Prawidłowy rozwój płodu a kwas foliowy
Nie wszystkie matki wiedzą, że o zdrowie niemowlęcia należy zatroszczyć się jeszcze przed jego urodzeniem. A szkoda, ponieważ odpowiednie postępowanie już przed zajściem w ciążę, jak i w trakcie ciąży może zapobiec wystąpieniu wad wrodzonych u nowonarodzonego dziecka.
Już w 36 godzin po zapłodnieniu jajo dzieli się na dwie części.
Po 3 dniach – części tych jest 8, a po 6-7 dniach powstaje kuliste skupisko niemal identycznych komórek, które mogą zagnieździć się w jamie macicy. Od tej chwili komórki zaczynają się wyraźnie różnicować. W trzecim tygodniu ciąży na powierzchni zarodka widać zalążek układu nerwowego – cewę nerwową. Po miesiącu są już widoczne zaczątki prawie wszystkich narządów i części ciała. W szóstym tygodniu widzimy prześwitujący przez cienką skórę rdzeń kręgowy. Jeśli od pierwszych podziałów jaja we wszystkich komórkach płodu procesy różnicowania się tkanek przebiegają prawidłowo – rodzi się zdrowe dziecko.
Wpływ na prawidłowy rozwój płodu ma odpowiednie odżywianie
Bardzo ważne jest zapewnienie ciężarnej i rodzącej się istocie wszystkich niezbędnych składnikówpokarmowych, szczególnie zaś witamin. Duże znaczenie dla rozwoju płodu ma dostawa witamin i minerałów – takich jak: wit. A, witamina B1, B2 , B6, B12, wit. C, wit. D3, wit. E , pantotenian wapnia, biotyna , nikotynamid. Ponadto niezbędne są minerały: wapń, magnez , fosfor, żelazo oraz pierwiastki śladowe: cynk, miedź i mangan. W czasie ciąży zapotrzebowanie na witaminy i minerały wzrasta bowiem blisko dwukrotnie, podczas gdy zapotrzebowanie na kalorie zwiększa się jedynie o ok. 15%. Pokrycie tych potrzeb tylko w ramach normalnej diety jest bardzo trudne. Nie bez znaczenia dla ciężarnej jest też pragnienie uniknięcie otyłości.
Ważną pomocą dla ciężarnej są odpowiednie witaminy – zwłaszcza kwas foliowy
“Kwas foliowy” to z łaciny pochodzący z liści, taki jest też rodowód tej witaminy, której szczególnie dużo w wielu warzywach liściastych - szpinaku, kapuście, brokułach, i wielu innych. Dlaczego ta witamina jest ważna dla zdrowia nas wszystkich, a zwłaszcza dla noworodków? Chodzi tutaj o zapobieganie anemii np. na skutek niedoboru kwasu foliowego. Co więcej o wyeliminowanie ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej oraz innych ciężkich wad rozwojowych płodu. Niedobór kwasu foliowego, już pierwszych tygodniach ciąży może być przyczyną poważnych wad rozwojowych. Przy niedoborze kwasu foliowego dojść może do zaburzeń rozwoju łożyska. Zwiększa to ryzyko poronień samoistnych, noworodek rodzi się słabszy i mniejszy, zwiększa się u niego ryzyko zachorowania w przyszłości na anemię, miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca, nowotwory i depresje.
Warunkiem poprawnego różnicowania się komórek płodu jest zasobność w organizmie matki kwasu foliowego.
Nawet niewielkie niedobory powodują groźne zaburzenia rozwoju układu nerwowego. Największym niebezpieczeństwem jest jednak deficyt kwasu foliowego u kobiet w okresie przedciążowym, jak tez w czasie pierwszych tygodni ciąży. Stwarza bowiem ryzyko powstawania u noworodka ciężkich wad rozwojowych, chorób wrodzonych oraz zwiększenia ryzyka zachorowań w późniejszym wieku. Przez wiele lat nie zauważano tej przyczyny. Widoczny u niektórych kobiet w ciąży rzadki rodzaj niedokrwistości i takie objawy, jak bolesność języka i drobne zakłócenia pokarmowe były traktowane, jako niedomoga bez znaczenia i nie były kojarzone z faktem rodzenia się dzieci z ciężkimi wadami układu nerwowego.
Przy zmniejszonym poziomie kwasu foliowego dochodzi do zaburzeń rozwoju łożyska.
Zwiększa się ryzyko poronień samoistnych, dziecko rodzi się słabsze i mniejsze, ze zwiększonym ryzykiem zachorowania w przyszłości na anemię, miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca.
