Simonow Konstanty - Daleko na Wschodzie.pdf - Simonow Konstanty - MOON_o_LIT

Konstanty Simon ow

DALEKO NA WSCHODZIE

Przełożył z rosyjskiego Stanisław Nikoniuk

Książka i Wiedza - Warszawa 1974

Od autora

Czy naprawdminłojużprawietrydiecilatodwydareonadrekąChałchyn-GołwMongoliio

którychopowiadamwtychapikach?Zadawałemobietopytaniecytającwpomnieniawoje

ponowniedumającnadwielociąpreżydmegopokoleniaacynającegojużótykryżykwej

egzystencji.

Czas, w którymtocyły iwalkinadChałchyn-Gołemjetcaemmojejmłodocimomentempred

nawałąwydareowielkichitragicnychktórychpocątkiemtałiBredkoocem- Berlin.

MielimyjużpoaobąHipani- pierwąwojnaymemnaktórągotowimybylipójd

wszyscy, lecz poszli tylko nieliczni ochotnicy.

Przed nami byławielkawojnaojcynianawktórejkażdypełniłtocopowinien

Wydarzenia nad Chałchyn-GołemmiałymiejcewpołowietegookreuTamwdalekiejputyni

walcącramiwramiMongołamipreciwkoJapoocykomwdierającymidoLudowejMongolii

armiapierwegowwieciekrajuocjalimupełniła orżniewójinternacjonalitycnyobowiąek

Todikitemu- jakmyl- wydarenianadChałchyn-Gołemnieidąwapomnieniechociażwoją

kaląidoniołociąutpująwielupreżytymprenawydareniompóniejym

Wspomnienia moje o tamtym lecie i jesieni nad Chałchyn-Gołemnieąhitoriąąjedynie

wiadectwemjednegonaocnychwiadkówtychwydareo

Pozostaje do wyjanieniadlacegowkaujtudaty1948i1968

Sprawy ułożyłyitakżedopieropouporądkowaniuwytkichwoichmateriałówdotycących

wielkiejwojnyojcynianejbyłemwtaniepowróciddopocątku- doChałchyn-Gołuiapiad

wszystko, co z tego czasu pretrwałowpamici

Do druku zaprygotowałemteapikidopierow1968roku

W swoim czasie o wydarzeniach nad Chałchyn-Gołemmówiłoidodkąpowpraieiwciągu

dalszych prawie trzydziestu lat bardziej lub mniej cegółowe relacjeonichmożna byłonaled

jedyniewpracachhitorykówkampaniiwojennychDlategoteżniebepożytkubdiemniemam

jeliwojeapikipopredbodajkrótkąinormacjąhitorycną

W marcu 1939 roku militarycijapoocywclieriprowokacjinagranicymongolsko-

mandżurkiejdążącdoagarnicia

wschodniej czciMongoliiiwyjcianapredpolaZabajkala

W odpowiedzi na te prowokacje nastąpiławMongoliiwchodniejwrejonieTamcag-Bułaku

koncentracjawojkmongolkichiradieckichprybyłychtamnamocyukładuopomocywajemnej

awartegomidyMongolkąRepublikąLudowąaZwiąkiemRadieckim

Po kilku tygodniach działaoroponawcych28maja1939rokuJapoocycyprelidooenywy

preciwtrykrotniemniejymiłommongolkimiradieckimajmującympoycjeobronnew

pobliżugranicynawchodnimbregurekiChałchyn-Goł

W wyniku ciżkichwalkJapoocycyotaliatrymaniPrecerwiectocylibitwopanowaniew

powietruiprygotowywaliidonowejoenywy

Trzeciego lipca wielkie siłyjapookiejpiechotypreprawiłyipreChałchyn-Gołalepotrech

dniachwrejoniegóryBain-Caganotałyrobiteprepodciągnitetammongolkieiradieckie

jednotkipancerneipiechotmotoryowaną

Prawie przez całylipiectrwałyaciekłewalkiOdruceniaChałchyn-GołJapoocycyciągleponawiali

próbynatarcia

Z początkiemierpniawalkinapewiencautałyObietronyprygotowywałyidodalych

diałao

Ze swoich jednostek znajdującychiw rejonie Chałchyn-GołuJapoocycyormowali6armii

amieraliruyddo ofensywy 24 sierpnia.

