś dobro, do którego aspirują strony konfliktu a które nie może być w posiadaniu wszystkich pretendentów
-Konflikty są tam niebezpieczne, gdzie nie są znane sposoby ich twórczego rozwiązania. Należy wtedy zastosować podejście konstruktywne, które rozwiąże problem z korzyścią dla obu stron.
-W sytuacji konfliktu celem powinno być nie tyle jego unikniecie, co uczenie się jak najlepszego wykorzystywania jego cech pozytywnych i osłabienia negatywnych.
-Brak konfliktu prowadzi do stagnacji, natomiast zbyt duże jego nasilenie grozi zapanowaniem bałaganu organizacyjnego.
20. Na czym polega zarządzanie przez konflikt?
Polega na możliwie wczesnym wykrywaniu potencjalnych konfliktów, aby poprzez zapanowanie nad nimi oraz odpowiednie sterowanie, wykorzystać je dla dobra przedsiębiorstwa.
21. Kryteria podziału konfliktu
a)kryterium podmiotowe (konfl. wewnętrzny, intragrupowy, intergrupowy, interorganizacyjny)
b)kryterium skutku konfliktu (konfl. destruktywny, konstruktywny)
c)kryterium podłoża konfliktu (konf. irracjonalny, racjonalny)
d)kryterium stopnia nasilenia relacji konfliktowych (walka, gra, spór)
22. Podział konfliktu ze względu na źródło powstania
a)realny konflikt poglądów i celów – wynika on z różnicy podejść dotyczących założonych celów
b)konflikt emocjonalny – polega na zderzeniu się dwóch osobowości, które niekoniecznie mają różne i sprzeczne cele
23. Fazy rozwoju konfliktu
a)pojawienie się przesłanek konfliktu – ujawniają się tutaj okoliczności, które są przyczyną konflik.
b)utajniona faza konfliktu – uczestnicy konfliktu zdają sobie sprawę ze sprzeczności, ale nie dochodzi do otwartej konfrontacji. Faza ta może trwać bardzo długo, postawy stron są utajnione, mało widoczne dla obserwatora i nie przyczyniają sie do rozwoju konfliktu
c)mobilizacja stron – ta faza występuje w sporach grupowych, gdzie strony porządkują swoje działania, organizują sie wewnętrznie, wybierając przywódców i ustalają sposoby współdziałania pomocne w konfrontacji z „wrogiem”
d)eskalacja konfliktu – pojawiają się ataki i wzajemne oskarżenia stron, powodują narastanie nastrojów wrogości, a szanse porozumienia są coraz mniejsze. Niebezpieczeństwo takiego zachowania jest tym większe, że szczególne znaczenie zaczyna mieć myślenie stereotypami o cechach i zamiarach drugiej strony, co utrudnia rozwiązanie konfliktu.
24. Aspekty konfliktu – wymień
a)sytuacja sprzeczności – zderzenie potrzeb i dążeń
b)wywołane przez nią postawy – procesy emocjonalne i poznawcze
c)zachowania – podejmowanie przez strony działania
Konflikt jest sytuacja trudna w skutek jednoczesnej obecności tych trzech elementów.