W Polsce wady cewy nerwowej stwierdza się u 2–3 z 1000 żywych noworodków
Zaledwie około 40%. z nich żyje dłużej niż 10 lat, z czego tylko u 1 na 100. nie występuje kalectwo. Niedobory kwasu foliowego stwierdza się również dzieci i młodzieży, kobiet w wieku rozrodczym i osób starszych. Tymczasem udowodniono, że niedobór kwasu foliowego w ciąży ma wyraźny związek z uszkodzeniem cewy nerwowej¸ a w następstwie np. z rozczepieniem kręgosłupa, przepukliną mózgu i rdzenia kręgowego oraz bezmózgowiem. U kobiet, która urodziły dziecko z ciężką wadą cewy nerwowej - podawanie profilaktycznie w następnej ciąży kwasu foliowego (w dawce 4-5 mg) zmniejsza o ponad 70% ryzyko wystąpienia podobnej wady u następnego dziecka.
Typową przyczyną niedoborów kwasu foliowego są błędy dietetyczne
Za mało jest w posiłkach surowych warzyw i owoców oraz pełnych ziaren zbóż, natomiast zbyt duża ilość produktów wysoce przetworzonych. “Zabójcą” kwasu foliowego jest zwłaszcza nikotyna, jak też alkohol, z wyjątkiem piwa, które jest jednym ze źródeł tej witaminy.. Dobrym naturalnym źródłem są nie tylko warzywa liściaste: szpinak, brokuły, kapusta, sałata,itp., lecz także kiełki pszenne, wyciąg z drożdży piwnych, wątroba, nerki, , itp. Ale uwaga -witamina jest bardzo wrażliwa na działaniepromieni świetlnych i wysokiej temperatury. Toteż warzyw bogatych w witaminę nie gotujemy - tylko jemy na surowo lub “parzymy”.
Profilaktyka kwasem foliowym
Profilaktyka jest niezbędna, gdyż większość ciąży jest nieplanowana, zaś profilaktyka jest skuteczna, jeśli dany preparat jest t podawany co najmniej 3 miesiące przed zapłodnieniem i w pierwszych 12 tygodniach ciąży. Dostarczanie organizmowi kwasu foliowego jest ważne również z innych względów, np. profilaktyki przeciwnowotworowej, w której ta witamina odgrywa ważną rolę. Nic więc dziwnego, że .są kraje, w których dodaje się kwas foliowy do mąki, pieczywa lub mleka. Może doczekamy się tego również w Polsce. Na razie polecamy produkty bogate w tę deficytową witaminę oraz coraz bardziej liczne suplementy.
Uwaga: W reprezentatywnych badaniach ustalono, że w codziennej diecie Polki znajduje się zaledwie 0,2 mg kwasu foliowego.
Oznacza to, że prawie każda kobieta rodząca dziecko cierpi na deficyt tej witaminy niezbędnej zdrowego rozwoju płodu. Grupa ekspertów powołana przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej zaleciła obecnie wszystkim kobietom w wieku prokreacyjnym codzienne przyjmowanie dawki 0,4 mg kwasu foliowego.
Tymczasem wszelkie rodzaju zaburzenia różnicowania się tkanek płodu zagrażają zdrowiu dziecka!
Podkreślmy jeszcze raz, że nieprawidłowości podziałów komórkowych prowadzą do powstawania wad rozwojowych, chorób wrodzonych, a także do zwiększenia ryzyka zachorowań w późniejszym wieku. Należy przy tym pamiętać, że większość poważnych wad rozwojowych – zwłaszcza układu nerwowego ( przepukliny mózgu i rdzenia kręgowego oraz bezmózgowie) – jest uwarunkowane genetyczne i w przypadku jakichkolwiek podejrzeń należy przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne.
Głównymi wskazaniami do przeprowadzenia badań diagnostycznych są:
· posiadanie potomstwa z rozpoznanymi zaburzeniami chromosomowymi (np. zespołem Downa)
· posiadanie dzieci z rozpoznaną chorobą zależną od mutacji pojedynczego genu (np. mukowiscydozą)
· jedno lub oboje rodzice są nosicielami aberracji chromosomalnych, które mogą się ujawnić u potomstwa w układzie niezrównoważonym
· wiek matki ≥ 35 r.ż.