Ale wojska radzieckie i mongolskie, dowodzone przez dowódckorpuuGŻukowauprediły

niepryjacielai20ierpniaprełydonatarciamającegonaceluokrążenie i zniszczenie wszystkich

jednotekjapookichktórewdarłyinaterytoriumMongolii

Już23ierpniapiercieowokółjapookichwojkotałamknityi31ierpniapoaciekłych

walkachwytkienajdująceiwokrążeniujednotkijapookieotałyniconeawojka

radieckieimongolkiewyłynalini'granicymidyMongoliąaMandżurią

W toku walk od maja do sierpnia wojska japookietraciły55tyicyżołnierycegoniemniejniż

25tyicybyłoabitych

Przez całąpierwąpołowwreniatocyłyiwrejonieChałchyn-Gołuaciekłewalkipowietrne

Siedemnastego wrzeniawwynikupreprowadonychwMokwierokowaomidyWMołotowema

japookimambaadoremTogoJapoocycyprerwalidiałaniawojenneiwyłaliparlamentariuy

Na tym zakoocyłikonliktbrojnynadrekąChałchyn-Gołktórytrwałtodwadieciadiewid

dni - od11majado16wrenia1939roku

W czerwcu 1939 roku ówcenyeZarąduPolitycnegormiiCerwonejMechliaproiłdo

iebiegrup„piaryilbrojnych”jaknapodówcanaywanoiaproponowałwyjadnalatoi

jeieodoróżnychjednotekrmiiCerwonejWycywówcawyrailimychdwyjadunad

Chałchyn-GołalekierowanotamtylkoSławinaŁapinaiChacrewinanajwidocniejdlategożecijuż

naliMongoliWyjechalioniwladaStawkimktóryudałitamwceniejJamiałemjeienią

jechaddojednotkitacjonującejnaKamcatcelewdrugiejpołowieierpniadotałemnagle

wewanieZarąduPolitycnegodoKuniecowaatpującegoMechliaktóryprebywałwtedy

nadChałchyn-GołemZapytanomniecychciałbympojechaddoMongoliiOdpowiediałemże

jetemgotówjechad

Kuzniecow - pamitamtojakdi- apytał

- Wicnicnietoinaprekodie?

Owiadcyłemżenic.

DowiedziałemipotemżewewanomniedikitemuiżOrtenbergredaktorgaetywydawanejw

grupowaniuarmijnymwalcącymnadChałchyn-Gołemadepeowałopryłanie„jednegopoety”

Gdy wyraziłemgotowodwyjaduokaałoiżetrebajechadjeszcze dzisiaj, ekspresem

odchodącymopiątejpopołudniuWytkotoadiałoimidydwunatąapierwąJakotam

jednakdążyliwypiadmibepłatnybiletiwydadpieniądeTylkonapobranieumundurowania

abrakłocauonajmionomiżedotanjenamiejcu

Po piciudobachprybyłemdoCytyapoupływienatpnejdobyleciałemnapokładiecywilnego

samolotu do Tamcag-Bułaku- miateckanatyłachgdietałdrugirutradieckiegogrupowania

armijnegodiałającegowrejonieChałchyn-Gołu

Podczas lotu pilot wyszedłkabinyiwracającidonapowiediałżebymy„oberwowali

powietre”Długooberwowałempowietrealenienajdowałemwnimniccególnegoe

diwieniemtwierdiłemtylkożepootalipaażerowieteżpilniepatrąiapewneteżnic

pecjalnegoniewidą

Póniejdopierowyjanionomiżechodiłoooberwowaniecynieukażąinaniebie japookie

myliwceTojednakwówcanawetmipremylniepreło

Do Tamcag-BułakudolecielimyomierchuLecielimytamnadjednotajnymżółtoielonym

tepemetrylubcterygodinylotemkoącymdołowniepodamolotuwykakiwałytadakói

prerażonehałaemgiikacki

Miasto Tamcag-Bułakwyglądałododdiwniebyłytotrymożecteryglinianedomy podobne

racejdoopietryetkimałychwielkichirednichjurt

W nocy wyfasowałemumundurowanieZdiwiłemidlacegopancerniackieareWidadniemieli

innegonamójwrotDotałemurażerkbutypaputąkaburąbroniteżniebyło.