25. Strategie rozwiązywania konfliktu
Wybór strategii oparty jest na dwóch kryteriach:
-w zakresie uwzględniania celów i potrzeb (interesów) drugiej strony oraz własnych
-rachunku opłacalności, czyli analizie kosztów i korzyści
a)strategia dominacji – opiera się na założeniu, że ważne są tylko nasze interesy; nie obchodzi nas co chce osiągnąć druga strona, czasem uważana jest za jedynie za przeszkodę na drodze do osiągnięcia naszych celów i realizacji potrzeb
b)strategia wycofania – ustępujemy pola przeciwnikowi, rezygnując z realizacji naszych interesów; wybierana jest zwykle w dwóch sytuacjach, gdy mamy słaba pozycję przetargową lub po prostu nie chcemy angażować się w konflikt
c)negocjacje – najsprawniejszy i mało kosztowny sposób rozwiązania konfliktu; nie maja sensu jeżeli nie istnieje współzależność stron; każda ze stron musi sie liczyć z drugą, ma ograniczoną swobodę działania
26. Cykl życia organizacji
a)etap I – faza wejścia – wysoki poziomom wydatków związany z wchodzeniem na rynek i rozwój produktu; wydatki zwykle przewyższają wpływy
b)etap II – faza wzrostu – dynamiczny wzrost sprzedaży, który wymusza sięganie po zewnętrzne źródła finansowania, pomimo osiągniętej przez przedsiębiorstwo rentowności
c)etap III – faza dojrzałości – stabilizowanie się rozmiarów sprzedaży (zwalnianie tempa wzrostu); odwrót od zewnętrznych źródeł finansowania na skutek generowania większej gotówki, problem z efektywnym wykorzystaniem nadwyżek pieniężnych w rozwoju wewnętrznym przedsiębiorstwa; reorientacja na rozwój zewnętrzny poprzez inwestowanie w akcje i obligacje innych firm; możliwość przejmowania kontroli nad innymi przedsiębiorstwami
d)etap IV – faza schyłku – zmniejszenie się sprzedaży i rentowności; przedsiębiorstwo ma kłopoty z nadmiarem gotówki, aby móc ją efektywnie reinwestować w rozwój wewnętrzny przedsiębiorstwa; stąd podobnie jak w fazie dojrzałości nabywa akcje i obligacje innych przedsiębiorstw; poza tym inwestuje w nowe produkty; często wycofuje sie z branży wchodząc jednocześnie w nowe, przyszłościowe działalności; ruguje aktywa, zmniejszając produktywność
27. Krzywa cyklu życia organizacji
28. Współczesne koncepcje zarządzania
a)benchmarking – porównywanie się z najlepszymi, orientacja na najlepsza klasę wyrobów lub usług, uczenie sie od konkurentów, poszukiwanie najefektywniejszych metod dla danej działalności; jako metoda restrukturyzacji przedsiębiorstwa jest metoda bardzo precyzyjnie określająca interesujące nas parametry działalności firmy w bardzo różnorodnych aspektach i ujęciach, właściwe zastosowanie tej metody może stanowić o trwałym zdobyciu przewagi konkurencyjnej na wspólnym rynku. Etap benchmarkingu:
-wyznaczenie obiektu (wyznaczenie procesu analizy, określenie czynników sukcesu i barier rozwoju firmy, powołanie zespołu badawczego)
-analiza wewnętrzna (szczegółowa charakterystyka obiektu – pozwala formułować wnioski dotyczące modyfikacji lu optymalizacji przedmiotu działania)
-wyznaczenie partnera – wyszukanie partnera będącego wzorcem i punktem odniesienia – pozwala poznać różnice występujące pomiędzy firmami i porównywanie z innymi
-analiza partnera – nawiązanie kontaktów bezpośrednich oraz uzyskiwaniu informacji z innych źródeł – jest etapem o kluczowym znaczeniu, musi być dokonana z punktu widzenia wiarygodności oraz porównywalności
-ocena wyników – ocena pozyskanych informacji – dokonana z punktu widzenia wiarygodności oraz porównywalności
-planowanie i realizacja zmian – obejmuje proces wprowadzenia zmian, dostrzeżenie i zrozumienie różnic występujących pomiędzy procesami przebiegającymi w firmie partnera i u nas
b)outsourcing – celem jest obniżenie kosztów polega na korzystaniu z usług i półproduktów, jakie proponuje zewnętrzny wytwórca-oferent, nowoczesna firma musi koncentrować się na kluczowych obszarach swojej działalności, co oznacza rezygnację z produkcji szerokiej gamy części na rzecz tych najważniejszych, pozostałe części i podzespoły dostarczane są przez firmy dostawcze;
c)time ...
ysa6