· nieprawidłowości stwierdzone u płodu w badaniu ultrasonograficznym
· nieprawidłowe stężenie AFP, HCG, uE3 w surowicy ciężarnej
Ciąża tydzień po tygodniu
Spis treści
Strona 2
Strona 3
Strona 1 z 3
TRYMESTR I Tydzień Pierwszy
Nic się nie dzieje. Trwa ostatnia przed ciążą miesiączka. Kolejna pojawi się za ponad rok. Jeśli nie będziesz karmiła piersią owulacji możesz się spodziewać trzy tygodnie po porodzie. Tzw. Pełne karmienie piersią wstrzyma owulacją na co najmniej 6 miesięcy.
Tydzien Drugi
W jajnikach w specjalnych pęcherzykach dojrzewają komórki jajowe, a macica pokrywa się warstwą silnie unerwionej błony śluzowej. Jeśli nie nastąpiło zapłodnienie, ta tkanka złuszczy się i wraz z niezapłodnionym jajeczkiem zostanie wydalona w postaci krwawienia miesiączkowego.
Tydzień Trzeci
Pęka pęcherzyk Graafa i uwalnia dojrzałe do zapłodnienia jajeczko. Lejek jajowodu przypominający koronę ukwiału nachodzi na jajnik q uwolnione jajeczko wstrzeliwuje się w jajowód i rozpoczyna drogę ku macicy. Gęsty śluz chroniący przez większość część cyklu wejście do macicy (zapora nie do przebycia dla plemników i drobnoustrojów) rozpada się w luĽne pasma, pomiędzy którymi plemniki mogą się prześlizgnąć. Następuje pierwsza selekcja z 250 milionów plemników uwolnionych podczas ejakulacji przedostają się przez zaporę śluzową tylko te o prawidłowym kształcie głów i odpowiednim ruchu ogonka. Wyselekcjonowane plemniki gromadzą się u wejścia do macicy i czekają cztery sześć dni na sygnał do dalszej podróży. Uczeni odkryli że jajeczko emituje substancje chemiczne rodzaj wabiącego zapachu która uaktywnia plemniki po okresie oczekiwania. Przez kwaśne środowisko macicy plemniki przedostają się do jajowodu. Po drodze padają jak muchy, do komórki jajowej dociera ich niespełna tysiąc. Komórka jajowa gotowa jest do zapłodnienia jedynie 24 godziny. Najsilniejszy plemnik przedziera się przez jej warstwy ochronne i łączy z jajeczkiem co uruchamia proces szczelnego zamykania się błony komórkowej, tak aby żaden inny plemnik nie mógł już wniknąć do środka.
Natychmiast po połączeniu jąder komórki jajowej i plemnika ( z których każda wynosi połowę materiału genetycznego w swoich 23 chromosomach) komórka zaczyna się dzielić: z jednej powstają dwie, z dwóch cztery, z czterech osiem... Organizm człowieka składa się z około 600 miliardów komórek. Pod koniec tego tygodnia kulka złożona z kilkudziesięciu komórek wyglądająca jak malina dociera do macicy. Zarodek w tym stadium rozwoju nazywany jest morulą. Komórki w kulce stale się dzielą, ale kulka na razie nie rośnie jest nie grubsza niż kartka papieru (ma nieco ponad 0,1mm grubości), cała zmieściłaby się na czubku szpilki
Tydzień Czwarty
Początkowo preembrion ( zarodek i otaczająca go tkanka) wygląda jak zbita masa niezróżnicowanych komórek komórki zarodka zlepione są z komórkami podtrzymującymi. Po dotarciu do macicy morula przemianowany już na blastocystę zagnieżdża się w jej ścianie. Kula komórek ,,zapada się do środka", nabrzmienie na dole stanie się zarodkiem, a potem płodem, pozostałe komórki stworzą worek owodniowy i woreczek żółtkowy. Worek owodniowy w końcu otoczy dziecko całkowicie, woreczek żółtkowy zaniknie, na razie póki nie wytworzyło się łożysko dostarcza dziecku pokarmu. Zarodek jest teraz szarawy i półprzezroczysty. Bez krwi i pigmentu przypomina meduzę. Jest wielkości ziarnka maku. Teraz wreszcie zarodek będzie mógł otrzymywać więcej pokarmu umożliwiającego mu budowę tkanek i wzrost. W obrębie zarodka formują się grupy komórek układające się w trzy warstwy w tzw. listkach zarodkowych, z których wykształcą się różne tkanki i narządy.
Tydzień Piąty
Tarcza komórek zarodka zagina się i przybiera walcowaty kształt, w którym otwiera się długa szczelina. Jej brzegi powoli schodzą się i tworzą rurkę zwaną cewką nerwową, stopniowo cewka zatapia się wciele zarodka. 2/3 rurki stworzy mózg, 1/3 rdzeń kręgowy. Grudki komórek gromadzą się w miejsce mózgu, serca, kręgosłupa. Pod koniec piątego tygodnia zarodek ma długość 2 mm jest wielkości pestki jabłka. Widać kulisty zawiązek głowy.