KtojadącyrankiemdotabugrupowaniaarmijnegodoChamar-DabyodległejodTamcag-Bułaku

oprełotokilometrówobiecałżewemiemnieobądoBain-Burtu - miejcagdienajdowała

iredakcjaRanoTamcag-Bułakwyglądałjecendniejniżwiecoremdookołaropocierałi

uchyżółtoielonybekrenytep

JechalimyPorapierwywidiałemwtedynanemijedynieilutracjimirażetolewejto

prawejtronypreuwałyilayijeiora

Drogi nie byłowłaciwieżadnejtanowiłyjąwykłekoleinywycinitewtepie co prawda na całej

długociidealniegładkieirównegdieniegdietylkoprepółkilometralubkilometrnienonie

trło- drogaprecinaławówcapamaolnik

A nad naszymi głowamiprelatywałygrupyamolotówNaront

Po jakichdwóchgodinachdotarlimydoBain-BurtuWłaciwieniebyłtopunktjakieionaca

namapiePredkonliktemnajdowałaitutajwykłaplacówkagranicna(eddieiątkilometrów

odgranicy)kładającaikilkujurtTeraplacówkituniebyłotałnatomiatdługinamiotw

którymmieciłaidrukarniaoratrylubcteryjurtymiekalneOpodalokilometrwidniałyjurty

i namioty szpitala polowego.

Mójtowarypodróżywyadiłmniepredjurtąonajmił„Jetemynamiejcu”iawróciwy

amochódodjechał

UchyliłemałonyiwedłemPorodkujurtytałtóładookołacteryłóżkaNajednymnich

iediałStawkinadrugimredaktorgaetyarmijnejkomiarpułkuOrtenberg - cłowiekktórym

póniejnadługicapołącyłamniewpółpracaipryjaoaktórywpierwejchwilibardomii

niepodobałwydałomiiżejetochłyigryliwyPowitałmnieortkoikrótko

- Pryjechalicie?BardodobreBdieciepaliwąiedniej jurcie, razem z pisarzami. A teraz trzeba

jechadnarontWołodiawemiegonaront?

Stawski odparłżewemie

- NotopojediecieodraunarontProidotawidwojąwalik

UdałemidoąiedniejjurtyniecooołomionyTampowitali mnieerdecnieSławinŁapini

ChacrewinToonijakiokaałodoradiliredaktorowibypoproiłokierowanietupoetyUcynili

tonietylemiłocidopoejiilepreintynktamoachowawcygdyżdociekliwyOrtenberg

dowiediawyiżewmłodocipialiwierejużkilkaray(próbowałichmuidabyitymajli

dlagaetyWiedieliżejakipoetajediealekto - nie wiedzieli.

Po kwadransie wsiadłemwraeStawkimdoemkiipojechalimynarontWóprowadiłStawki

kierowca ulokowałinatylnymiedeniu

Kilka słówoStawkimktórympdiłempierwewmoimżyciutrydninaroncieiktórypreto

tałiniejakomoim„chretnymojcem”