Tydzień Szósty
Zarodek składa się z głowy tułowia i ogonka, który potem zaniknie wchłonięty przez obrastające go tkanki. Około 40 dnia ciąży po bokach tułowia pojawiają się zawiązki ramion, a dwa dni później zawiązki nóg. W szóstym tygodniu zrastają się dwie rurki, które dadzą początek sercu. Serce zaczyna pompować krew. Ostatecznie zamyka się kanał nerwowy dla rdzenia kręgowego, a na końcu rdzenia warstwa komórek nerwowych zagina się, a potem zamyka z nich ukształtuje się mózg, który w momencie narodzin będzie miał 100 miliardów komórek. Z woreczka owodniowego wyodrębniają się komórki, które stworzą zaczątek jelit i naczyń krwionośnych. Powstaje prenercze, które zaniknie zastąpione przez nerki. Zarodek jest zawinięty w kłębek, dlatego najczęściej podaje się jego wielkość tzw. ciemieniowo-siedzeniową od czubka głowy do pupy. Pod koniec szóstego tygodnia zarodek ma 4 mm długości, jest wielkości połowy paznokcia najmniejszego palca.
Tydzień Siódmy Wraz ze wzrostem głowy powstają łuki skrzelowe, ale zamiast rybiego pyszczka wykształcą się z nich podniebienie, język, części czaszki i żuchwy, mięśnie twarzy. Teraz można już zobaczyć zarys nosa, oczu i ust. Mózg pączkuje, tworząc wpustki zalążki nerwów wzrokowych, po bokach guzowatej głowy pojawiają się dwie czarne plamki. Wiele jeszcze czasu upłynie, zanim oczy przesuną się na przód twarzy. Wydłużają się rączki i nóżki, a na ich końcach pojawiają się płetwy, z których wykształcą się dłonie i stopy. Zarodek podwaja swoją długość: mierzy teraz 8-10 mm, jest wielkości pastylki.
Tydzień Ósmy W okolicach szyi po obu stronach pojawia się maleńki krążek. Ucho wewnętrzne (odpowiedzialne za słyszenie i zmysł równowagi) jest już rozwinięte. Ponieważ błędnik kształtuje się tak wcześnie, dziecko niemal od początku reaguje na ruch. Z zagęszczającej się tkanki mięśniowej tworzy się szkielet, na razie chrzęstny. Pod koniec tego tygodnia zaczyna się proces kostnienia, który będzie trwał jeszcze długo po narodzinach. Wzrost kości wyznacza moment przejścia z okresu zarodkowego do płodowego. Kręgosłup ma początkowo grubość szpilki a żebra grubość włosa. Oczy są już w pełni zawiązane, zabarwione pigmentem, ale ich kolor poznasz dopiero w drugim-trzecim miesiącu po narodzinach. Zaczynają rosnąć powieki. Dziecko ponownie otworzy oczy dopiero ok. 27 tygodnia. Nosisz w brzuchu ziarnko fasoli zarodek ma 15-20mm długości.
Tydzień Dziewiąty Dziewczynki i chłopcy w pierwszych ośmiu tygodniach ciąży mają takie same komórki i gruczoły płciowe. W dziewiątym tygodniu u chłopców wykształcają się jądra i pęcherzyki nasienne, a u dziewczynek ? jajeczka , ale narządy płciowe na razie wyglądają jednakowo. Chłopcy zaczynają wytwarzać plemniki dopiero w okresie dojrzewania a dziewczynki już w łonie matki mają wszystkie komórki jajowe. Rozpoznawalne stają się rysy twarzy: rozwija się górna warga, pojawiają się dziurki w nosie, uwydatnia się dolna szczęka, uszy przesuwają się na boki głowy, a oczy ku przodowi czaszki. Wydłuża się szyja, ale ogromna głowa wciąż przylega do klatki piersiowej. Mózg rozwija się w tempie ekspresowym: z pęcherzyków mózgowych, które wykształciły się w szóstym tygodniu ciąży tworzą się półkule mózgowe, międzymózgowie z przysadką produkującą ważne hormony oraz tyłomózgowie, gdzie mieści się m.in. ośrodek odpowiedzialny za oddychanie. Samorzutnie kurczą się mięśnie, dzięki czemu dziecko porusza się w worku owodniowym, ale Ty jeszcze tego nie czujesz. Masz w brzuchu truskawkę twoje dziecko mierzy 30 mm. Tydzień Dziesiąty Począwszy od dziesiątego tygodnia ciąży mamy już do czynienia z płodem. Wcześniej dziecko jest narażone na powstanie wad rozwojowych, teraz nie zaszkodzą mu już tak bardzo infekcje, gorączka czy lekarstwa, jest bardziej odporny na czynniki zewnętrzne. Większość układów i narządów już się rozwinęła ? płód przypomina miniaturowego człowieka. Powieki urosły i skleiły się, dziecko wygląda jakby spało. Znikły błony między palcami rąk: widać już palce z opuszkami, dłoń ma właściwe proporcje. Palce stóp także są wolne od błon ale jeszcze zbyt długie w stosunku do śródstopia. WyraĽnie rozwinęły się ramiona, zaznacza się zagięcie łokcia, maluch zbliża rączki ku sobie. Zwinięte w kłębek dziecko jest wielkości śliwki węgierki ( ma 30-40 mm długości), ale waży tylko tyle co ząbek czosnku ? około 5g. Tydzień Jedenasty Szybko rośnie wątroba, która teraz wypełnia prawie cała jamę brzuszną. W życiu płodowym to ona wytwarza krew, potem przestawi się na produkcję żółci, przetwarzanie cukrów, magazynowanie rezerw, oczyszczanie organizmu z toksyn. Rozpychająca się wątroba zmusza organizm do sprytnego wybiegu ? jelita które nie mieszczą się w jamie brzusznej, rozwijają się w pępowinie, a gdy będzie dość miejsca, przesuną się z powrotem do brzucha. Nerki zajmują swoje miejsce przy nadnerczach. Chłopcy dostają zastrzyk męskich hormonów z jąder, ich prącie wydłuża się i wygładza, a otwór przesuwa się na czubek penisa. Narządy płciowe dziewczynek na razie pozostają bez zmian. Za kilka tygodni guzek płciowy stanie się łechtaczką, a ze zmarszczek ukształtują się wargi sromowe. Dziecko już dawno przestało wyglądać jak biaława krewetka z czerwoną plamką w miejscu serca teraz skóra nabrała barwnika, choć nadal jest tak cienka że prześwitują przez nią naczynia krwionośne. Głowa przedtem przywiedziona do mostka ? teraz odchyla się od tyłu, szyja staje się cieńsza i smuklejsza. Dziecko ma 50-60 mm długości (jak kurze jajko), ale waży zaledwie 8g, tyle co płaska łyżeczka cukru. Tydzień Dwunasty Zaczynają rosnąć paznokcie u rąk. Na skórze pojawiają się zawiązki cebulek włosowych. Jelita kurczą się i wykonują ruchy robaczkowe, przez ich ścianę wchłaniana jest glukoza. Przysadka wytwarza hormony. Dziecko zaczyna reagować na bodźce pochodzące z zewnątrz, np. na mocny dotyk reaguje gwałtownym ruchem ciała. Zwiększa się ilość płynu owodniowego, wiec płód może swobodnie pływać. Ważące zaledwie 50g łożysko produkuje na potrzeby małego człowieka 1,5g białek dziennie. Żaden organ dorosłego człowieka nie pracuje tak intensywnie. Dziecko ma ponad 60 mm długości i waży 10-14 g tyle, ile cukierek.
Sposób na przeziębienie w ciąży
Rekomendowane jest aby kobiety w ciąży używały tylko i wyłącznie naturalnych środków słodzących. Cukier trzcinowy oraz kandyz marki "Cukier Królewski" poza szczególnym smakiem posiadają wyjątkowe walory estetyczne. Na jesienno zimowe przeziębienia- proponujemy bazujący w 100% na naturalnych składnikach syrop szałwiowo- tymiankowy na kaszelPrzed nami jesienne chłody i czas przeziębień. Proponujemy Państwu przepis na syrop przeciwkaszlowy, oparty na naturalnych składnikach.
Syrop tymiankowo - szałwiowy na kaszel:
Składniki:
0,25 litra dobrej jakości wody pitnej1 mała drobniutko posiekana cebula1 łyżka suszonego tymianku 1 łyżka suszonej szałwiigarść cukru kandyzu „Cukier Królewski”Wykonanie:
Wszystkie składniki umieść w rondelku. Gotuj, mieszając, aż do rozpuszczenia cukru (około 5 minut). Uważaj, aby syrop się nie zagotował (nie może wrzeć...). Lekko przestudzony przecedź przez gęste sito lub gazę. Syrop tymiankowo - szałwiowy możesz spożywać ciepły lub zimny.Po wystudzeniu przelej do ciemnej butelki...
chomiczek8327