O Stawskim jako o człowiekujakpamitambyłybardoodmienneopinieJedninie lubili go. Inni -

włacawieluwojkowych- daryligotrwałąympatiąiacunkiemJeceinniwpominając

Stawkiegomówilionimradobreralelecbyłotoawecere

Sądiżłunodmieliwłanieciotatni, zresztąamteżnależdoichgronaByłtowprot

jakrawyprykładcłowiekaktóregoulachetniałaatmoerawojnyiniebepieceotwdielonych

kolegamiDikinimmieniałiontakdaleceżebyłupełnieinnyniżwwykłychwarunkach

pokojowych, kiedy to przybieraławeniecoprotekcjonalnytoniradbyłimponowadwielce

ważnyminajomociami

ZetknąłeminimporapierwywcaiemoichtudiówwIntytucieLiterackimOdniołem

wtedywrażenieżejettocłowiekordynarnyinieprawiedliwyauważającyiacere

życliwegodlawytkichipartyjniakaniemylącegoiabolutnienigdyPołącenietychcech

prawiałowrażeniejakiejnieuchwytnejhipokryjiNiedotregałemwnimnicdobregoimiałem

realnepodtawyądidżeionmapodobnytosunek do mnie.

Ale nad Chałchyn-Gołemobrałniepodiewanieinnygderliwo-opiekuocytoniwciąguparudnitał

miipryjacielemiopiekunem- bardiejdoprawdydbałomojebepieceotwoniżowłaneKryła

iwnimprawdiważycliwodprotaniekłamanakoleżeokodidobrotliwatroka

A .póniejpoChałchyn-GołiFinlandiietknąłeminimnowuwMokwieInowubyłupełnie

innySądiżtrochłociłogożeaniwojąpoycjąaninajomociamianiaługamiani

autorytetem pisarza-frontowca nie mógłprełamadpewnegochłoduledwowycuwalnegoajednak

tkwiącegowkomplementachkiedymówionoonimjakoopiaru

Lecz to jedynie szczegółdotycącyówcenegojegonatrojuItotnebyłożenowumiałempred

obąaduanegowobiegburapyałkawypowiadającegootwarciewojeądyoinnych

A potem nadeszłylata1942-1943Wielokrotniepotykałemwtedynaroncieludipióraajece

cciej- nieparającychipióremdowódcówdywijiipułkówktórymówiliżewłaniewtedy a

wtedybyłnimiStawkiMówilionimbardodobreerdecnieacunkiemdlajegoodwagii

prototymutwierdidżedonaejbraciliterackiejminioiżpryjmowanabyłacałą

żołnierkągocinnociąodnoonoipóniejwewpomnieniachurowobranonajykiiniedaj

Bożejeżelijakakaa!ZauważyliodrauidługowypominaliWidocniewictamnapierwejlinii

Stawkibyłnowuprotymżycliwymcłowiekiem

Zginąłw1943rokuIgdymywwoimrodowikuonimmówiliprypominałymiijednocenie

dwie osoby: jedna - ordynarnanieżycliwanadtadruga- bdącauoobieniemtroki, prostoty,

erdecnociWpominałemje- iobienaraikażdąoobna

Wiccotobyło?Cyżbywbeporednimagrożeniucłowieklachetniałwybywająciwelkiej

małotkowociiłanawetgłbokoakorenionego?Cyteżpoprotuprawiałatoytuacjaokopy

poleprektóretrebabyłoicołgadchronpelerynanaktórejtałaotwartanożempuka

konerwileżałydwakawałkichleba- twójimójMoże- towłanieniepowalałonabrmiewadw

gardlełowomnadtymikłamliwymidikitemułyałoiżemówipoprotutowaryanie

„wielkaoobitod”?Trudnoodpowiediednatopytanie'wkażdymraiewytkobyłotak, jak tu

wspominam.

Obecnie jużniemogprypomniedobiecegółowojakprebiegłymojepierwedninad

Chałchyn-GołemPamitamiżnajdowałemiwródrogranegoogromnegotepupoktórym

jechałStawkiimponującymwycuciemjeżdżającjednejkoleinywinnąabyłoichmnótwo

Powodzenie natarcia byłojużpewneOddniawktórymnaewojkaprełydonatarciawalki

tocyłyijużiódmydieoadieiątegodniabyłopowytkimWojkaradieckiewrejonie

wgóraNomunchan-burt-oboamknłypiercieoidobywałyterawgóraZielonePiakowei

Remizowowskie - otatniepunktyobronyJapoocyków

PojechalimynajpierwdotabugrupowaniaarmijnegonajdującegoinaChamar-DabieByłoto

wnieienienienacniegórującenadtepemodoydpaditychbocachirochodącychiw

różnychkierunkachkrtychwąwoachjakiepotykainadgórnymDonemtyleżetebyłyupełnie

niealeioneWbocachwyrytebyłylicnechronygdieniegdieatałyjurtyołoniteodgóry

makującymipredlotnictwemieciamitrawą

Stawski poszedłdodowódtwadowiediedicegooytuacjiidokądmamyjechadajadługo

godinchybaiediałemobokjakiejjurtywktórejmieciłijakądwydiałdoakcjiw

wojskach niepryjacielkichWciągutejgodinykilkakrotniewchodilidoniejludieróżnymi

troeaminoteamiplikamipapierówidjdktóre-tam zostawiali-.

W jurcie siedziałjakiobojtnynawytkolejtnantiortowałprynieionerecyodkładającważne

natółanieważnerucającnaiemiNapodłodewalałyiotograieJapoocycyjakto

twierdiłempóniejlubująiwdjciachprawiew-każdejżołnierkiejtorbienajdowanoich

dieiątkipodobinymżcynkobietluditarych- pewnie rodicówdjciajapookichdomków

ulicwidokówkiFudżi-jamąkwitnącąwinią- wytkotogrubąwartwąacielałojurti

podchodącydotołupryktórymiediałlejtnantdeptalitowytkoniewracającżadnejuwagi

natocodepcą

ByłotomojepierweibardomocnewrażeniewojnyWrażenieruchuwielkiejmachiny

gwałtownegobewgldnegopduwydareowktórym- mylącjużnieoinnychaleoobie- czuje

inagleamieranieercażalamegoiebiewegociałaktóremożeotadtakłatwonicone

żalwojegodomuwoichblikichwiąanychwłanietobądlaktórychjetecymbardo

wielkim - wypełniaogromnącdwiatagdytymcaempotobiepootadmożejedynie

rodeptanaobcymbutemgartkadjd

Wtedy, nad Chałchyn-Gołemniemiałempryobieżadnychdjdalekiedyw1941rokuidącna

rontwiąłempodobindrogiejmikobietyniemogłempobyditegowpomnienianad

Chałchyn-Gołu- widokujurtyotograiamiroruconymipoiemiiwrażeniaotrego

niebepieceotwaniewtounkudoamegoiebielecwtounkuwłaniedoowejotograii

umieszczonej w kieszeni bluzy - cątkiwytkiegocopootałodomuacomożebydabranei

podeptane obcymi butami.

Po upływiegodinyStawkipryedłi pojechalimyPowiediałżejediemydo przeprawy

północnejatamtąddoPiakowegoWgóraktóreakuratdobywają

PrzeprawilimyipowąiutkimmociepreChałchyn-Goł- tpornąrekwdłużktórej

Japoocycychcieliwytycydwojągraniciprektórąprechodilijecewlipcuamiarem

okrążeniacałegonaegogrupowania

Walki toczyłyiteradoddalekoarekąwodległocimożeomiukilometrówSłychadbyło

tamtądkanonaddiał

KołopreprawypodrugiejtromebyłokilkaiemianekWelimytamniepamitampocoi

wówcaniedalekoodnaJapoocycyropoclinalotnaprepraw

Po raz pierwszy widziałembombardowanieMiałemwrażeniejakbymnagleujrałnahoryoncie

carnearolaPotempojechalimydalejJapoocycynówbombardowalitymraemupełnie

blikoZatrymalimywóirucilimyidorowupreciwlotnicegoPamitamląkłemiiw

denerwowaniutraiłemniedorowulecdojakiegolejagłbokiegoawic- ądiłem-

bepiecnegoGdymywyleliSławkiiłociłżeiodniegoodłącyłempowiediałabymi

trymałblikowreciemniewymiałgdyiuprawiedliwiałemżelejbyłbliżejibyłgłboki

Wymiawymojepojciaobepieceotwiejąłmicierpliwiewyjaniadcotojetrów

Simonow Konstanty - Daleko na Wschodzie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: